រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រោយកម្ពុជាងើបផុតពីរបបអាវខ្មៅ ទឹកដីទូទាំងប្រទេស មានតែភូមិ អត់មនុស្សនៅ មានតែផ្លូវ អត់មនុស្សដើរ ពីភូមិមួយទៅភូមិមួយស្ងាត់ឲ្យជ្រងំ ហើយលឺសូរតែសំឡេងសត្វចចកលូ ខ្លែងស្រាកយំ និងលលកខ្មោចបូល គួរឲ្យព្រឺឆ្អឹងខ្នង ។
អ្នកដែលមានសំណាងរួចផុតពីសេចក្ដីស្លាប់ក្នុងរបបឃោរឃៅសាហាវយង់ឃ្នងមួយនេះ គ្មានសល់អ្វីក្រៅពីស្បែកគ្របបណ្ដប់ឆ្អឹង ទឹកមុខស្លេកស្លាំង ស្គមរីងរៃ និងរស់នៅក្រោមផ្ទះបាក់បែក ដំបូលឃើញមេឃ ជញ្ជាំងឃើញព្រៃព្រឹក្សា និងធ្វើដំណើរទៅណាមកណា មធ្យោយបាយដែលល្អបំផុត គឺថ្មើរជើង ។
នឹកស្រមៃដល់កាលពីជិត៤០ឆ្នាំមុន ឬចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨០មក ប្រហែលជាលោកតាលោកយាយ ពុកម៉ែ ពូមីង អស់លោក លោកស្រីដែលមានវ័យចាប់ពីជាង៤០ឆ្នាំប្លាយឡើងទៅ ពិតជាចាំមិនភ្លេច និងប្រហែលជាឧស្សាហ៍និទានរឿងរ៉ាវដែលខ្លួនបានហែលឆ្លងប្រាប់ដល់កូនចៅជំនាន់នេះឲ្យបានដឹងខ្លះ បើទោះជាពួកគេមិនជឿខ្លះ ឬជឿខ្លះក៏ដោយ ។
នៅថ្ងៃនេះ កោះសន្ដិភាព ដែលជាសារព័ត៌មានមានវ័យចំណាស់ជាងគេនៅកម្ពុជា និងជាសារព័ត៌មានដែលទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងជាងគេនៅទូទាំងប្រទេស សូមរំលឹកអនុស្សាវរីយ៍ពីមធ្យោបាយធ្វើដំណើរខ្លះៗ ដើម្បចែករំលែកដល់យុវជនសម័យឌីជីថលឲ្យបានដឹង ក៏ដូចជារំញោចអារម្មណ៍លោកតាលោកយាយ ពុកម៉ែ ពូមីង អស់លោក លោកស្រីឡើងវិញបន្ដិច បើទោះជាយើងកំពុងរស់នៅក្នុងសង្គមដែលសម្បូរសប្បាយក៏ដោយ ។ នឹកដល់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរនៅចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៨០ដល់១៩៩០ ប្រជាជនទូទៅធ្វើដំណើរទៅណាមកណាគឺពឹងលើជើងទាំងពីរ មិនថាជិតឬឆ្ងាយ ដីចម្ងាយ៥ទៅ១០គីឡូម៉ែត្រ រហូតដល់២០គីឡូម៉ែត្រ ក៏ដើរដែរ ។ ចំណែកមធ្យោបាយផ្សេងទៀត មានរទេះសេះ រទេះគោ តែកម្រនឹងបានជិះណាស់ មានតែត្រូវឡើងផ្សារម្ដងម្កាលប៉ុណ្ណោះ ។ ចំណែកអ្នកនៅទីប្រជុំជន និងទីក្រុងវិញ គឺមានកង់ រឺម៉កកង់ ស៊ីក្លូ រទេះសេះ និងទោចក្រយានយន្ដខ្លះដែរ គ្រាន់តែមិនសម្បូរបែប។ លុះដល់ឆ្នាំបន្ដបន្ទាប់មក ពិសេសក្នុងកំឡុងឆ្នាំ១៩៨៧ដល់១៩៩០ ក៏មានការនាំចូលម៉ូតូដែលភាគច្រើនគេនិយមហៅ អាស្ទាំង អាគុប អាសេអិល អាសេដេ និងអាសង់តែមភ្លើង ជាដើម ។
គិតចាប់ពី១៩៩០ដល់ឆ្នាំ២០០០ ប្រទេសជាតិចាប់ផ្ដើមរីកចម្រើនជាបណ្ដើរៗ បើទោះជាក្នុងអំឡុងពេលនោះ កម្ពុជានៅបន្ដមានសង្គ្រាមស៊ីវិលរ៉ាំរ៉ៃអូសបន្លាយរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៩ ក៏ដោយ ហើយការវិវិត្តនៃមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ ក៏ចាប់ផ្ដើមរីកចម្រើនទៅតាមកម្រិតជីវភាពពលរដ្ឋដែរ ដោយក្នុងនោះមាននាំចូលម៉ូតូ និងរថយន្ដជជុះស៊េរីចាស់ៗជាដើម ហើយការធ្វើដំណើរគឺចាប់ផ្ដើមពេញនិយមម៉ូតូឌុប ពិសេសគឺម៉ូតូសង់កូរ៉េ ។
លុះពីឆ្នាំ២០០០ដល់ឆ្នាំ២០១០ ក្រោយពេលប្រទេសមានសុខសន្ដិភាពពេញលេញ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានការផ្លាស់ប្ដូរគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ។ វិនិយោគិនបរទេសចាប់ផ្ដើមមកបណ្ដាក់ទុនរកស៊ីយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង ធ្វើឲ្យប្រជាជនចាប់ផ្ដើមមានជីវភាពធូរធារឡើងៗ តែត្រូវរាំងស្ទះបន្ដិចនៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០៧-២០០៨ ដោយសារតែរងឥទ្ធិពលពីវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុសកល ។ ស្របជាមួយគ្នានោះ មធ្យោបាយធ្វើដំណើរមួយចំនួនក៏ហួសសម័យកាលជាបណ្ដើរៗ ពិសេសដូចជា កង់ឌុប ឬរ៉ឺម៉កកង់ជាដើម ត្រូវរសាត់បាត់ពីកែវភ្នែកមហាជនជាបន្ដបន្ទាប់ និងលេចចេញនូវមធ្យោបាយថ្មីៗតួយ៉ាងម៉ូតូកង់បីជាដើម ។
ឈានដល់យុគ្គសម័យបច្ចេកវិទ្យា ពិសេសចាប់ពីឆ្នាំ២០១០ ដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ការអភិវឌ្ឍបានប្រែប្រួលយ៉ាងលឿន ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានឆ្លងផុតពីប្រទេសក្រីក្រតោកយាកទាំងស្រុង និងបានក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប ព្រមទាំងកំពុងដើរឆ្ពោះទៅរកប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ទៀតថែម ។ ការមកដល់នៃបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ក៏បានផ្លាស់ប្ដូររបៀបរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែស៊ីវិល័យឡើង ហើយមធ្យោបាយធ្វើដំណើរក៏កាន់តែទំនើបឡើងដែរ ។
បច្ចុប្បន្ននេះ ការធ្វើដំណើរទៅណាមកណា គេនិយមជិះកង់បីដែលបំពាក់បច្ចេកវិទ្យា ងាយស្រួលក្នុងការហៅ និងការទូទាត់ក៏ច្បាស់លាស់ជាងតថ្លៃនឹងមាត់ដែរ ។ ចំណែកកង់ឌុប ឬរ៉ឺម៉កកង់ និងស៊ីក្លូ ចាប់ផ្ដើមបាត់បង់ជាបណ្ដើរៗទៅហើយ តែបើនៅមាន ក៏សម្រាប់ផ្ដល់សេវាឲ្យភ្ញៀវទេសចរបរទេសប៉ុណ្ណោះ ។ បើងាកមកមើលនៅតាមគ្រួសារប្រជាពលរដ្ឋទូទៅវិញ ផ្ទះណាក៏មានម៉ូតូ និងរថយន្ដដែរ ។ តើទៅថ្ងៃអនាគត មធ្យោបាយធ្វើដំណើរនឹងវិវត្តន៍ទៅជាបែបណាទៀត ខណៈបច្ចុប្បន្ន ពិភពលោកកំពុងគិតគូរទៅដល់បច្ចេកវិទ្យាស្វ័យបើកបរ, ការប្រើរថយន្ដអគ្គិសនី និងប្រើបច្ចេកវិទ្យាដូចជាដ្រូនជាដើមនោះ ?
ចែករំលែកព័តមាននេះ