ខេត្តសៀមរាប ៖ មន្ត្រីជំនាញនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានបង្ហាញថា ការងារកំណាយស្រាវជ្រាវនៅស្រះខាងជើងមុខអង្គរវត្តទទួលបានលទ្ធផលខ្លះហើយមកដល់ពេលនេះ។
ជាលទ្ធផលបឋមក្រុមការងារបានរកឃើញរចនាសម្ព័ន្ធស្រះដែលមានកាំជណ្តើរធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀមនៅតួស្រះ និងថ្មភក់នៅមាត់ស្រះ ក្រៅពីនោះមានការចាក់ដីគរជា ស្រទាប់ៗ ខុសៗគ្នា ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពផ្ទៃស្រះទាំងមូល ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបច្ចេកទេសលើកទី៣០ របស់គណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលកិច្ចការគាំពារ និងអភិវឌ្ឍន៍រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរ ហៅកាត់ថា អាយស៊ីស៊ី-អង្គរ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ លោកស្រីនេត ស៊ីមន បុរាណវិទូនៃនាយកដ្ឋានអភិរក្សប្រាសាទក្នុងឧទ្យានអង្គរ និងបុរាណវិទ្យាបង្ការនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើកំណាយនេះមានចំនួន២ទីតាំង ។ ទីតាំងទី១ ដែលកំពុងកំណាយមាន៣រណ្តៅជាប់គ្នា ហើយលទ្ធផលបឋមបានបង្ហាញអំពីការរៀបចំគ្រឹះ មាត់ស្រះ និងជណ្តើរ៣កាំចុះក្រោមសាងអំពីថ្មភក់ និងកាំជណ្តើរក្រោមៗទៀតធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀមកប់ដីដែលមានសភាពទ្រុឌទ្រោមខូចខាតរូបរាងក្នុងទម្រង់មិនច្បាស់លាស់ ពិបាកសន្និដ្ឋានថា ជាកាំជណ្តើរ ឬជាដីបុកបង្ហាប់ធ្វើជាបាតស្រះ ។
លោកស្រីនេត ស៊ីមន បញ្ជាក់ទៀតថា តាមរយៈការសិក្សាស្រទាប់ដីនេះ បានបង្ហាញទម្រង់ពិសេសៗ៣ចំណុច សំខាន់ៗ ៖
ទី១-ការចាក់គរដីយ៉ាងធំនៅផ្ទៃខាងក្រៅស្រះដែលបានបុកបង្ហាប់ឆ្លាស់គ្នា ដោយមានស្រទាប់ថ្មបាយក្រៀមលាយដីឥដ្ឋ លាយថ្មភ្នំ ស្របតាមបណ្តោយមាត់ស្រះ រីឯផ្ទៃខាងក្រោម មានការបុកបង្ហាប់ជាមួយដីខ្សាច់លាយដីឥដ្ឋ លាយថ្មបាយក្រៀម ។
ទី២-រចនាសម្ព័ន្ធស្រះទាំងមូលបានរៀបកាំជណ្តើរថ្មភក់នៅមាត់ស្រះ ព្រមទាំងរៀបថ្មបាយក្រៀមផ្នែកខាងក្រៅនៅបាតស្រះមានការបុកបង្ហាប់ដី មានខ្សាច់លាយថ្មភ្នំ នៅស្រទាប់នេះ ដែលពិបាកកំណត់តួនាទីនៃការប្រើប្រាស់ ដោយសារថ្មភ្នំ និងថ្មបាយក្រៀមមានការពុកផុយជា អន្លើៗ។
ទី៣-ការចាក់គរសម័យថ្មី រកឃើញកំណាត់ឈើ បន្ទះក្តារប្រើប្រាស់សម័យមុន និងលាយឡំដោយសម្ភារសម័យថ្មី ។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់គម្រោងកំណាយរណ្តៅទីមួយនេះ ក្រុមការងារនឹងបន្តកំណាយនៅស្រះផ្នែកខាងកើតឆៀងខាងត្បូងដែលជារណ្តៅទី២ ។
ការធ្វើកំណាយនេះមានគោលបំណងលើកតម្លៃស្រះ ដែលជាផ្នែកមួយនៃស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទអង្គរ ទម្រង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទសម្រាប់ការពង្រឹងជួសជុលលើសោភ័ណភាពស្រះ និងទម្រង់ទស្សនីយភាពទេសចរ ។
កន្លងមកស្រះខាងជើង និងខាងត្បូងមុខអង្គរវត្តត្រូវបានបំផ្លាញដោយធម្មជាតិ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩២០-២០២១ សាលាបារាំងចុងបូព៌៌ាមានលោក HENRI Machal (ហង់រី ម៉ាហ្សាល់) បានធ្វើកំណាយ និងជួសជុលឡើងវិញ ។ នៅឆ្នាំ២០០៥-២០០៧ ក្រុមការងារបុរាណវិទ្យាក៏បានសិក្សារចនាសម្ពន្ធស្រះខាងត្បូងរកឃើញជណ្តើរចំនួន៦កាំ ដែលមានស្ថានភាពល្អ និងជណ្តើរថ្មបាយក្រៀមពុកផុយ និងបាតគ្រឹះមានសភាពនៅល្អនៅឡើយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ