រាជធានីភ្នំពេញ ៖ រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានរៀបចំពិធីសម្ពោធ និងផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅកំណត់ហេតុស្តីពីការតស៊ូរបស់សម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា ក្នុងដំណើររំដោះប្រទេសជាតិចេញពីរបបប៉ុលពតការចូលរួមស្តារ និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិឡើងវិញ ក្រោយភ្លើងសង្គ្រាមបានរលត់ទៅ ។
បេសកកម្មក្នុងបុព្វហេតុជាតិ និងប្រជាជនដែលសម្តេចបានចំណាយពេលសឹងពេញមួយជីវិតសម្តេចត្រូវបានកត់ត្រាទុកនៅក្នុងសៀវភៅ «ការតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជារស់ឡើងវិញ» ជាភាសាអង់គ្លេសដែលបានសម្ពោធ និងផ្សព្វផ្សាយនៅវិមានរដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិចិ្ឆកា ឆ្នាំ២០១៨ ក្រោមអធិបតីភាពលោក រង សូត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា តំណាងសម្តេច ហេង សំរិន ។
ពិធីសម្ពោធ និងផ្សព្វផ្សាយសៀវភៅដែលមានលក្ខណៈប្រវត្តិសាស្ត្រនេះមានការអញ្ជើញចូលរួមពីសមាជិក សមាជិការដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ព្រមទាំងនិស្សិត និងបណ្ណារក្សនៃគ្រឹះស្ថានអប់រំសាធារណៈ និងឯកជន ប្រមាណជាង១០០នាក់ ។
យោងតាមខ្លឹមសារដែលដែលចាយដល់អ្នកសារព័ត៌មានបានឲ្យដឹង«ការតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជារស់ឡើងវិញ»នឹងបង្ហាញពីការពិតនៃសង្គ្រាមនៅកម្ពុជាដល់អ្នកអាន និងកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយដែលចង់សិក្សាឈ្វេងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ។ ជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការតស៊ូដោះប្រទេសជាតិរបស់ឥស្សរជនស្នេហាជាតិ និងដំណើរស្តារកម្ពុជាឡើងវិញ ក្រោយរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុល ពត បានរលំទៅក្នុងរយៈ៤០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ។ ប្រសូត្រនៅក្នុងគ្រួសារកសិករនៅទីជនបទមួយក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ក្នុងឆ្នាំ១៩៣៤ សម្តេច ហេង សំរិន គឺជាប្រធានស្ថាបនិកចលនាមហាជនធំមួយឈ្មោះថា «រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា» ដែលក្រោយមកបានប្តូរឈ្មោះជា«រណសិរ្សសាមគ្គី អភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា» ដែលបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងសមាជមួយនៅខេត្តក្រ ចេះ កាលពីថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ។ផ្តើមចេញពីខេត្តក្រចេះនោះហើយដែលសម្តេច ហេង សំរិន បានប្រកាសផែនការ១១ចំណុច ក្នុងការផ្តួលរំលំរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ។ ក្រោយថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ សម្តេច ហេង សំរិន បានក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងជាអគ្គលេខាធិការបក្សនៃគណបក្សបដិវត្តន៍ប្រជាជនកម្ពុជា ។
បច្ចុប្បន្ន សម្តេច ហេង សំរិន ជាប្រធានរដ្ឋសភា និងជាប្រធានកិត្តិយសនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ព្រមទាំងជាប្រធានប្តូរវេននៃវេទិកាសភាអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APPF) ខណៈដែលសភាកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី២៧ នៃវេទិកាសភានេះនៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១៩ ខាងមុខ ។ APPF បានបង្កើតឡើងដោយអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនលោក យ៉ាស៊ូហ៊ីរ៉ូ ណាកាសូណេ (Yasuhiro Nakasone) ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ ។ ការទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំនេះជាជោគជ័យផ្នែកការទូតសភាកម្ពុជាថ្មីមួយទៀតនៅដើមនីតិកាលទី៦ នៃរដ្ឋសភាកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេច ។
សម្តេច ហេង សំរិន គឺជាថ្នាក់ដឹកនាំម្នាក់ក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាចំនួន១៤រូប ដែលនៅរស់រានមានជីវិតដូចជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកស្រី មាន សំអាន សមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាសមាជិកា ព្រឹទ្ធសភា លោក រស់ សម័យ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងលោក ចាន់ វ៉ែន អតីតអគ្គលេខាធិការរដ្ឋសភាជាដើម ។
រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជានឹងប្រារព្ធខួបលើកទី៤០ឆ្នាំថ្ងៃបង្កើតរណសិរ្សនៅស្តូបអនុស្សាវរីយ៍នាស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ នាថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខនេះ ។ នៅក្នុងសៀវភៅមរណភាពរបស់ សោ ភឹម ការស្លាប់របស់ សោ ភឹម មេបញ្ជាការភូមិភាគបូព៌ានៃកងទ័ពបដិវត្តន៍ប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាអ្វីមួយដែលមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិចង់ដឹង ។ សៀវភៅ«ការតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជារស់ឡើងវិញ»នឹងមានរៀបរាប់លម្អិតទាក់ទងនឹងការស្លាប់របស់ សោ ភឹម ។ ត្រង់ចំណុចមួយដែលសម្តេច ហេង សំរិន បានប្រាប់អ្នកនិពន្ធដោយបានរំលឹកអំពីកិច្ចប្រជុំចុងក្រោយជាមួយនឹងអតីតមេបញ្ជាការដែលកំពុងមានជំងឺនៅវត្តមួយក្នុងឃុំព្រៃសាលិត ក្នុងស្រុកពារាំងខេត្តព្រៃវែងកាលពីឆ្នាំ១៩៧៨ ដែលភ្លាមៗនោះបន្ទាប់ពីអង្គរក្សមួយចំនួនរបស់ សោ ភឹម ត្រូវបានសម្លាប់ដោយកងកម្លាំង ប៉ុល ពត នៅជិតទីក្រុងភ្នំពេញ ។ «គាត់ស្ថិតនៅក្នុងសភាពមួយបាក់ទឹកចិត្ត» សម្តេចបានរៀបរាប់ដូច្នេះដោយបានពន្យល់ពីមូលហេតុដែល សោ ភឹម បានឯកភាពចាកចេញពីកងកម្លាំងរបស់ប៉ុលពតឆ្ពោះទៅកាន់ស្រុកស្រីសន្ធរខេត្តកំពង់ចាម ។ «នៅស្រុកស្រីសន្ធរសម្តេចមានទាហានឈរជើងចំនួន៣០០នាក់ សម្រាប់ត្រៀមអន្តរាគមន៍សភាពការណ៍ដែលអាចកើតឡើងជាយថាហេតុណាមួយ »។
នៅពេលសម្តេចបានវិលត្រឡប់មកខេត្តព្រៃវែងក្នុងការរៀបចំផែនការជម្លៀសអង្គភាពយោធាឆ្ពោះទៅកាន់ទិសបូព៌ាស្រាប់តែអ្នករត់សំបុត្រម្នាក់បានហុចសំបុត្រមួយច្បាប់របស់ សោ ភឹម ជូនសម្តេច ។ អានសំបុត្រចប់សម្តេចបានចេញបញ្ជារឲ្យ កម្លាំងមួយក្រុមដែលបំពាក់ដោយ អាវុធជាច្រើនដើម ដើម្បីការពារ សោ ភឹម ចេញពីស្រុកស្រីសន្ធរឆ្ពោះទៅកាន់ព្រំដែនវៀត ណាមនៅព្រឹកបន្ទាប់។ ក៏ប៉ុន្តែ “នៅពេលដែលពួកកងការពារកំពុងចេញដំណើរ ស្រាប់តែកង កម្លាំងរបស់ ប៉ុល ពត បានវាយប្រហារ” សម្តេចបាននិយាយថា “សោម ភឹម មិនបានទៅ ដល់វៀតណាមឡើយ”។
ការដកកម្លាំងចេញពីភ្នំពេញត្រូវបានសម្តេច ហេង សំរិន មានប្រសាសន៍ថា «កងកម្លាំងតំបន់បូព៌ារបស់សម្តេចបានឈរជើងត្រួតត្រានៅភ្នំពេញ រយៈពេលមួយខែមុនពេលត្រូវជំនួសដោយ កម្លាំងមជ្ឈិមតាមបទបញ្ជាអោយចាកចេញ ។ «ពួកកងកម្លាំងមជ្ឈិមម៉ឺងមាត់ ហ្មត់ចត់ និងដាច់ខា» ។ នៅពេលណាចេញបញ្ជាការងារដាច់ខាតត្រូវតែសម្រេចដោយមិនត្រូវបរាជ័យជាដាច់ខាត ។
សម្តេចបានរំលឹកឡើងវិញយ៉ាងដូច្នេះថា «អង្គភាពរបស់ខ្ញុំទាំងអស់បានដកកម្លាំងឆ្លងទៅខាងកើតស្ពានព្រះមុនីវង្ស និងបានឈរជើងចាប់ពីផ្សារច្បារអំពៅទៅកើត ។ ឯទីបញ្ជាការរបស់វរៈសេនាធំលេខ១២៦ ខ្ញុំបានបោះទីតាំងនៅព្រែកឯងជ្រោយអំពិលក្នុងស្រុកគៀនស្វាយ ។ នៅពេលដែលកងកម្លាំងរបស់ខ្ញុំបានដកចេញពីភ្នំពេញ សន្តិសុខរបស់មជ្ឈិមបានឆែកឆេររើបាឡូដែលស្ពាយពីក្រោយខ្នងទាំងអស់ មុនពេលយើងឆ្លងស្ពានព្រះមុនីវង្ស ។ សម្ភារផ្ទាល់ខ្លួនដូចជា ច្រាស់ និងថ្នាំដុសធ្មេញ បើមានលើសពីមួយ គឺត្រូវគេដកយកទាំងអស់លើកលែងតែចបកាប់ប៉ុណ្ណោះ មានច្រើនប៉ុន្មានក៏គេមិនដកយកដែរ» ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ