រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ស្របពេលបច្ចេកវិទ្យាវិវត្តន៍យ៉ាងឆាប់រហ័ស ថ្មីៗនេះអនុក្រិត្យស្តីអំពីហត្ថលេខាឌីជីថលឬ«Digital Signature» ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ។…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ស្របពេលបច្ចេកវិទ្យាវិវត្តន៍យ៉ាងឆាប់រហ័ស ថ្មីៗនេះអនុក្រិត្យស្តីអំពីហត្ថលេខាឌីជីថលឬ«Digital Signature» ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ។ ការរៀបចំអនុក្រិត្យនេះឡើង គឺឆ្លុះបញ្ចាំងទៅនឹងផែនការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលមានចែងនៅក្នុងផែនការសកម្មភាពនៃគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍វិស័យទូរគមនាគមន៍ បច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន ឆ្នាំ២០២០ ។
ការប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់អនុក្រិត្យនេះដើម្បីបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមានប្រព័ន្ធ «ហត្ថលេខាឌីជីថល »ឬ«Digital Signature» ដោយប្រព័ន្ធនេះ នឹងអាចការពារហានិភ័យពីការលួចកែទិន្នន័យ ឬហេកឃ័រ(Hackers)។
បើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក អ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធ ប្រធាននាយកដ្ឋានសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន បានឲ្យដឹងថា លក្ខណៈពិសេសរបស់«ហត្ថលេខាឌីជីថល»ឬ«Digital Signature»នេះ ផ្តោតលើ៤ចំណុចសំខាន់គឺ ៖
១-ទាក់ទងនឹង«Authentication ឬការបញ្ជាក់ភាពត្រឹមត្រូវ» ដែលយើងអាចដឹងបានថា តើឯកសារដែលបានផ្ញើតាមអ៊ីម៉ែលមកពីខាងណា ហើយអ្នកណាជាអ្នកផ្ញើមក។
២-ទាក់ទងនឹងសុចរិតភាព បានន័យថាព័ត៌មានដែលបញ្ជូនពីអ៊ីម៉ែលម្នាក់ទៅម្នាក់ អត់មានការកែប្រែពីជនទី៣ មុននឹងបញ្ជូនទៅបុគ្គលិកដែលត្រូវផ្ញើទៅនោះទេ ។
៣-រក្សាការសម្ងាត់ ដោយប្រព័ន្ធនេះនឹងបំលែងមិនឱ្យជនទី៣ ឬហេកឃ័រដឹងថា ព័ត៌មានដែលផ្ញើមកនោះជាព័ត៌មានអ្វីនោះទេ ។
៤-ការមិនអាចបដិសេធបាន ឧទាហរណ៍បើបុគ្គល«ក» ផ្ញើសារទៅបុគ្គល«ខ» ប្រព័ន្ធនេះនឹងបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា បុគ្គល«ក»ជាអ្នកផ្ញើទៅ ដោយបុគ្គលនេះមិនអាចប្រកែកបានឡើយ ថា ខ្លួនមិនបានផ្ញើទៅ ឬមានអ្នកហេកអ៊ីម៉ែលរបស់ខ្លួន ។
ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយអនុក្រឹត្យស្តីអំពី «ហត្ថលេខាឌីជីថល» កាលពីព្រឹកថ្ងៃ៣០ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨ នៅក្រសួងប្រៃសណីយ និងទូរគមនាគមន៍ លោក អ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធ បានឱ្យដឹងថា ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាថ្មីនេះ អាចប្រើប្រាស់បានគ្រប់វិស័យ ទាំងវិស័យសាធារណៈ ,ឯកជន និងវិស័យធនាគារ ។
លោកថ្លែងថា ៖« Digital Signature យើងប្រើប្រាស់ច្រើនណាស់ បើសិនជាយើងនិយាយទាំងមូលគឺវិស័យរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេស E-Government វិស័យឯកជន ទាក់ទងនឹង E-banking mobile E-commerce និយាយរួមឱ្យតែវិស័យអនឡាញទាំងអស់ គេអាចប្រើទៅដល់ E-contract E-Check »។
ប្រធាននាយកដ្ឋានសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មានបានប្រាប់ថា ជំហានដំបូងនេះ ក្រសួងនឹងដាក់ឱ្យមានការស្មើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណ ដើម្បីក្លាយជាវិញ្ញាធរហត្ថលេខាឌីជីថលសិន (ក្រុមហ៊ុនដែលសុំអាជ្ញាប័ណ្ណសម្រាប់ចែកចាយបន្ដហត្ថលេខាឌីជីថល) ។ បន្ទាប់ពីមានការស្មើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណនេះរួច ទើបវិញ្ញាធរហត្ថលេខាឌីជីថល អាចចែកចាយ Digital Signatureទៅដល់អ្នកប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន ក្រុមហ៊ុន ធនាគារ ឬអ្នកដែលមានបំណងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធនេះ ។
លោកឱ្យដឹងផងដែរថា បច្ចុប្បន្ននេះមិនទាន់មានក្រុមហ៊ុនណាមកស្មើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណនោះទេ ដោយសារតែក្រសួងទើបតែដាក់ប្រកាស ជាបន្តទៀតក្រសួងនឹងកំណត់លក្ខណសម្បត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលអាចស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណនេះ ។ លោកថាសម្រាប់អ្នករកស៊ីដើមទុនរាប់សិបម៉ឺនដុល្លារ គួរប្រើប្រព័ន្ធនេះ ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ លោក ត្រាំ អ៊ីវតឹក មានថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានេះដែរថា «ហត្ថលេខាឌីជីថល»នឹងក្លាយទៅជាធាតុផ្សំមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការចូលរួមចំណែកការពារសន្តិសុខ សុវត្តិភាព និងភាពទុកចិត្តបាននៃប្រតិបត្តិការតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធើរណេតទាំងក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន និងអ្នកប្រើប្រាស់ ។
លោកបន្តថា ៖« នេះមិនមែនជាចំណុចបញ្ចប់នោះទេ ប៉ុន្តែវាគឺជាជំហានដំបូងនៃវិថី ដ៏វែងឆ្ងាយនៃក្របខ័ណ្ឌសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យា គមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន ក្នុងការកសាងមជ្ឈដ្ឋាននៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធើរណេតនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រកបដោយទំនុកចិត្ត និងសន្តិសុខ សម្រាប់កិច្ចការធុរកិច្ច សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ និងសម្រាប់ទំនាក់ទំនងប្រចាំ »។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ថ្លែងទៀតថា ខណៈពេលដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកំពុងតែឈានឆ្ពោះទៅកាន់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអនឡាញកាន់តែច្រើនជាងមុន ក្រុមហ៊ុន សហគ្រាស និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ នឹងក្លាយជាគោលដៅនៃការវាយប្រហារពីសំណាក់ឧក្រិដ្ឋជននានា ដោយព័ត៌មានសម្ងាត់ពាណិជ្ជកម្មត្រូវបានលួច កម្មសិទ្ធិបញ្ញាត្រូវបានចម្លង ការបន្លំអត្តសញ្ញាណ និងឯកសារ និងការបោកបញ្ឆោតក្នុងការផ្ទេរប្រាក់ជាដើម។ ការការពារសុវត្តិភាព សន្តិសុខ សុចរិតភាព និងការកំណត់អត្តសញ្ញាណអ្នកប្រើប្រាស់នៃប្រតិបត្តិការអនឡាញ គឺមានសារសំខាន់បំផុតក្នុងការធានាស្ថិរភាពនៃប្រព័ន្ធអេកូហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូលនៅក្នុងប្រទេស និងសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតការអនុវត្តបច្ចេកវិទ្យានេះដោយជោគជ័យ គឺអាស្រ័យលើទំនុកចិត្តរបស់សាធារណជន ។
សូមជម្រាបផងដែរថា អ្នកជាវសេវាទូរស័ព្ទចល័តនៅកម្ពុជាបានកើនឡើងដល់ចំនួនប្រមាណ១៩លាននាក់ហើយគិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ២០១៧ដែលគ្រប់ដណ្តប់នៅទីប្រជុំជនចំនួន១០០%។ អាត្រានៃការជាវទូរស័ព្ទចល័តមានចំនួនប្រមាណ១២៥%នៃចំនួនប្រជាជនសរុប ។ ចំនួននៃការជាវសេវាអុីនធើរណេតបានកើនដល់ចំនួន៨,៥លាននាក់ត្រឹមចុងឆ្នាំ២០១៧ ស្មើនឹងអត្រាប្រើប្រាស់ប្រមាណ៦០% ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ