រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ព្រលប់មកដល់ទុកឱ្យរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំនិមិត្តរូបនៃរាជធានីភ្នំពេញ ស្ថិតក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់ ។ ស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទ ជនអនាថា និងក្មេងទំនើង ព្រមទាំងពុំមានភ្លើងភ្លឺច្បាស់ ធ្វើឱ្យអ្នកទេសចរពុំហ៊ានចូលកម្សាន្តទីនោះទេ ។វត្តភ្នំជានិមិត្តរូបនៃរាជធានី ជារមណីយដ្ឋាន និងជាអារាមពុទ្ធសាសនា ពុំគួរជាកន្លែងភ័យខ្លាចទេ គឺគួរតែគេអាចចូលកម្សាន្តគ្រប់ពេលវេលា ព្រោះអ្នកទេសចរជាច្រើន ជាពិសេសជនបរទេសគេដើរកម្សាន្តទល់ភ្លឺ ។
ស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទ តែងតែអង្គុយបោយដៃហៅម៉ូយនៅពេលថ្ងៃត្រង់ ។ ចំណែកពេលយប់ឃើញមានច្រើនជាងពេលថ្ងៃ ចាប់ពីពេលពន់ព្រលប់ទៅ ។ ស្ត្រីទាំងនោះឈរចាំម៉ូយនៅតាមក្រោមដើមឈើ ព្រោះទីនោះជាកន្លែងមិនមានភ្លើងភ្លឺច្បាស់ ងាយស្រួលក្នុងការឈររកស៊ីរបស់ពួកនាង និងងាយស្រួលនៅក្នុងការគេចពីសមត្ថកិច្ចទៅបង្ក្រាប ។ ចំណែកក្មេងទំនើងមួយចំនួនក៏នៅទីនោះដែរ ហើយពួកគេដើររាតត្បាតដល់សួនមុខបណ្ណាល័យជាតិទៀតផង ។ ពេលខ្លះភ្ញៀវកំពុងកម្សាន្តលើបង់ពួកគេដើរទៅសុំលុយត្រង់ៗ ដោយបង្ហាញស្នាមឆូតកំភួនដៃថា យកទៅទិញថ្នាំញៀនប្រើប្រាស់ ។
ក្រៅពីនេះវត្តភ្នំ ក៏ជាកន្លែងសម្រាប់ជនអនាថាមួយចំនួនជ្រកកោនផងដែរ ជាពិសេសពួកគេដេកនៅតាមបង់ពាសវាលពាសកាលទាំងកណ្តាលថ្ងៃត្រង់ក៏មានដែរ ។ភ្ញៀវទេសចរម្នាក់សូមមិនបញ្ចេញឈ្មោះប្រាប់កោះសន្តិភាពកាលពីថ្ងៃទី៤ សីហា ថា វត្ត
ភ្នំជាកន្លែងកម្សាន្តដ៏ស្រស់ស្អាត តែបែរជាជនអនាថា ស្ត្រីរកសីុផ្លូវភេទយកជាជម្រកទៅវិញ វាពិតជាគួរឱ្យព្រួយបារម្ភណាស់ ។ ទាំងរូបលោក ទាំងភ្ញៀវផ្សេងៗពេលព្រលប់មកដល់ពិតជាមិនហ៊ានចូលអង្គុយកម្សាន្តនៅរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំទេ ដោយសារតែជនអនាធិបតេយ្យ ។ ម្យ៉ាងទៀតលោកមើលឃើញភ្លើងដែលដាក់បំភ្លឺនៅទីនោះ ថ្វីដ្បិតតែមាន តែមិនសូវភ្លឺច្បាស់ទេ ម្យ៉ាងដោយទីនោះសម្បូរដើមឈើផងរឹតតែធ្វើឱ្យមានសភាពងងឹត ។
លោកសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរ កែលម្អភ្លើងបំភ្លឺ គឺសូមដាក់ភ្លើងឱ្យមានពន្លឺភ្លឺច្បាស់ទែង កុំឱ្យមានជនអនាធិនតេយ្យ និងត្រូវមានអ្នកការពារសន្តិសុខគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបំបាត់ការភ័យខ្លាចរបស់ភ្ញៀវនៅទីនោះ ពិសេសពេលយប់ ។ដោយឡែកអ្នកថតរូបម្នាក់ ដែលប្រចាំការជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅវត្តភ្នំឱ្យដឹងថា លោកតែងតែឃើញស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទ ក្រុមក្មេងស្ទាវ និងជនអនាថានៅទីនោះជាប្រចាំ ។ ជាពិសេសពេលយប់ឃើញមានស្ត្រីរកស៊ីផ្លូវភេទកើនឡើងច្រើនជាងមុន ។ ដូច្នេះហើយលោកសំណូមពរឱ្យសមត្ថកិច្ចកម្ចាត់ភាពអនាធិបតេយ្យនៅវត្តភ្នំ ព្រោះជារមណីយដ្ឋានសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ មិនមែនជាកន្លែងសម្រាប់អ្នករកស៊ីផ្លូវភេទ ក្រុមក្មេងស្ទាវ និងជនអនាថាទេ ។
បុរសដដែលយល់ថា បើវត្តភ្នំត្រូវអាជ្ញាធរ ពិសេសសាលារាជធានីភ្នំពេញកម្ចាត់ភាពអនាធិបតេយ្យទាំងនោះបាននឹងទាក់ទាញបានភ្ញៀវទេសចរច្រើន ទាំងពេលយប់ និងពេលថ្ងៃ ហើយជាប្រភពផ្តល់ចំណូលសម្រាប់រូបលោក និងអ្នកប្រកបអាជីវកម្មផ្សេងៗទៀតនៅទីនោះ ។យុវជនម្នាក់ដែលដើរកម្សាន្តជាមួយក្រុមគ្រួសារឱ្យដឹងថា លោកតែងតែងឃើញមានស្រ្តីរកសីុផ្លូវភេទ និងជនអនាថា ទាំងក្មេងទាំងចាស់ដេកលើបង់សម្រាប់ភ្ញៀវអង្គុយលេង ជាពិសេសនាពេលព្រលប់ ។ ចំពោះភ្លើងបំភ្លឺលោកយល់ថា ភ្លឺមិនសូវច្បាស់ទេ គឺភ្លឺស្រទំៗ គួរតែអាជ្ញាធរផ្លាស់ប្តូរដាក់ឱ្យភ្លឺច្បាស់ទែង កុំឱ្យភ្ញៀវទេសចរមានអារម្មរណ៍ភ័យខ្លាច ។ មូលហេតុម្យ៉ាងដែលនាំឱ្យមានជនអនាធិបតេយ្យនៅវត្តភ្នំ ព្រោះតែភ្លើងបំភ្លឺពុំច្បាស់ល្អនេះដែរ ។
ជារឿយៗសមត្ថកិច្ចតែងតែបង្ក្រាបក្រុមជនអនាធិបតេយ្យនៅវត្តភ្នំដែរ តែគេនៅតែឃើញកើតឡើងវិញដដែល ។ ក្នុងគ្រឹស្តសករាជ១៣៧២ (ឯកសារខ្លះថា ១៣៧៨) ដូនពេញដែលជាស្ត្រីមេម៉ាយមានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភ និងអ្នកស្រុកស្រុះស្រួលគ្នាសាងសង់ព្រះវិហារមួយខ្នងលើកូនភ្នំនៃវត្តភ្នំសព្វថ្ងៃនេះដែលកើតដោយសារគាត់ឱ្យគេជញ្ជូនដីពូន ហើយដង្ហែព្រះពុទ្ធរូប៤អង្គ ដែលនៅក្នុងដើមគគីរ ស្រង់យកមកពីក្នុងទឹកទន្លេទៅតម្កល់នៅទីនោះ ។
ដោយហេតុនោះហើយទើបភ្នំនោះហៅថា «ភ្នំដូនពេញ» និងក្លាយនៅត្រឹមតែ«ភ្នំពេញ» ឯទីអារាមនៅទីនោះ ហៅត្រឹមវត្តភ្នំមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ ភ្ញៀវទេសចរសង្ឃឹមថា អាជ្ញាធរ ជាពិសេសសាលារាជធានី នឹងមិនទុកឱ្យរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ ស្ថិតក្នុងភាពស្ងប់ស្ងាត់ ឬភ័យខ្លាចមិនហ៊ានចូលកម្សាន្តនាពេលរាត្រីទេ គឺនឹងរៀបចំកែលម្អចំណុចអវិជ្ជមាននេះឱ្យបានប្រសើរឡើង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ