ប្រាសាទព្រះវិហារជាកេរមរតកនិងជាសម្បត្ដិវប្បធម៌ដ៏មានតំលៃរបស់ខ្មែរ និងជាសម្បត្ដិបេតិកភណ្ឌរបស់ពិភពលោក ។ ប្រាសាទព្រះវិហារចាប់ផ្ដើមសាងសង់ពីសតវត្សទី១១រួចរាល់ជាស្ថារពនៅដើមសតវត្សទី១២ស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំដងរែកនាភាគពាយ័ព្យនៃប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ ។ ការសាងសាង់ប្រាសាទនេះគឺដើម្បីគោរពថ្វាយដល់ព្រះអាទិទេពនិងជាការបង្ហាញពីមហិទ្ធិឫទ្ធអំណាចនិងភាពរុងរឿងនៃចក្រភពខ្មែរនាសម័យនោះ ។
នៅឆ្នាំ១៩៦២តុលាការយុត្ដិធម៌ទីក្រុងឡាអេ បានសំរេចសាលក្រមជាស្ថារពផ្ដល់យុត្ដិធម៌ឱ្យកម្ពុជាឈ្នះក្ដីរឿងប្រាសាទព្រះវិហារពេលនោះ សៀមក៏យល់ព្រមទទួលស្គាល់ថាប្រាសាទព្រះវិហារពិតជារបស់ខ្មែរ ។
នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ថៃបានបញ្ជូនកងទ័ពឈុតខ្មៅចូលមកកាន់កាប់វត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ហៅវត្ដប្រាសាទព្រះវិហារដើម្បីបង្កជំលោះជាមួយកម្ពុជា ។ ខ្ញុំសូមធ្វើការបកស្រាយអំពីមូលហេតុនៃការបង្ករឿងរបស់ថៃមកលើតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារដូចខាងក្រោមនេះ ៖
រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីអាប់ភីស៊ីតវេចាជីវ៉ា សព្វថ្ងៃបានកាន់កាប់អំណាចដោយសារការធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ពីសំណាក់ក្រុមយោធា ដែលមានឧត្ដមសេនីយ៍ឯក ប្រេម ទីនស៊ូឡានុន បច្ចុប្បន្នជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្រថៃ ។ បន្ទាប់មកបានប្រើអំណាចតុលាការដើម្បីទម្លាក់អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រី សាម៉ាក ស៊ុនដារ៉ាវ៉េត និងជាចុងក្រោយបានទម្លាក់អតីតនាយករដ្ឋមន្ដ្រីស៊ុម ឆាយ ដោយប្រើ អំណាចរដ្ឋសភា ។ លោកអាប់ភីស៊ីតនិងក្រុមរបស់គាត់មានដូចជា ប្រេម ស្ថិតនៅខាងរាជានិយម “ស្ដេច” ចំណែកលោកថាក់ស៊ីន ស្ថិតនៅខាងប្រជាជននៅមូលដ្ឋាន ។ នៅពេលដែលលោកថាក់ស៊ីន ជានាយករដ្ឋមន្ដ្រីគាត់ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋថៃប្រមាណ៧០%គាំទ្រ ដូចជានៅខេត្ដអ៊ូដនថានី សំបូរអ្នកគាំទ្រគាត់ច្រើនលើសលប់ ។ ដោយមើលឃើញពីប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកថាក់ស៊ីន កាន់តែកើនឡើងធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ប្រជា ប្រិយភាពនិងការដួលរលំនៃរបបរាជានិយម ។
លោកអាប់ភីស៊ីត និងក្រុមរបស់គាត់រកគ្រប់វិធីដើម្បីទាក់ទាញអារម្មណ៍ប្រជាពលរដ្ឋថៃដែលគាំទ្រលោកថាក់ស៊ីន ឱ្យងាកមកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃ និងព្រះមហាក្សត្រវិញដោយយកបញ្ហាតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារជាចំណាប់ខ្មាំងនយោបាយ ។ បច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក៏ដូចជាសហគមន៍អន្ដរជាតិមើលឃើញពីទង្វើអាក្រក់របស់លោកអាប់ភីស៊ីត និងក្រុមរបស់គាត់ “អាមាត្យ” ដែលបំពានមកលើបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ។
តាមទស្សនផ្ទាល់របស់ខ្ញុំ ប្រសិនបើលោកអាប់ភីស៊ីត និងក្រុមរបស់គាត់ “អាមាត្យ” នៅតែចិញ្ចឹមចិត្ដយកបញ្ហាតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរមកធ្វើជាបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួននោះ រដ្ឋាភិបាលថៃបច្ចុប្បន្ននឹងរលាយ ហើយរបបរាជានិយមនឹងដួលរលំនាពេលអនាគត ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ