ដោយសារតែបំពេញទុក្ករកិរិយាអស់៦ឆ្នាំឥតបានផលព្រះអង្គក៏ងាកមកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវកណ្តាលវិញ មិនតឹងពេក និងមិនធូរពេកពោលគឺមជ្ឈិមបដិបទា ហើយឆាន់ចង្ហាន់តាមធម្មតាវិញ ។ ពេលនោះឥសីបញ្ចវគ្គិយគឺ កោណ្ឌញ្ញៈ វប្បៈ ភទ្ទិយៈ មហានាម…
ដោយសារតែបំពេញទុក្ករកិរិយាអស់៦ឆ្នាំឥតបានផលព្រះអង្គក៏ងាកមកប្រតិបត្តិតាមផ្លូវកណ្តាលវិញ មិនតឹងពេក និងមិនធូរពេកពោលគឺមជ្ឈិមបដិបទា ហើយឆាន់ចង្ហាន់តាមធម្មតាវិញ ។
ពេលនោះឥសីបញ្ចវគ្គិយគឺ កោណ្ឌញ្ញៈ វប្បៈ ភទ្ទិយៈ មហានាម និងអស្សជិដែលចាំបម្រើព្រះអង្គក៏លែងអាស្រ័យជាមួយ ព្រោះយល់ថា មានតែការធ្វើទុក្ករកិរិយាប៉ុណ្ណោះទើបជាមាគ៌ានាំទៅរកការត្រាស់ដឹងបាន តែផ្ទុយស្រឡះព្រះអង្គត្រឡប់មកឆាន់អាហារវិញមិនសង្ឃឹមថានឹងបានត្រាស់ដឹងឡើយ។ ធ្វើឲ្យពួកឥសីទាំង៥រូបនោះបោះបង់ព្រះសមណគោតមឲ្យនៅតែឯងឯកោ ហើយបាននាំគ្នាទៅបំពេញតបៈក្នុងព្រៃឥសិបតនមិគទាយវ័នអស់ទៅ ។
នៅព្រឹកនៃថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែវិសាខ ព្រះអង្គបានទទួលមធុបាយាសរបស់នាងសុជាតាជាព្រះក្រយាហារហើយបានប្រថាប់គង់ក្នុងឥរិយាបថព្រះភ្នែនដោយតាំងចិត្តអធិដ្ឋានថា ប្រសិនបើអាត្មាអញមិនបានត្រាស់ដឹងនូវអនុត្តរសម្មាសម្ពោធិញ្ញាណទេ អាត្មាអញនឹងមិនព្រមក្រោកចេញពីគល់ពោធិព្រឹក្សនេះឡើយ ។
នារាត្រីកាលនោះឯង ព្រះអរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធក៏បានកើតឡើងហើយក្នុងលោក ព្រះធម៌ក៏បានកើតឡើងហើយក្នុងលោក ។
ក្រោយការត្រាស់ដឹងព្រះអង្គបានយាងទៅប្រោសបញ្ចវគ្គិយ ដោយស្តេចយាងដោយព្រះបាទផ្ទាល់ឆ្ពោះទៅកាន់ព្រៃឥសិបតនមិគទាយវ័ន ហើយទ្រង់ប្រោសសម្តែងព្រះធម្មចក្កប្បវត្តនសូត្រដល់ពួកបញ្ចវគ្គិយមានព្រះកោណ្ឌញ្ញៈជាដើមឲ្យបានត្រាស់ដឹងតាមគ្រប់ៗអង្គ។ គ្រានោះព្រះសង្ឃក៏បានកើតឡើងហើយក្នុងលោក ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ