រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលមេគង្គ-ឡានឆាង លើកទី២ កាលពីថ្ងៃទី១១ មករា កន្លងមក កម្ពុជា-ចិនបានចុះហត្ថលេខាលើគម្រោងជាច្រើន ក្នុងនោះគម្រោង «ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបង្កាត់ និងអភិរក្សពូជឈើមានតម្លៃនៅកម្ពុជា» ត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាងលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ជាមួយលោក ចាង ចៀនឡុង ប្រធានរដ្ឋបាលព្រៃឈើប្រចាំប្រទេសចិន ។
បើតាមប្រធានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ព្រៃឈើ-សត្វព្រៃ គម្រោងនៃការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបង្កាត់ និងអភិរក្សពូជឈើនេះ មានផ្ទៃដីសរុប២០០ហិកតា និងចំណាយទឹកប្រាក់ចំនួន៥,៥លានដុល្លារអាមេរិក ដែលគម្រោងនេះអាចនឹងចាប់ផ្ដើមនៅចុងឆ្នាំ២០១៨។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គម្រោងមួយនេះអាចនឹងជួបបញ្ហាប្រឈម បើសិនជាខ្វះការសហការពីមន្ត្រី និងប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅជុំវិញតំបន់នោះ ប៉ុន្តែមិនទាន់កំណត់ថា នៅតំបន់នៃខេត្តមួយណាឡើយ ។
លោកបណ្ឌិត សុខ ហេង ប្រធានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ព្រៃឈើ-សត្វព្រៃ បានថ្លែងប្រាប់កោះសន្តិភាពតាមទូរស័ព្ទ កាលពីថ្ងៃទី២២ មករា ថា គម្រោងនេះនឹងចាប់ផ្ដើមក្នុងត្រីមាសទី៤ គឺអាចនៅចុងឆ្នាំ២០១៨ ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់កំណត់ថា វាអាចចាប់ផ្ដើមនៅខេត្ត ឬតំបន់ណាមួយទេ ព្រោះយើងកំពុងតែធ្វើគម្រោងបន្ត ។
លោកបណ្ឌិតបន្តថា ៖« គម្រោងមួយនេះ យើងមិនទាន់កំណត់ទីតាំងថា នៅតំបន់ណាមួយបានឡើយ ព្រោះទើបតែទទួលបានការគាំទ្រពីចិន ហើយយើងកំពុងតែសរសេរជាគម្រោងលម្អិត ដែលត្រូវការរយៈពេលយូរទម្រាំបញ្ចប់ រួចត្រូវធ្វើការឯកភាពគ្នាជាមុនសិន រហូតដល់ពេលគេទម្លាក់លុយមក ទើបយើងអាចចាប់ផ្ដើមធ្វើបាន » ។
ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបង្កាត់ និងអភិរក្សពូជឈើមានតម្លៃខ្ពស់នៅកម្ពុជា គឺធ្វើឡើងដើម្បីអភិរក្សព្រៃឈើដែលជាប្រភេទឈើមេឲ្យនៅគង់វង្ស ព្រោះឈើសំខាន់ៗមួយចំនួនត្រូវបានបាត់បង់ និងមួយចំនួនទៀតកំពុងរងការគំរាមកំហែងពីមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញដូចជា ពពួកគ្រញូង គគីរ នាងនួន កកោះ និងពពួកឈើព្រៃមួយចំនួនដែលប្រើសម្រាប់គ្រឿងសំណង់ ប្រភេទរុក្ខជាតិថ្នាំ និងរុក្ខជាតិមួយចំនួនទៀតដុះតែនៅតំបន់ស្រុកស្រែ ។
លោកបណ្ឌិត សុខ ហេង បន្ថែមថា ៖«ដោយសារមិនចង់ឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើងបន្តទៀត ទាន់យើងនៅមានដើមឈើមានតម្លៃ យើងត្រូវយកវាមកបង្កាត់ បង្កើតទៅជាមេបាថ្មី រួចយកទៅដាក់នៅក្នុងតំបន់មួយដែលមានសុវត្ថិភាព គឺនៅក្នុងចម្ការបង្កាត់ហ្នឹងតែម្ដង។ អីចឹង ថ្ងៃក្រោយទៅ ទោះបីជាបាត់បង់មេនៅក្នុងព្រៃក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅក្នុងតំបន់យើងអភិរក្ស វានៅមាន » ។
ចំពោះបញ្ហាប្រឈម លោកមានការព្រួយបារម្ភ ព្រោះវានឹងអាចកើតឡើង ដោយសារការអនុវត្តគម្រោងនីមួយៗតែងតែជួបការលំបាកនៅថ្ងៃក្រោយ ។
លោកថា ៖« គម្រោងមួយនេះអាចនឹងជួបបញ្ហាច្រើន ទី១ ទាក់ទងនឹងសមត្ថភាពរបស់យើង ព្រោះការបង្កាត់ពូជឈើ គឺត្រូវការអ្នកមានចំណេះដឹងខ្ពស់ ហេតុនេះ យើងត្រូវការបណ្តុះបណ្ដាលបន្ថែមទៅកាន់ពួកគាត់ រកមន្ត្រីណាដែលមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ ។
មួយទៀតទាក់ទងនឹងទីតាំង ដោយសារការបង្កាត់ពូជឈើ គឺត្រូវការទីតាំងថែរក្សាប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ព្រោះយើងធ្វើវារហូតទៅដល់២០០ហិកតាឯណោះ និងកំណត់ប្រភេទដើមមេសំខាន់ៗ គឺចំនួន១០០ប្រភេទ ។ អីចឹង បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លី ព្រំប្រទល់អត់ច្បាស់ ការរំលោភបំពានពីអ្នកជុំវិញនឹងកើតឡើង ព្រោះវាមិនដូចដីធម្មតាទេ យើងត្រូវការបង្កើតវាយ៉ាងតិច១០ឆ្នាំទើបបានផល ។ បើមានការរំលោភបំពានហើយ គឺយើងពិបាកនឹងធ្វើការដោះស្រាយណាស់ ពេលនោះ ការខាតបង់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅ ដោយសារយើងចំណាយថវិកាទៅលើវាច្រើន ។ ដូចនេះ យើងត្រូវការសហការជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធដូចជាអាជ្ញាធរដែនដី មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើមូលដ្ឋាន វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវពីសហគមន៍មូលដ្ឋាន និងអ្នករស់នៅក្បែរតំបន់នោះ ពួកគាត់ត្រូវផ្ដល់ការគាំទ្រ ទើបទទួលបានជោគជ័យទាំងអស់គ្នា » ។
ប្រធានវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ព្រៃឈើ-សត្វព្រៃ លោកបណ្ឌិត សុខ ហេង បានបញ្ជាក់ថា ៖« រុក្ខជាតិមួយចំនួនវាដុះតែនៅស្រុកខ្មែរទេ អីចឹង យើងអាចចាត់ទុកវាជាឈើសំខាន់ ទោះបីវាមានប្រយោជន៍សម្រាប់សំណង់ក្ដី ឱសថបុរាណក្ដី ផ្នែកលំហែកាយ ឬតុបតែងក្តី គឺវាមានលក្ខណៈពិសេសដែលវាដុះនៅស្រុកខ្មែរ អីចឹង យើងត្រូវដើររកប្រភេទរុក្ខជាតិទាំងនោះ ដើម្បីយកមកបង្កាត់នៅក្នុងចម្ការពូជ។ គោលដៅសំខាន់ គឺយើងបង្កើតចម្ការសម្រាប់បង្កាត់ពូជឈើសំខាន់ៗក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ គឺធ្វើឲ្យបាន២០០ហិកតា បន្ទាប់ពីឈើទាំងនោះវាធំអស់ទៅ យើងបង្កាត់វានៅក្នុងចម្ការតែម្ដង ហើយកូនដែលដុះមកល្អ គឺយើងទុក រីឯដើមអត់ល្អ យើងដកចោល » ។
« យើងមិនមែនដាំដើម្បីធ្វើអាជីវកម្មដើមឈើទេ គឺយើងបង្កាត់វាសម្រាប់អភិរក្សពូជឲ្យនៅរាប់សិបឆ្នាំទៅមុខ ហើយអ្វីដែលយើងអាចដកហូតពីហ្នឹង គឺយកគ្រាប់ទៅដាំនៅកន្លែងផ្សេងនៅទូទាំងប្រទេស » ។ នេះបើតាមលោកបណ្ឌិត សុខ ហេង បានបញ្ជាក់ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ