រាជធានីភ្នំពេញ៖ អតីតប្រធាននាយកដ្ឋានភាពយន្ត និងបច្ចុប្បន្នជាទីប្រឹក្សាក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈលោកស៊ិន ច័ន្ទសាយ៉ា បានពន្យល់ពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នរវាងភាពយន្តបរទេស និងភាពយន្តខ្មែរ ខណៈពេលបញ្ហានេះកំពុងបង្ហាញភាពប្រឈមយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការប្រកួតប្រជែងចំពោះភាពយន្តក្នុងស្រុក ។
កាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកលោកស៊ិន ច័ន្ទសាយ៉ា បានចាត់ទុកការនាំចូលភាពយន្តបរទេសយ៉ាងគំហុកជាមួយនឹងការបញ្ចូលសំឡេងយ៉ាងពីរោះចាក់បញ្ចាំងតាមទូរទស្សន៍នាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺជាការសម្លាប់ភាពយន្តខ្មែរដែលប្រឹងផលិត ក្នុងពេលភាពយន្តបរទេសអាចរកចំណូលបានច្រើនផងដែរ ។
តាមសំណេរដែលលោកស៊ិន ច័ន្ទសាយ៉ា បានបង្ហោះតាមហ្វេសប៊ុកបញ្ជាក់ថា «តើអ្នកដឹងទេថា ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសគេអនុញ្ញាតឲ្យស្ថានីយទូរទស្សន៍យករឿងភាគបរទេសមកបញ្ចូលសំឡេងដោយមនុស្សតែម្នាក់ ឬក៏បកប្រែដំឡើងជាអក្សរជាតិគេពីក្រោមខុសពីស្រុកខ្មែរស្ថានីយទូរទស្សន៍ទាំងអស់យករឿងបរទេសមកបកប្រែ បញ្ចូលសំឡេងដោយមនុស្ស៥ ឬ៦នាក់ ព្រមទាំងដាក់ភ្លេង ដាក់ចម្រៀង កែប្រែផលិតផលរបស់គេឲ្យទៅជារបស់ខ្មែរ ។
និយាយទៅវប្បធម៌យួន និងចិនស្រដៀងគ្នា តែយួនភ័យខ្លាចណាស់ ឥទ្ធិពលគ្របដណ្តប់វប្បធម៌ពីចិន ។ ហេតុនេះហើយទើបយួនក៏ដូចប្រទេសដទៃទៀតមិនឲ្យបកប្រែបញ្ចូលសំឡេងដូចនៅស្រុកយើងទេ ។ ចុះយើង និងថៃ ? នាំគ្នាយករបស់គេមក ហើយបញ្ចូលសំឡេង ខិតខំធ្វើវាឲ្យដូចទៅនឹងផលិតផលភាពយន្តក្នុងស្រុក ឬក៏ល្អជាងផង ។
និយាយទៅគេថា ធ្វើយ៉ាងនេះទើបអាចបញ្ចាំងរកលុយបាន ។ មានតែចាក់បញ្ចាំងរឿងភាគបរទេសទេ ដែលអាចរកលុយចិញ្ចឹមទូរទស្សន៍ឲ្យរស់ ពុំនោះទេទូរទស្សន៍ទាំងអស់នឹងស្លាប់ (sic)។ ភាពយន្តខ្មែរស្លាប់ក៏ស្លាប់ចុះ វប្បធម៌ខ្មែរស្លាប់ក៏ស្លាប់ចុះ ឲ្យតែស្ថានីយទូរទស្សន៍ខ្ញុំរស់ (sic)។ ពេលវេលាដល់ហើយដែលខ្មែរនាំគ្នាគិតឡើងវិញលើរឿងនេះ ។
ភាពយន្តបរទេសនាំចូលដោយតម្លៃថោក ធៀបនឹងការផលិតក្នុងស្រុក គ្មានបង់ពន្ធនាំចូល ថ្វីបើច្បាប់មានចែងក៏ដោយ គ្មានការត្រួតពិនិត្យបង់កម្រៃសេវាអ្វីទាំងអស់ បើប្រៀបធៀបនឹងផលិតករក្នុងស្រុក ដែលរស់ដោយត្រដាបត្រដួស ជាប់បន្ទុកពន្ធគ្រប់បែបយ៉ាង។ ស្ថានភាពការផលិតរឿងភាគខ្មែរចេះតែថយចុះជាលំដាប់។ ការតម្រូវឲ្យបញ្ចាំងរឿងភាគខ្មែរ នៅម៉ោងមាស៧-៩យប់ស្ថានីយទូរទស្សន៍ខ្លះមិនទាំងខ្ចីរវល់ផលិតផងទេ។ យូរៗទៅប្រហែលអស់រលីងផងក៏មិនដឹង បើចេះតែកាត់បន្ថយដូចរាល់ថ្ងៃនេះ »។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះដែរ ផលិតករពីរនាក់គឺលោកឆាយ បូរ៉ា និងលោកខាំ ភូរិ បានសម្តែងក្តីបារម្ភចំពោះការធ្លាក់ចុះនៃការគាំទ្រទៅលើខ្សែភាពយន្តខ្មែរ ក្នុងពេលដែលខ្សែភាពយន្តថៃ ចាក់ផ្សាយស្ទើរតែគ្រប់ស្ថានីយទូរទស្សន៍ក្នុងស្រុកទាំងអស់ ។
បញ្ហានេះត្រូវផលិតករខ្លះយល់ឃើញថា អាចមកពីកត្តាមួយចំនួន ដោយនៅក្នុងនោះមានកត្តាផលិត ការនិយមទស្សនារបស់ទស្សនិកជនខ្មែរ ការជួយជ្រោមជ្រែងពីភាគីពាក់ព័ន្ធហាក់នៅមានកម្រិត ជាមួយនឹងការគិតពីផលចំណេញរបស់បណ្តាស្ថានីយទូរទស្សន៍នានានោះផង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ