តើពពួកថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ណាខ្លះដែលអ្នកអាចប្រើប្រាស់បាន ?
មនុស្សយើងកើតមកតែងតែមានរោគ ។ ក្នុងមួយជីវិតយើង គ្មាននរណាម្នាក់ដែលអាចគេចផុតពីការឈឺចាប់ដោយសាររោគនោះឡើយ ។ដូច្នេះយើងក៏មិនអាចចៀសផុតអំពីការប្រើថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់នេះដែរ ។ តើអ្នកគួរជ្រើសរើសថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់យ៉ាងដូចម្តេច ដើម្បីសម្រាលការឈឺចាប់ផង និងដើម្បីចៀសវាងពីគ្រោះថ្នាក់ដោយសារការប្រើថ្នាំផង ?
នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនិយាយអំពីថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ដែលអ្នកអាចរកទិញបានដោយមិនចាំបាច់មានវេជ្ជបញ្ជាពីវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកនោះទេ ។ ពពួកថ្នាំនេះមាន២ ប្រភេទដែលអ្នកងាយនឹងស្វែងរកបាន ។ ទីមួយ គឺអាសេតាមីណូហ្វែន Acetaminophen (ឈ្មោះម៉ាកថ្នាំ Tylenol), រីឯទីពីរគឺ ថ្នាំប្រឆាំងការរលាកមិនមែនស្តេរ៉ូអ៊ីត (nonsteroidal anti-inflammatory drugs ឬ NSAIDs) ។ ពពួកថ្នាំ NSAIDs មានដូចជា ៖
– អាស្ពីរីន Aspirin
– អ៊ីប៊ុយប្រូហ្វែន Ibuprofen (Advil, Motrin)
– ណាប្រូហ្សិន Naproxen (Aleve) ។
ពពួកថ្នាំមួយចំនួនមានលាយផ្សំគ្នារវាង acetaminophen និង aspirin (Excedrin Extra Strength, Excedrin Migraine, Vanquish) ។
តើថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ មានដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេច?
Acetaminophen ហាក់ដូចជាមាននាទីក្នុងការសម្រួល ក៏ដូចជាបន្ធូរការឈឺចាប់ និង បន្ថយគ្រុនក្តៅតាមរយៈការដំណើរការទៅលើផ្នែកណាមួយនៃខួរក្បាល ដែលទទួលសារនៃការឈឺចុកចាប់ (pain messages) និងគ្រប់គ្រងសីតុណ្ហភាពក្នុងរាងកាយរបស់មនុស្ស ។
NSAIDs ក៏ជាពពួកថ្នាំសម្រាប់បន្ធូរបន្ថយការឈឺចាប់ និងកម្តៅផងដែរ តាមរយៈការកាត់បន្ថយកម្រិត prostaglandins ដែលខ្លួនយើងបានផលិត ។ សារធាតុទាំងនេះបណ្តាលឲ្យមានអារម្មណ៍នៃការឈឺចាប់ដោយការរាលដាលទៅកាន់ផ្នែកខាងចុងនៃសរសៃវិញ្ញាណ (nerve endings) ។
តើពពួកថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដែលគ្មានវេជ្ជបញ្ជាអាចជួយអ្នកបានក្នុងករណីបែបណាខ្លះ?
Acetaminophen និង NSAIDs ជួយកាត់បន្ថយកម្តៅ និងការឈឺចុកចាប់ ដោយសារការឈឺក្បាល (headaches), ការឈឺសាច់ដុំ (muscle aches) និងជាដើម ។ ថ្នាំ NSAIDs ក៏អាចជួយសម្រួលដល់ការរលាក ឬហើមផងដែរ។ ប៉ុន្តែ Acetaminophen មិនអាចកាត់បន្ថយការរលាក (inflammation) បានទេ ។
ពពួកថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដែលគ្មានវេជ្ជបញ្ជា (OTC pain relievers) មានសារសំខាន់ក្នុងការព្យាបាលប្រភេទ ផ្សេងៗនៃការឈឺចាប់ ដូចជា ជំងឺរលាកសន្លាក់ (arthritis), ឈឺត្រចៀក (earaches), ឈឺខ្នង (back pain), និងការឈឺចុកចាប់បន្ទាប់ពីទទួលការវះកាត់រួចមក (pain after surgery) ។ ពួកវាក៏អាចព្យាបាលការឈឺចាប់ដទៃទៀត ដែលបណ្តាលមកពីជំងឺគ្រុនក្តៅ (flu), រលាកស៊ីនុស (sinusitis) ឬ ឈឺបំពង់ក (sore throat)។
ជាទូទៅគេមិនសូវប្រើថ្នាំaspirinចំពោះ ក្មេងៗដែលមានជំងឺគ្រុនក្តៅឡើយ, ដោយសារតែវាប្រឈមមុខខ្ពស់ទៅនឹងបណ្តុំនៃរោគសញ្ញារ៉េយ (Reye’s Syndrome) ។
Acetaminophen អាចជាជម្រើសដ៏ត្រឹមត្រូវសម្រាប់ការកាត់បន្ថយការឈឺក្បាល និងការឈឺចាប់ ផ្សេងៗទៀត ។ មនុស្សមួយចំនួនអាចប្រើប្រាស់វាក្នុងរយៈពេលយូរគួរសម និងប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ដោយសារតែជំងឺរលាកសន្លាក់ និងការឈឺចាប់រ៉ាំរ៉ៃ ។
Ibuprofen មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការបន្ធូរការឈឺចាប់របស់ស្ត្រីក្នុងពេលមានរដូវ (menstrual cramps) និងបន្ថយការឈឺចាប់សាច់ដុំដោយ ។ ប្រសិនបើ ibuprofen គ្មានប្រសិទ្ធភាពទេ, ថ្នាំ naproxen អាចជាជម្រើសបន្ទាប់ ។
តើថ្នាំទាំងនេះមានផលអាក្រក់ចំពោះសុខភាពរបស់អ្នកឬទេ?
ផលប៉ះពាល់ដែលបណ្តាលមកពីថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា (OTC pain relievers) ជាទូទៅមិនសូវនាំឲ្យមានបញ្ហាអ្វីទេសម្រាប់មនុស្សដែលមានសុខភាពល្អ ។ ប្រសិនបើអ្នកមានបញ្ហាសុខភាព ឬឧស្សាហ៍ប្រើប្រាស់ថ្នាំនេះញឹកញាប់,សូមទៅពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកជាបន្ទាន់ ។
ផលរំខានមួយចំនួនរបស់ថ្នាំ Acetaminophen កម្រមានណាស់ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការខូចខាតថ្លើម (liver damage) អាចកើតឡើង នៅពេលដែលអ្នកពិសាជាតិអាល់កុល ឬស្រា ហើយទទួលទានថ្នាំ acetaminophen ។
ពពួកថ្នាំ NSAIDs អាចធ្វើទុក្ខទោសដល់ក្រពះ (upset stomach) ។ វាអាចធ្វើឲ្យមានស្នាំជាំ (bruising) ឬ ប្រឈមមុខខ្ពស់ទៅនឹងការហូរឈាមក្នុងក្រពះ (bleeding in the stomach) ។ នៅពេលអ្នកទទួលទានវាជាប្រចាំ, វាអាចបណ្តាលឲ្យខូចខាតដល់តំរងនោម (kidney damage) ។ NSAIDs ក៏ចូលរួមចំណែកធ្វើអោយមានបញ្ហាសម្រាប់អ្នកលើសសំពាធឈាមផងដែរ ។
តើនរណាខ្លះមិនគួរទទួលទានថ្នាំ acetaminophen?
សូមកុំទទួលទានថ្នាំ acetaminophen ប្រសិនបើអ្នក ៖
– មានជំងឺតម្រងនោម ឬ ជំងឺថ្លើមធ្ងន់
– ទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ដែលមានជាតិអាល់កុលរាល់ថ្ងៃ
– ទើបតែបានទទួលថ្នាំដទៃទៀត ដែលមានផ្ទុកជាតិ acetaminophen រួចមកហើយ ។
តើនរណាខ្លះមិនគួរទទួលទានថ្នាំ NSAIDs?
ពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក មុនពេលទទួលទានថ្នាំ NSAID, ជាពិសេស aspirin, ប្រសិនបើអ្នក ៖
•មានប្រតិកម្ម ឬអាឡែរហ្ស៊ីទៅនឹង aspirin ឬ ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដទៃទៀត
•ទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង ដែលមានជាតិអាល់កុលរាល់ថ្ងៃ
•មានជំងឺហូរឈាមនៅក្នុងក្រពះ, ពោះវៀន ឬ ដំបៅរលួយប្រដាប់រំលាយអាហារ
•មានជំងឺតម្រងនោម ឬ ជំងឺថ្លើម
•មានជំងឺបេះដូង
•ទទួលទានថ្នាំធ្វើអោយឈាមរាវ blood-thinning medicine ឬ មានវិបត្តិនៃការហូរឈាម ។
តើពពួកថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដែលគ្មានវេជ្ជបញ្ជាទាំងនេះ អាចមានបញ្ហាជាមួយថ្នាំដទៃទៀតដែលយើងកំពុងទទួលទាន ឬទេ?
ពពួកថ្នាំ NSAIDs អាចឥទ្ធិពលទៅលើថ្នាំបញ្ចុះសំពាធឈាម ។ អ្នកដែលទទួលថ្នាំជំងឺលើសឈាម ហើយទទួលទានថ្នាំ NSAID ត្រូវបានគេរកឃើញថាថ្នាំបញ្ចុះសំពាធឈាមនោះ មិនមានប្រសិទ្ធភាពដូចដែលវាប្រើតែឯងនោះទេ ។
ថ្នាំព្យាបាលជំងឺគ្រុនក្តៅជាច្រើនមានផ្ទុកជាតិថ្នាំ acetaminophen ។ ត្រូវពិនិត្យមើលសារធាតុផ្សំអោយបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីប្រាកដក្នុងចិត្តថា អ្នកមិនបានទទួលទានថ្នាំ acetaminophen ច្រើនហួសចំណុះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ