ហេតុផលដែលលោក Trump ធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសចិន
ទីក្រុងញូវយ៉ក ៖ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានចំណាយពេលជិត២សប្តាហ៍នៅអាស៊ី ដើម្បីធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ចិន…
ទីក្រុងញូវយ៉ក ៖ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានចំណាយពេលជិត២សប្តាហ៍នៅអាស៊ី ដើម្បីធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ចិន…
ទីក្រុងញូវយ៉ក ៖ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានចំណាយពេលជិត២សប្តាហ៍នៅអាស៊ី ដើម្បីធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ចិន វៀតណាម និងហ្វ៊ីលីពីន ។ ការដាក់ប្រទេសចិននៅចំកណ្តាលនៃការធ្វើដំណើរនេះ គឺសមហេតុផល ពីព្រោះវាជាចំណុចដ៏សំខាន់បំផុតទាំងផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រ និងសេដ្ឋកិច្ច ។
បញ្ហាកូរ៉េខាងជើង នឹងគ្របដណ្ដប់ច្រើននៃការសន្ទនានៅពេលលោក Trump ស្ថិតក្នុងប្រទេសចិនមួយផ្នែកធំ ព្រោះលោកកំពុងពឹងផ្អែកលើមេដឹកនាំចិន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកូរ៉េខាងជើង ។ វិធីសាស្ត្រនេះងាយស្រួលយល់ ព្រោះពាណិជ្ជកម្មរបស់កូរ៉េខាងជើងភាគច្រើនឆ្លងកាត់ដែនដីចិន ហើយចិនអាចដាក់សម្ពាធដ៏ធំលើកូរ៉េខាងជើង ប្រសិនបើគេជ្រើសរើស ។
ប៉ុន្តែលោក Trump ទំនងជាខកចិត្ត។ ចិនអាចទប់ទល់នឹងការដាក់ពង្រាយអំណាចពេញលេញរបស់ខ្លួន ដើម្បីកុំឱ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពកូរ៉េខាងជើង ហើយចុងបញ្ចប់ នឹងកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ។ រឿងអាស្រូវដ៏មានសក្តានុពលនៃជំហររបស់ចិន គឺការអនុញ្ញាតឱ្យកូរ៉េខាងជើងពង្រឹងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ និងមីស៊ីលរបស់ខ្លួន ដែលអាចនឹងជំរុញសន្ទុះឆ្ពោះទៅរកសង្គ្រាម ឬនាំឲ្យកូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ឬប្រទេសទាំង២នេះពិចារណាឡើងវិញនូវឥរិយាបថមិនមែននុយក្លេអ៊ែររបស់ពួកគេ ។
រាល់លទ្ធផលទាំងនេះ នឹងមិនស្របតាមផលប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិន ប៉ុន្តែដូចរដ្ឋាភិបាលជាច្រើន មេដឹកនាំចិននឹងព្យាយាមចៀសវាងការសម្រេចចិត្តដ៏លំបាកក្នុងរយៈពេលខ្លី ទោះបីជាលទ្ធផលនេះនាំឱ្យខាតបង់លទ្ធផលជាយថាហេតុក៏ដោយ ។
បញ្ហាកូរ៉េខាងជើង គឺជារឿងមួយក្នុងចំណោមបញ្ហាជាច្រើននៃរបៀបវារៈចិន និងអាមេរិក រួមមាន បញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយផ្សេងទៀត (ស្ថានភាពគួរឲ្យកត់សម្គាល់បំផុត គឺសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងតៃវ៉ាន់) ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ក៏មានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវដោះស្រាយផងដែរ ដូចជា ការមិនគោរពកម្មសិទ្ធិបញ្ញារបស់ចិន, ការឧបត្ថម្ភធំៗរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះក្រុមហ៊ុននាំចេញ, ការកំណត់ចូលទីផ្សាររបស់ប្រទេសនេះ និងកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ចិនទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនបរទេសធ្វើអាជីវកម្មក្នុងប្រទេសខ្លួន ដើម្បីផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដល់ក្រុមហ៊ុនចិន ។
សៀវភៅថ្មីមួយរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៃសាកលវិទ្យាល័យ Harvard លោក Graham Allison បានផ្តោតលើ Thucydides Trap ជាឈ្មោះរបស់អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រក្រិកបុរាណ បានកត់ត្រានូវទំនាក់ទំនងប្រកបដោយការប្រកួតប្រជែង ហើយនៅទីបំផុត បានបង្កើតសង្គ្រាម Peloponnesian រវាងទីក្រុង Athens និង Sparta ដែលជាមហាអំណាចនៅពេលនោះ។ លោក Allison បានបង្ហាញពីប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតួនាទីទាំងនេះ ហើយដាក់ឈ្មោះសៀវភៅរបស់លោកថា Destined for War ។
ការទស្សន៍ទាយបែបនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ។ ពួកគេមិនបានគិតពីឥទ្ធិពលនៃការថយចុះអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលបានជួយរក្សាសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត មិនឱ្យឡើងកម្តៅអស់រយៈពេលជាង៤ទសវត្សរ៍ ។ គេក៏មើលរំលងសមត្ថភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនផងដែរ ដើម្បីកុំឱ្យខ្វែងគំនិតគ្នារឿងតៃវ៉ាន់ ។ ការទូតអាចមានសារសំខាន់ ទោះបីតិចតួចក្តី គឺជៀសមិនរួចក្នុងទំនាក់ទំនងអន្ដរជាតិ ។
ជាការពិតណាស់ សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនបានរក្សាទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួន ។ ពួកគេមានអារម្មណ៍មិនល្អចំពោះសហភាពសូវៀត នៅពេលសង្គ្រាមត្រជាក់បានបញ្ចប់ ។
ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ទូលំទូលាយដែលបានវិវត្តន៍តាំងពីពេលនោះមក បានផ្តល់ឱ្យប្រទេសទាំង២នូវចំណែករក្សាទំនាក់ទំនងល្អ ហើយផ្តល់ឲ្យចិននូវតម្រូវការស្ថិរភាពខាងក្រៅ ដើម្បីស្វែងរកការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ខណៈមេដឹកនាំចិនចាត់វិធានការយ៉ាងតឹងរ៉ឹង ។
ជារឿយៗ បណ្តាប្រទេសនានាមិនបានធ្វើសកម្មភាពផ្ទាល់ខ្លួនទេ ឬធ្វើឲ្យស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់ឡើង ។
ឧទាហរណ៍ មេដឹកនាំចិនអាចត្រូវល្បួងឱ្យធ្វើសកម្មភាពកាន់តែម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីបង្ខូចមតិសាធារណៈនៅពេលសេដ្ឋកិច្ចកំពុងធ្លាក់ចុះ និងទាញផលប្រយោជន៍ពីឱកាសដែលសហរដ្ឋអាមេរិកដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់ ។
ការប្រកួតប្រជែងមានខ្ពស់ ព្រោះប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសតវត្សរ៍ទី២១ នឹងប៉ះពាល់ដោយសារទំនាក់ទំនងចិន និងអាមេរិក ។ លោក Trump បានងាកចេញពីការរិះគន់ដ៏តានតឹងរបស់ចិន លើពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រធានាធិបតី Xi Jinping ដើម្បីចៀសវាងការចាប់ផ្តើមសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម ។ លោក Xi នឹងត្រូវវិនិច្ឆ័យនូវអ្វីដែលលោកអាចផ្តល់ឲ្យ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការភ្ញៀវអាមេរិក ។
ទោះជាយ៉ាងណា កូរ៉េខាងជើងនឹងក្លាយជាការសាកល្បងដ៏ធំបំផុត ។ លោក Trump និងលោក Xi ត្រូវស្វែងរកមធ្យោបាយដើម្បីបន្ធូរបន្ថយវិបត្តិដែលកំពុងកើតមានក្នុងឧបទ្វីបកូរ៉េ ឬគ្រប់គ្រងផលវិបាកនានា បើការទូតបរាជ័យ ហើយសង្គ្រាមផ្ទុះឡើង ។
ក្នុងសេណារីយ៉ូក្រោយទៀត វានឹងមានសារសំខាន់ណាស់ដែលថា សង្គ្រាមកូរ៉េលើកទី២ មិននាំទៅដល់ការប្រយុទ្ធគ្នារវាងអាមេរិក និងចិនដោយផ្ទាល់ ខណៈសង្គ្រាមលើកទី១ ធ្វើឲ្យមានការប្រយុទ្ធរវាងភាគីទាំង២ ។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនឹងមានលក្ខណៈចាំបាច់ ដើម្បីរក្សាការគ្រប់គ្រងវត្ថុធាតុដើមនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង ។ រឿងទាំងអស់នេះតម្រូវឱ្យមានការទូតប្រកបដោយជំនាញ ។ លោក Trump និងលោក Xi សង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា នឹងសម្រេចវាឲ្យបាន ៕
ដកស្រង់ពី Project-syndicate
ចែករំលែកព័តមាននេះ