អត្ថបទមួយក្រោមចំណងជើងថា “អាប់ភីស៊ីត ត្រូវបានគេជំរុញឱ្យប្រឆាំងនឹងផែនការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហារ” ដែលបានចុះផ្សាយក្នុងកាសែត The Nation នៅថ្ងៃទី ១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១០ ដោយមានឈ្មោះ វ៉ាន់វីផា ចារូនរូច ជាសាស្ដ្រាចារ្យនៅវិទ្យា ស្ថានសិក្សាថៃនៃសាកលវិទ្យាល័យធម្មាសាស្ដ្រ បានផ្ដល់យោបល់ទៅអាប់ភីស៊ីត វ៉េចាជីវ៉ា នាយករដ្ឋមន្ដ្រីសៀម ឱ្យតវ៉ាទៅ គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅឯទីស្នាក់ការកណ្ដាលនៃអង្គការ UNESCO នាទីក្រុងប៉ារីស អំពីការជំទាស់របស់សៀមជាមួយនឹងផែនការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ ដែលកម្ពុជានឹងដាក់ជូនទៅមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១០ ខាងមុខនេះធ្វើឱ្យមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្ដរជាតិខកចិត្ដយ៉ាងខ្លាំងចំពោះភាពចេះដឹងរបស់សៀមនាយុគសម័យបច្ចុប្បន្ន ។
វ៉ាន់វីផា បានជំរុញអាប់ភីស៊ីត ឱ្យជូនដំណឹងទៅមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោក អំពីសាលក្រមរបស់តុលាការរដ្ឋបាលសៀម ដែលបានសំរេចលុបចោលនូវសេចក្ដី សំរេចចុះថ្ងៃទី១៧ មិថុនា ឆ្នាំ២០០៨ នៃគណៈរដ្ឋមន្ដ្រីរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រី សាម៉ាក់ ស៊ុនដារ៉ាវ៉េត ដែលបានអនុម័តសេចក្ដីប្រកាសរួមរវាងកម្ពុជា-ថៃ ដើម្បីគាំទ្រដល់សំណើរបស់កម្ពុជាក្នុងការចុះប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការ UNESCO។
ជាប្រវត្ដិសាស្ដ្រ អ្នកជាតិនិយមជ្រុលសៀមតែងតែមានមហិច្ឆតាចង់ដំឡើងឥទ្ធិពលមកលើកម្ពុជា វាតទីយកទឹកដីកម្ពុជា និងប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួន ។ ដូច្នេះហើយបានជាប្រទេសសៀមតែងតែមានជម្លោះព្រំដែនជាមួយនឹងប្រទេសជិត ខាងខ្លួន រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ ។
នយោបាយ ផាន់ថៃនេះ ដែលបានចាប់ផ្ដើមតាំងពីឆ្នាំ ១៩៣២មក គឺជានយោបាយពង្រីកទឹកដីរបស់សៀមឱ្យបានកាន់តែធំ ។ ប្រជាជនសៀមត្រូវបានគេពន្យល់ថា អ្វីៗទាំងអស់នៅជិតព្រំដែនសៀម គឺជារបស់សៀម រួមទាំង ប្រាសាទព្រះវិហារ ។ ទាំងនេះ គឺជាដើមចម នៃបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលត្រូវបានដោះស្រាយរួចហើយនៅឯតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិនៅឆ្នាំ១៩៦២ ដែលពេលនោះកម្ពុជាបានឈ្នះក្ដី ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ សៀមនៅតែនិយាយច្រំដែលថា ប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់ខ្លួនរហូតដល់ពួកនេះបានសាងសង់រូបសំណាកប្រាសាទព្រះវិហារនៅក្នុងរមណីយដ្ឋានមួយកន្លែងក្នុងខេត្ដស៊ីសាកេត។
ដោយសារភាពលោភលន់ និងការមិនទទួលស្គាល់នូវប្រវត្ដិសាស្ដ្រការពិត និងសច្ចភាព នាំឱ្យប្រវត្ដិសាស្ដ្ររវាងកម្ពុជា-សៀម ត្រូវបានមួលបង្កាច់ ដើម្បីគាំទ្រដល់អ្នកជាតិនិយមជ្រុលសៀម ។ ដូច្នេះទៅអនាគត គេអាចប៉ាន់ស្មានបានថា សៀមនឹងលើកឡើងនូវសំណើចាស់គំរិលដដែលៗពាក់ព័ន្ធទៅនឹងទឹកដី និងសម្បត្ដិវប្បធម៌របស់កម្ពុជា ។
លើសពីនេះទៀត គួរកត់សំគាល់ផងដែរថា នៅមុនសម័យប្រជុំលើកទី៣៣នៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅទីក្រុងសេវីល នៃប្រទេសអេស្ប៉ាញ កាលពីខែ មិថុនា ឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋាភិបាលរបស់អាប់ភីស៊ីត ជាមួយនឹងអ្នកជាតិនិយមជ្រុលសៀម មួយក្ដាប់តូចបានលើកឡើងថា “ការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារបាននាំឱ្យមានភាពតានតឹងផ្នែកយោធារវាងកម្ពុជា និងសៀម” ។ បន្ទាប់មកនៅមុនថ្ងៃបោះឆ្នោតបំពេញ បង្គ្រប់សមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ក្នុងមហាសន្និបាតលើកទី ១៧ របស់រដ្ឋភាគីនៃអនុសញាអន្ដរជាតិ ឆ្នាំ ១៩៧២ ដែលបានប្រព្រឹត្ដទៅនៅថ្ងៃទី២៦ តុលា ឆ្នាំ២០០៩ នៅទីក្រុងប៉ារីស ក្រុមជាតិនិយមជ្រុលសៀម ដដែលនេះបានលើកឡើងយ៉ាងងងឹតងងល់ទៀតថា “ការបោះឆ្នោតឱ្យកម្ពុជាចូលជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការ បេតិកភណ្ឌពិភពលោក គឺជាការបញ្ឆេះ និង ជំរុញឱ្យមានជម្លោះរវាងប្រទេសទាំងពីរ” ។
ឥឡូវនេះនៅមុនសម័យប្រជុំលើកទី៣៤ នៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក វ៉ាន់ វីផា ចារូនរូច ដែលជាអ្នកជ្រុលនិយមសៀម មួយរូបកំពុងតែធ្វើផ្គរធ្វើភ្លៀង ដោយអំពាវនាវដល់អាប់ភីស៊ីត ឱ្យជំទាស់នឹងផែនការ គ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលកម្ពុជា គ្រោងនឹងដាក់ជូនទៅមជ្ឈមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១០ ខាងមុខនេះ។ នេះវាបានលាតត្រដាងយ៉ាងច្បាស់នូវមហិច្ឆតា និងភាពក្រអើតក្រទមរបស់ក្រុមជាតិនិយមជ្រុលសៀម នៅក្នុងសវត្សទី២១ មកលើទឹកដី និងសម្បត្ដិវប្បធម៌ របស់កម្ពុជា ។
ជារួម វ៉ាន់វីផា និងអ្នកជាតិនិយមជ្រុល សៀមទាំងអស់ត្រូវយល់ថា កម្ពុជាមានកាតព្វកិច្ចជាអធិបតេយ្យ ក្នុងកិច្ចសហប្រតិ បត្ដិការជាមួយដៃគូអន្ដរជាតិនានា ដើម្បី គ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រាសាទព្រះវិហារ សំរាប់ជាប្រយោជន៍ដល់ការថែរក្សាការពារ តម្លៃជាសាកល និងពិសេសគ្មានពីរនៃទ្រព្យ សម្បត្ដិរបស់ខ្លួន ឱ្យស្របទៅតាមការអភិរក្សតាមបទដ្ឋានអន្ដរជាតិ ។
ជាងនេះទៅទៀតពួកគេក៏ត្រូវបង្កើនការយល់ដឹងរបស់គេអំពីការពិតសច្ចភាព និងប្រវត្ដិសាស្ដ្រកម្ពុជា-សៀមឱ្យបានត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដឡើង ដោយកុំចេះតែអះអាងដោយគ្មានមូលដ្ឋាន ច្បាស់លាស់តាមបែបលំអៀង និងបុរេនិច្ឆ័យ។ ដូចនេះពួកគេត្រូវតែឈប់ប្រើ ប្រាស់ប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទជាឆាកនយោបាយ ឬជារនាំងបិទបាំងជំលោះរ៉ាំរ៉ៃផ្ទៃក្នុងនយោបាយរបស់ថៃ ហើយទម្លាក់កំហុសមកលើកម្ពុជា ពីព្រោះប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្ដរជាតិថា ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ព្រះរាជាណា ចក្រក្ពុជា ដូចមានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងសាលដីការបស់តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិ ក្រុងឡាអេ នាពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ១៩៦២ និងថ្មីៗនេះទើបត្រូវបានបញ្ជាក់ឡើងវិញ ដោយការទទួលចុះប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងបញ្ជី បេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ