មិនមែនជារឿងចំឡែកណាស់ណានោះទេ បើគ្រាន់តែឃើញសត្វឆ្មាស៊ីបាយចានតែមួយជាមួយសត្វឆ្កែនោះ ជូនកាលក៏វាអាចដែរ ពិតទេ ? ហើយក៏គ្មានអ្វីគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល និងចំឡែកពេកនោះដែរ ដែលគេអាចភ្ជាប់ចំណង មេត្រីភាពជាគូស្វាមីភរិយានឹងគ្នា ដោយនិយាយភាសាផ្សេងគ្នា ឬកាន់សាសនាផ្សេងៗគ្នានោះ ។ អ្វីដែលចំឡែកនោះគឺថា មានគណបក្សបរាជ័យមួយនិងក្ដឹបគណបក្សដែលទើប នឹងញាស់មួយទៀត បានចែចង់ប្រឡោមស្នេហ៍ នឹងគ្នា ព្រមទាំងមានលោកតាអាចារ្យឥតសីល ម្នាក់ទៀតជាមេអណ្ដើកផងនោះ បែរជាមិនអាចចងស្ពានរួមមេត្រីនឹងគ្នាបានទៅវិញ។ នរណាៗក៏បានស្ដាប់ឮឡើងសង្កៀរ ត្រចៀកអស់ទៅហើយនូវអំនួតនៃពាក្យ ស្នេហាជាតិរបស់ពពួកមនុស្សប៉ុន្មានដំបនេះ។ ជឿទេថា ស្នេហាជាតិ…? បើមែនហេតុអ្វី ក៏មិនអាចរួមដំណេកនឹងគ្នាបាន ? មិនពិបាកយល់ឡើយ ព្រោះម្នាក់ៗដណ្ដើមគ្នាដេក កណ្ដាលតែរៀងខ្លួន ម្យ៉ាងទៀតសត្វចចកនិង សត្វខ្លាជាសត្វស៊ីសាច់ស្រស់ជាអហារ ដូចគ្នា មែន តែចចកឯណាទៅទុកចិត្ដខ្លា ដែលខ្លាមាន អំណាចខ្លាំងក្លាជាង…? ឯខ្លាឯណាទៅទុក ចិត្ដចចកដែលចចកមានចរិតរឡេមរឡឺម ឆ្អិន ក្បាលស៊ីក្បាល ឆ្អិនកន្ទុយស៊ីកន្ទុយនោះ…? មិនខុសទេ គិតបែបហ្នឹងត្រូវហើយបងខ្លា…! ព្រោះជននេះ(ចចក)បានធំធាត់និងបានរៀនសូត្រចេះដឹងក្នុងរបបរដ្ឋកម្ពុជា ព្រមទាំងបាន បន្ដការសិក្សានៅប្រទេសកុម្មុយនីស្ដទៀត ផង។
នេះជាដើមទុនដ៏ធំនៃផ្នត់គំនិតរបស់គេ គឺគេបានទទួលផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់ផង និងមិនស្របច្បាប់ (ផលចោរកម្ម) ផងពីសម័យ កាលនោះ ។ បច្ចុប្បន្ន គេជាមេក្ដឹបគណបក្សមួយដែល បាននិងកំពុងខ្វារកស្លឈាមប្រើអស់ល្បិច ល្បងដើម្បីមុខតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ដ្រី តែ ទៅមិនរួចដោយសារសារជាតិប្រវត្ដិស្អុយ រលួយពេក រីឯគោលនយោបាយដឹកនាំ ប្រទេសឡើងឋានសួគ៌របស់គេ ក៏គ្មាននរណា ជឿគេទៀតដែរ ព្រោះប្រវត្ដិសាស្ដ្រជាមេ រៀនដ៏ជូរចត់មិនអាចបំភ្លេចបាន ដែលរាស្ដ្រ ខ្មែរទន្ទេញចាំមាត់គ្រប់ៗគ្នា ។ សម័យសង្គម រាស្ដ្រនិយមដែលដឹកនាំដោយព្រះមហាវីរ ក្សត្រ ប្រទេសជាតិបានថ្កុំថ្កើងរុងរឿង រាស្ដ្រ រស់នៅដោយសុខដុមរមនា ប៉ុន្ដែពួកមនុស្ស មួយក្រុមមានសារជាតិដូចពពួកមនុស្សដែល បានបង្ហាញខាងលើ ព្រោះតែចង់បានអំណាច បានវាយប្រហារពាក្យសំដីឥតសំចៃទៅលើ ព្រះមហាវីរក្សត្រនៃយើងច្រំដែលៗថា បាន លក់ដីឱ្យយួន គាំទ្រយួន ឬក៏ថាដឹកនាំប្រទេស គ្មានការរីកចំរើនជាដើម រហូតដល់មានរដ្ឋ ប្រហារថ្ងៃទី១៨ មីនា ឆ្នាំ១៩៧០ លទ្ធផល ប្រទេសជាតិចាប់ផ្ដើមមានសង្គ្រាមបង្ហូរឈាម រវាងខ្មែរនឹងខ្មែរបណ្ដាលឱ្យមានរបបប្រល័យពូជសាសន៍សំលាប់ប្រជារាស្ដ្រជាង២លាន នាក់ ។
ពិតហើយ របបប្រជាធិបតេយ្យសភានិយម ត្រូវមានបក្សប្រឆាំង ប៉ុន្ដេអ្នកប្រឆាំងទាំង ឡាយត្រូវយល់ឱ្យច្បាស់អំពីពាក្យប្រឆាំង និងអំពើពាក្យផ្ទុយ គឺមានន័យខុសគ្នា។ ឧទាហរណ៍ ផ្ទុយនឹងសគឺខ្មៅ ផ្ទុយនឹងល្អគឺ អាក្រក់ ឯពាក្យប្រឆាំងក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្សមិនមែនមានន័យថា គេដើរទៅ មុខ ឯឯងថាគេដើរថយក្រោយ គេបានសាង សង់ផ្លូវថ្នល់ខ្វាត់ខ្វែង មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន រាប់ពាន់ខ្នង យើងដើររាប់១ឆ្នាំមិនអស់ផង បែរជានិយាយថា ស្រុកទេសកាន់តែដុនដាប ទៅៗ ឯរាស្ដ្រកាន់តែក្រទៅៗ បែបនេះពិតជា មិនត្រឹមត្រូវឡើយ។ មួយវិញទៀត បក្ស ប្រឆាំងអាចរិះគន់ ប្រមាថកាតទានរដ្ឋាភិបាល បានគ្រប់ច្រកល្ហក រួមទាំងវិទ្យុបរទេសផង ក្នុង ស្រុកផង បែរជាថាប្រទេសគ្មានប្រជាធិប តេយ្យ គាបសង្កត់ គ្មានសេរីភាពជាដើម ។ សម័យនេះទៅហើយ រាស្ដ្រមានការយល់ដឹង ច្រើនណាស់ មិនមែនត្រចៀកសដូចសម័យ អតីតកាលឡើយ។ បើចង់ឱ្យមានតុល្យភាព រវាងបក្សប្រឆាំង និងបក្សកាន់អំណាច គួរតែ ប្ដូរ ្សតយលេ ប្រឆាំង ឬក៏សួរអាចារ្យអត់សីលម្ដង ទៀតមើលក្រែងលោគាត់អាចផ្សំផ្គុំគ្នាបាន ឬក៏ មានមេរៀនអ្វីប្លែក ឯខ្ញុំជូនបានតែប៉ុណ្ណឹង ឯង…!
ឌួង សុភាព ការិយាល័យរដ្ឋបាល ខុទ្ទកាល័យអគ្គបញ្ជាការ
ចែករំលែកព័តមាននេះ