កន្លងមក មានកសិករមួយចំនួនមានបទពិសោធន៍ដាំល្ហុងឱ្យបានផ្លែច្រើនខុសៗគ្នាទៅតាមតំបន់ ដែលគាត់រស់នៅ ដូចជា កសិករថាច់ គឹមឆេង រស់នៅភូមិព្រៃគោល ឃុំឈ្វាំង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្តាល ដែលយើងខ្ញុំបានចុះផ្សាយនៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រកសិករលេខ០៧ រួចមកហើយ។ នៅក្នុងលេខនេះ យើងខ្ញុំសូមបង្ហាញជូននូវបទពិសោធន៍ដាំល្ហុងឱ្យបានផ្លែច្រើនរបស់កសិករប្រាក់ ច្រេស រស់នៅភូមិតាសួន ឃុំត្រពាំងធំខាងជើង ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ មកបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម ។
*របៀបរៀបចំដីដាំ
ក្នុងការរៀបចំដីដាំ លោកពូបានកាប់រណ្តៅ ដែលមានទំហំកន្លះម៉ែត្របួនជ្រុង ចំងាយពីរណ្តៅមួយទៅមួយពី២ទៅ២,៥ម៉ែត្រ ដីក្នុងរណ្តៅគាត់កាយដាក់មាត់រណ្តៅ ។ នៅក្នុងរណ្តៅគាត់ដាក់ជីលាមកគោ ស្មៅស្ងួត ដោយច្របល់ជាមួយដីឱ្យបានកន្លះរណ្តៅ ទើបយកអំបែងក្បឿងបន្ទះប៉ុនបាតដៃ ឬ១តឹកបួនជ្រុងដាក់ឱ្យចំកណ្តាលរណ្តៅរួចបន្ថែមជី និងដីទៀតរហូតដល់ពេញរណ្តៅ ។
*របៀបដាំ
បន្ទាប់ពីរៀបចំរណ្តៅបានរួចរាល់ហើយ លោកពូ បានជ្រើសរើសយកកូនល្ហុង ដែលបានត្រៀមទុក ដោយយកតែកូនណាដែលថ្លោសល្អមកដាំ ។ នៅពេលដាំ គាត់លៃយ៉ាងណាឱ្យឫសល្ហុងនៅចំពីលើអំបែងក្បឿងនោះ ។
*ការថែទាំ
ក្រោយពីដាំហើយ គាត់ចាប់ផ្តើមថែទាំវារហូតដល់ពេលល្ហុងឱ្យផល ដូចជាគ្របគល់
(ដោយយកស្មៅដែលបានមកពីរងបន្លែ) មកគ្រប ស្រោចទឹក និងជំរះស្មៅដែលដុះនៅជុំវិញគល់ដើម្បីកុំឱ្យសត្វល្អិតមករស់នៅធ្វើជាជំរក ។
ក្រោយពីដាំហើយបានរយៈពេល៤ខែ លោកពូសង្កេតឃើញថា ល្ហុងគាត់ចាប់ផ្តើមផ្លែ គឺផ្លែមុនល្ហុងអ្នកដាំដំណាលគាត់ចំនួន១ទៅ២ខែ។ មូលហេតុនេះគឺបណ្តាលមកពី ៖
-គាត់ដាំល្ហុងដោយដាក់ឫសកែវចំអំបែងក្បឿង គឺវាជួយឱ្យឫសកែវក្រិន ហាក់បីដូចជាយើងបានគ្រៀវឫសនោះដែរ ហើយម្យ៉ាងទៀតបើកូនល្ហុងនោះជាល្ហុងឈ្មោល ក៏ក្លាយជាល្ហុងញីដែរ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើយើងទុកឱ្យឫសកែវចាក់ចុះទៅ ក្នុងដីជ្រៅ ធ្វើឱ្យដើមខ្ពស់ពេលមានផ្លែ ឬខ្យល់ដើមនឹងរលំបាក់ ។
-ការកាប់រណ្តៅធំ ដាក់ជីធម្មជាតិ ច្រើនជួយឱ្យល្ហុងដុះលឿន មានដើមថ្លោស និងឆាប់ផ្តល់ផល ។
-នៅពេលដែលដើមល្ហុងមានផ្លែច្រើន ត្រូវបេះផ្លែចោលខ្លះ ដើម្បីឱ្យផ្លែដែលនៅសល់ធំៗល្អ។
សរុបសេចក្តីមក ការដាំល្ហុងឱ្យមានដើមទាប និងផ្លែច្រើននេះ គឺដោយសារ ដាក់អំបែងក្បឿងឱ្យចំឫសកែវ កាប់រណ្តៅឱ្យធំដាក់ជីធម្មជាតិ និងបេះផ្លែចោលខ្លះ ដើម្បីឱ្យផ្លែនៅសល់ធំៗ ។
ល្ហុងជាដំណាំឈើហូបផ្លែមួយប្រភេទ ដែលស្ថិតនៅក្នុងអំបូរការីកាសេអា និងមានឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រថា ការីកា ប៉ាប៉ាយ៉ា ។ ដំណាំនេះកសិករនិយមដាំគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងចំការ និងភូមិឋានក្បែរៗផ្ទះ ។ ប៉ុន្តែរបៀបដាំមានលក្ខណៈខុសៗ គ្នាទៅតាមតំបន់ ។
*ផលប្រយោជន៍
គេអាចប្រើប្រាស់ផ្លែល្ហុងទុំជាបង្អែមលាងមាត់ ឯផ្លែខ្ចីគេប្រើជាបន្លែសំរាប់ស្លបរិភោគ ។ នៅតំបន់ខ្លះ គេយកស្លឹកខ្ចីរបស់វា និងផ្កាធ្វើជាបន្លែផងដែរ។ ចំណែកនៅកោះជ្វាវិញ (ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី) គេយកផ្កាល្ហុងធ្វើជាបង្អែមទៀតផង ។ ស្លឹកល្ហុង កសិករអាចយកមកបុកលាយទឹកសំរាប់ការពារជំងឺរុក្ខជាតិ ដែលបង្កឡើងដោយមេរោគផ្សិតបានដែរ (ជំងឺដែលមានជាតិម្សៅសៗ នៅកន្លែងកើត) ។
*លក្ខណៈទូទៅ
ល្ហុងជារុក្ខជាតិមួយប្រភេទ ដែលងាយស្រួលដាំ វាលូតលាស់លឿន និងឆាប់ឱ្យផល ។ ដំណាំនេះជាទូទៅមានកំពស់ពី១,៥ ទៅ១,៦
ម៉ែត្រ ។ អាស្រ័យតាមប្រភេទពូជ និងបច្ចេកទេសដាំ ដុះ ។ ភាគច្រើនដំណាំល្ហុងពុំសូវបែកធាងសាខាទេ គឺមានលូតលាស់តែត្រួយ
ប៉ុណ្ណោះ ។ ល្ហុងជាដំណាំ ដែលមានអាយុវែង វាអាចរស់បានរហូតដល់ទៅ២០ឆ្នាំឯណោះ ។
*លក្ខណៈអាកាសធាតុ និងដី
ដំណាំល្ហុង អាចរស់បាននៅក្នុងតំបន់ដែលមានសីតុណ្ហភាពមធ្យមពី ២២ទៅ២៨អង្សាសេ។ ដំណាំនេះមានការលូតលាស់លឿននៅរដូវ
វស្សា ។ ចំណែកឯរដូវប្រាំង ការលូតលាស់ពុំសូវល្អទេ ទោះបីជាមានការស្រោចទឹកក៏ដោយ ព្រោះរដូវប្រាំងសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ ។ ដំណាំល្ហុងត្រូវការលូតលាស់លើដីស្រស់ទឹក និងសំបូរជីជាតិ ជាពិសេសដីកណ្តេង ឬដីល្បាយខ្សាច់ ។ វាក៏ត្រូវការពន្លឺថ្ងៃផងដែរ ។
*អំពីពូជល្ហុង
ដំណាំល្ហុង មានពូជច្រើនប្រភេទណាស់ ។ ប៉ុន្តែនៅប្រទេសកម្ពុជា គេជួបប្រទះតែពូជពីរប្រភេទប៉ុណ្ណោះគឺ ៖
-ពូជល្ហុងល័ក្ខ ៖ ពូជប្រភេទនេះ មានឱជារសផ្អែមឆ្ងាញ់ណាស់ ប្រជាជននិយមដាំ និងបរិ
ភោគ ។ ពូជនេះមានដើម និងធាងស្លឹកពណ៌រាងក្រហម ស្វាយ ផ្លែមានរាងទ្រវែង សាច់ច្រើន មិនសូវមានគ្រាប់ ។ ផ្លែទុំមានសំបកពណ៌លឿង សាច់ពណ៌ក្រហម គ្រាប់ខ្មៅហើយថ្លា ។
-ពូជល្ហុងដំឡូង ៖ ពូជប្រភេទនេះពុំសូវមានឱជារសផ្អែមឆ្ងាញ់ទេ ។ ពូជនេះមានដើម និងធាងពណ៌បៃតង ។ ផ្លែទុំមានសំបកពណ៌លឿង ផ្លែរាងមូល កំប៉ោងធំ គ្រាប់មិនសូវខ្មៅ មានពណ៌សថ្លា ។
*ការបន្តពូជ និងការជ្រើសរើសពូជ
ដំណាំល្ហុងបន្តពូជដោយគ្រាប់ ។ គេជ្រើសរើសផ្លែល្ហុងណាដែលទុំ ឬស្រគាល (មិនមែនទុំជោរពេកទេ) មកពុះយកគ្រាប់លាងទឹកឱ្យអស់រំអិល ។ បើយើងមិនយកទៅបណ្តុះភ្លាមទេ យើងត្រូវយកគ្រាប់ទៅសំដិលហាលថ្ងៃ ឬខ្យល់ឱ្យស្ងួតសិន ទើបរក្សាទុក ។ គ្រាប់ល្ហុងអាចរក្សាទុកបានរយៈពេល២ទៅ៣ខែ ។
*ការបណ្តុះកូន
ដំណាំល្ហុង អាចដាំដោយបណ្តុះកូនជាមុន ឬក៏អាចដាំផ្ទាល់តែម្តងក៏បាន ។ យើងអាចបណ្តុះកូនក្នុងថង់ប្លាស្ទិក ផើង ឬថ្នាលក៏បាន ។ ប៉ុន្តែដីដែលបណ្តុះ គឺជាដីមានជីជាតិច្រើន ។ ក្រោយពីដាក់គ្រាប់បណ្តុះហើយ យើងត្រូវលុបដីសើរៗ ពីលើឱ្យស្តើងបំផុត ដើម្បីឱ្យគ្រាប់ឆាប់ដុះ ។
នៅពេលគ្រាប់ដុះ យើងត្រូវដករំលោះកូនចេញខ្លះ ទុកតែដើមណា ដែលរឹងមាំល្អ ។ លុះដល់កូនដុះបានកំពស់១ទៅ២តឹក (ស្លឹក៥-៦ធាង) ទើបគាស់យកទៅដាំនៅចំការ ។ នៅចំការ យើងត្រូវរក្សាទុកដើមល្ហុងឈ្មោលខ្លះ គឺយ៉ាងតិចបំផុតក្នុងចំណោមល្ហុងពី២៥ដើម ក៏មានល្ហុងឈ្មោលមួយដែមដែរ ។
*ពេលវេលាដាំ
យើងអាចដាំដំណាំល្ហុងបានពេញមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែភាគច្រើន គេនិយមដាំដើមរដូវភ្លៀង និងចុងរដូវភ្លៀង ពិសេសចៀសវាងកុំឱ្យកូនល្ហុងទទួលការជាំទឹកបាន ។
*វិធីដាំ
មុនដាំត្រូវកាប់ដី ឬភ្ជួរហាលចោលពី៥ទៅ៧ថ្ងៃ ដើម្បីឱ្យដីស្រស់ទឹកល្អ ។ បន្ទាប់មកកាប់រណ្តៅ ដែលមានទំហំកន្លះម៉ែត្របួនជ្រុង និងរណ្តៅឃ្លាតពីគ្នា៣ម៉ែត្រមួយ ។ នៅក្នុងរណ្តៅយើងត្រូវដាក់ជីកំប៉ុស្ត ឬជីលាមកសត្វបន្ថែមច្របល់ជាមួយដីឱ្យសព្វ ទើបចាប់ដាក់កូនដាំ ។ ក្នុងការដាំត្រូវលៃយ៉ាងណាកុំឱ្យកូនល្ហុងបាក់ដើម ឬដាច់ឫស ។ ក្រោយពីដាំហើយ ត្រូវសង្កត់ដីជុំវិញកូនល្ហុងឱ្យណែន រួចស្រោចទឹកឱ្យជោគ ។ ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល៥ទៅ៦ថ្ងៃ កូនល្ហុងអាចដុះឫស ពង្រឹងដើមបានខ្លះ ។ ក្នុងអំឡុងពេលនេះ ប្រសិនបើគ្មានភ្លៀង យើងត្រូវប្រញាប់ស្រោចទឹក ដើម្បីកុំឱ្យកូនល្ហុង
ក្រិន ។
*វិធីថែទាំ
ការថែទាំជាកិច្ចការមួយសំខាន់ណាស់ ក្រោយពីយើងដាំហើយ ទិន្នផលបានល្អ ឬមិនល្អ អាស្រ័យលើការថែទាំ ។ ក្នុងការថែទាំមានការស្រោចទឹក ដាក់ជីបំប៉ន ពូនគល់ និងជំរះស្មៅ ។ល។
-ការស្រោចទឹក ៖ ក្រោយពីកូនល្ហុងដុះលូតលាស់ល្អហើយ យើងត្រូវបន្តការស្រោចទឹកទៀត ។ សេចក្តីត្រូវការទឹករបស់វា អាស្រ័យទៅតាមអាយុ និងអាកាសធាតុ ។ នៅរដូវវស្សា យើងមិនចាំបាច់ស្រោចទឹកទេ ព្រោះល្ហុងមិនត្រូវការដីជាំទឹកទេ ។ បើនៅរដូវប្រាំង យើងគួរស្រោចទឹក៥ថ្ងៃម្តង ចំពោះដើមល្ហុងណាដែលផ្តល់ផ្លែ ហើយប្រសិនបើទឹកពុំគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងរយៈពេលនេះ អាចធ្វើឱ្យផ្លែល្ហុងតូចៗ ដើមរៀវតូច និងផ្លែតិច ។
-ការដាក់ជី ៖ ការដាក់ជីយើងអាចដាក់នៅពេលដាំ និងដាក់ជីបំប៉ន ។ សេចក្តីត្រូវការជីនៃដំណាំល្ហុង អាស្រ័យទៅតាមអាយុរបស់វា ។ ល្ហុងអាយុកាន់តែច្រើន សេចក្តីត្រូវការជីកាន់តែច្រើនដែរ ។ ចំណែកឯវិធីដាក់ជី គេច្រើនដាក់នៅជុំវិញ ទំហំស្លឹក ឬក្បែរគល់ ក្រោយពីដាក់ហើយ ត្រូវលប់ដីភ្លាម ហើយស្រោចទឹកឱ្យជោក ។ សំខាន់បំផុត នៅពេលល្ហុងលូតធំ គឺយើងត្រូវពូនជុំវិញគល់បន្ថែមដោយប្រើដីមានជីជាតិ ឬជីកំប៉ុស្ត ។
-ការពូនគល់ ៖ ត្រូវធ្វើជាប់ជានិច្ច លៃយ៉ាងណាកុំឱ្យឃើញមានឫសចេញមកខាងលើផ្ទៃដី ។
ការពូនរបៀបនេះ ធ្វើឱ្យឫសដែលដុះចេញមកអាចស្រូបយកជីជាតិ និងទឹកបានគ្រប់គ្រាន់ល្អ ។
*ការប្រមូលផល
គេអាចប្រមូលផលដំណាំល្ហុងបានចាប់ពីអាយុ៧ទៅ៨ខែឡើងទៅ ។ វាចាប់ផ្តើមផ្កាផ្លែហើយបេះរហូតពេញមួយឆ្នាំ ហើយវានឹងឱ្យផលច្រើននៅពេលមានអាយុពី២ទៅ៣ឆ្នាំ ។ ចាប់ពីអាយុ៤ទៅ៥ឆ្នាំ ដើមរបស់វាចាប់លូតលាស់ខ្សោយ ផ្កាផ្លែក៏ចុះថយដែរ ។ ចំណែកឯវិធីបេះវិញគឺយើងត្រូវកាត់ផ្លែនៅទងសណ្តង់ឱ្យកៀកជិតដើម រួចសឹមកាត់ទង ដែលសល់វែងនោះចោល វិធីប្រមូលផលបែបនេះ ទើបត្រូវតាមក្បួនខ្នាត។
សរុបមក ដើម្បីដាំល្ហុងឱ្យបានទិន្នផលល្អ យើងគួរចងចាំនូវចំណុចសំខាន់ៗ ដូចខាងក្រោមនេះ ៖
-រក្សាល្ហុងកុំឱ្យជាំទឹក ព្រោះល្ហុងមិនសូវចូលចិត្តដីជាំទឹក ហើយហាប់ណែនទេ
-ឧស្សាហពូនគល់ល្ហុងកុំឱ្យឫសដុះចេញមកលើផ្ទៃដី
-គួរទុកដើមល្ហុងឈ្មោលខ្លះក្នុងចំការ ដើម្បីធានាឱ្យមានផ្លែបានល្អ
-ត្រូវជ្រើសរើសទីតាំងណាដែលមានពន្លឺថ្ងៃគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដាំល្ហុង ជាពិសេសពន្លឺថ្ងៃពេលព្រឹក។
សូមបងប្អូនកសិករទទួលបាននូវលទ្ធផលល្អក្នុងការដាំល្ហុង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ