ទ្រឹស្តីពុទ្ធសាសនាតែងប្រដៅមនុស្សមិនឱ្យបៀតបៀនគ្នា មិនឱ្យចាក់ដោតគ្នា មិនឱ្យចងពៀរគ្នា និងចង្អុលបង្ហាញផ្លូវណាដែលជាប្រយោជន៍នាំឱ្យសព្វសត្វបានសុខក្នុងលោកទាំងពីរគឺ លោកនេះ និងលោកខាងមុខតរៀងទៅ។ ទ្រឹស្តីទាំងនេះរួមនៅត្រឹមគោលធម៌៤យ៉ាងគឺៈ ១-សប្បុរិសូបសំសេវៈ សេពគប់សប្បុរស គឺលោកអ្នកប្រព្រឹត្តល្អដោយកាយ…
ទ្រឹស្តីពុទ្ធសាសនាតែងប្រដៅមនុស្សមិនឱ្យបៀតបៀនគ្នា មិនឱ្យចាក់ដោតគ្នា មិនឱ្យចងពៀរគ្នា និងចង្អុលបង្ហាញផ្លូវណាដែលជាប្រយោជន៍នាំឱ្យសព្វសត្វបានសុខក្នុងលោកទាំងពីរគឺ លោកនេះ និងលោកខាងមុខតរៀងទៅ។ ទ្រឹស្តីទាំងនេះរួមនៅត្រឹមគោលធម៌៤យ៉ាងគឺៈ
១-សប្បុរិសូបសំសេវៈ សេពគប់សប្បុរស គឺលោកអ្នកប្រព្រឹត្តល្អដោយកាយ វាចា ចិត្តជាប្រក្រតី
២- សទ្ធម្មស្សវនៈ ស្តាប់ពាក្យប្រៀប្រដៅរបស់បណ្ឌិតអ្នកប្រាជ្ញដោយគោរព
៣-យោនិសោមនសិការៈ ត្រិះរិះឱ្យស្គាល់របស់ល្អ ឬអាក្រក់ដោយឧបាយដែលត្រូវ
៤- ធម្មានុធម្មប្បដិបត្តិ ប្រតិបត្តិធម៌សមគួរដល់ធម៌ដែលបានត្រិះរិះឃើញហើយ។
សប្បុរសក្នុងទីនេះលោកសំដៅយកបុគ្គលអ្នកប្រព្រឹត្តល្អដោយកាយ វាចា ចិត្ត ប៉ុន្តែសម្រាប់ក្នុងទីដទៃលោកសំដៅយកបុគ្គលអ្នកមានសន្តានចិត្តស្ងប់រម្ងាប់ក៏មាន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយបុគ្គលដែលនឹងបាននាមថា សប្បុរសនោះគឺជាមនុស្សល្អ អ្នកប្រព្រឹត្តតែអំពើសុចរិត សូម្បីតាមរូបស័ព្ទក៏បានកំណត់យកថា បុរសល្អ ឬមនុស្សល្អ។ ពាក្យថាល្អនោះ គឺមនុស្សមិនអាក្រក់ ពោលគឺមិនប្រព្រឹត្តសេចក្តីអាក្រក់ សេចក្តីនាំឱ្យវិនាស ជាអ្នកប្រព្រឹត្តល្អគួរជាទីរាប់អាននៃអ្នកផងទាំងពួង បុគ្គលប្រភេទនេះហៅថា សប្បុរស។
ពាក្យថា សេពគប់ក្នុងទីនេះអ្នកសិក្សាគប្បីជ្រាបថា មិនមែនសេពគប់ដោយឋានៈ ជាមិត្តភក្តិ ពួកម៉ាកនោះទេ។ លោកសំដៅយកការសេពគប់ដែលប្រព្រឹត្តទៅដោយឋានៈជាគ្រូអាចារ្យ ដែលគួរគោរពបូជា។
ពាក្យថា ស្តាប់ពាក្យប្រដៅរបស់លោកដោយគោរពនោះគឺតាំងចិត្តស្តាប់ក្នុងពេលដែលកំពុងស្តាប់មិនបញ្ជូនចិត្ត ឱ្យរាយមាយទៅក្នុងអារម្មណ៍ផ្សេងៗ ហើយត្រូវតម្រង់ចិត្តឱ្យមានដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ក្រសែនៃសេចក្តីនោះតែប៉ុណ្ណោះ នេះឈ្មោះថា ស្តាប់ដោយគោរព ។
តាមទ្រឹស្តីព្រះពុទ្ធសាសនាលោកឱ្យត្រិះរិះពិចារណាឱ្យស្គាល់របស់ល្អ ឬអាក្រក់ដោយឧបាយដែលត្រូវ គឺត្រិះរិះដោយវិចារណញ្ញាណយ៉ាងសុខុម ពោលគឺកាលបើបានស្តាប់ពាក្យប្រៀនប្រដៅហើយ គប្បីត្រិះរិះពិចារណាថា គួរប្រតិបត្តិធម៌នោះយ៉ាងដូចម្តេចទើបសមគួរដល់តួនាទីរបស់ខ្លួន។
នៅពេលពិចារណាឃើញហេតុផលច្បាស់ប្រាកដហើយ ត្រូវអនុវត្តជាក់ស្តែងតាមឧបាយនោះពោលគឺ បុគ្គលដែលតែងតែប្រព្រឹត្តអំពើអបាយគប្បីរៀនលះកម្មចាស់(សំដៅអំពើអាក្រក់)នោះចោល ហើយទាញចិត្តងាកមករកផ្លូវសុចរិតវិញ ។
ចំណែកអ្នកដែលធ្លាប់តែធ្វើសេចក្តីល្អស្រាប់ហើយ ត្រូវតាំងចិត្តឱ្យមាំឆ្ពោះទៅរកផ្លូវត្រូវឱ្យកាន់តែមុតគត់ថែមទៀត។
ចែករំលែកព័តមាននេះ