ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី១០ សីហា ឆ្នាំ២០១០ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកអាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា ជូនទៅលោក Vitaly Churkin ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងលោកបណ្ឌិត Ali Abdussalam ប្រធានមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបញ្ជាក់ឡើងវិញពីការទទួលស្គាល់ និងការទទួលយករបស់ថៃ
ក្នុងលិខិតចុះថ្ងៃទី១០ សីហា ឆ្នាំ២០១០ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកអាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា ជូនទៅលោក Vitaly Churkin ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងលោកបណ្ឌិត Ali Abdussalam ប្រធានមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានបញ្ជាក់ឡើងវិញពីការទទួលស្គាល់ និងការទទួលយករបស់ថៃ ចំពោះសាលដីកាថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ ១៩៦២ របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ រួមជាមួយនិងការប្រកាសរបស់លោក Alaio Pellet ជាមេធាវីតំណាងប្រទេសថៃ បានប្រាប់តុលាការឡាអេថា ថៃព្រមទទួល និងអនុវត្តទៅតាមសាលដីកាឆ្នាំ១៩៦២ ដែលបានកំណត់ថា «ប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទជាកម្មសិទ្ធិរបស់កម្ពុជា» ។
ខណៈពេលដែលពិភពលោកបានទទួលស្គាល់ថា ប្រាសាទព្រះវិហារ គឺជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរបស់កម្ពុជាពិតៗ ហើយថៃក៏បានទទួលស្គាល់ជាឧឡារិកថា ប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទ ស្ថិតក្រោមអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជាដោយថៃបានទទួលយកសេចក្តីសម្រេចថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦២ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៨ គឺថៃទទួលយកសាលដីការបស់តុលាការអន្តរជាតិដោយមិនបានលើកឡើងនូវការទាមទារសិទ្ធិគ្រប់គ្រងតំបន់ដែលគេហៅថា ៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េនោះទេ ។ ទើបតែឆ្នាំ២០០៨-២០០៩ និងឆ្នាំ២០១០ ថៃបានឈ្លានពានកម្ពុជា ដោយប្រើផែនទីសម្ងាត់ផ្ទាល់ខ្លួន ជាផែនទីចោរ គ្មានអន្តរជាតិណាទទួលស្គាល់ ដោយធ្វើការទាមទារយកតំបន់៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េពីទឹកដីកម្ពុជាទៅវិញ ។
ថ្វីបើសាលដីកានៅពេលនោះ មិនបាននិយាយពីព្រំដែន តែបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ប្រាសាទព្រះវិហារនៅក្រោមអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ហេតុដូចនេះ ថៃត្រូវដកកងទ័ព នគរបាល ឆ្មាំ អ្នកយាមផ្សេងៗទៀតចេញពីតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជិតប្រាសាទព្រះវិហារ ។
ដូចនេះការលើកឡើងពីការគោរពសាលដីកាក្រុងឡាអេ (១៩៦២) គ្រាន់តែជាការភូតកុហក ដើម្បីបោកបញ្ឆោតបំភ័ន្តសាធារណមតិជាតិ និងអន្តរជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃប៉ុណ្ណោះ ។ នយោបាយក្រឡិចក្រឡុចរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃ កំពុងដើរលើគន្លងផ្លូវនៃការធ្វើអត្តឃាតនយោបាយខ្លួនឯង ស្តែងឡើងតាមរយៈការភូតកុហកពីការទទួលស្គាល់សាលដីកាក្រុងឡាអេ ហើយបែរជាទាមទារតំបន់៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ តាមផែនទីចោរឯកតោភាគីនោះទៅវិញ ។ ថៃគួរយល់ឱ្យច្បាស់ថា សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិ (ICJ) គឺផ្អែកលើផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១ ដែលធ្វើដោយគណៈកម្មាធិការចម្រុះបារាំង-សៀម ស្របតាមអនុសញ្ញា និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៤-១៩០៧ បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា គ្មានទេតំបន់៤,៦ គីឡូម៉ែត្រការ៉េនោះ ។
ដូច្នេះទឡ្ហីករណ៍ជាច្រើនបានបញ្ជាក់ពីសម្មតិកម្មរួចជាស្រេចដែលអាចឱ្យឥស្សរជននយោបាយវប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអ្នកច្បាប់ថៃ ងាយនឹងស្វែងយល់ពីអ្វីជាយុត្តាធិការច្បាប់ និងការកាន់កាប់គ្រប់គ្រងជាក់ស្តែងនៃប្រាសាទ ព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញដោយកម្ពុជានោះ ។
អង្គការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក (UNES-CO) បានសម្រេចចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហាររបស់កម្ពុជាចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅទីក្រុងកេបិច ប្រទេសកាណាដា កាលពីថ្ងៃទី៧ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ។ ក្រោមអនុសញ្ញាបេតិកភណ្ឌឆ្នាំ១៩៧២ ស្តីពីការថែរក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌ បេតិកភណ្ឌពិភពលោក គឺមានតែរដ្ឋភាគីដែលជាម្ចាស់បេតិកភណ្ឌធម្មជាតិ និងវប្បធម៌ទេ មានសិទ្ធិដាក់ស្នើសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរបស់ខ្លួនសម្រាប់ចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌធម្មជាតិពិភពលោក ឬបញ្ជីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ពិភពលោកបាន ។
ក្រោយពីការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកបានតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ថៃបានប្រើកម្លាំងយោធាវាយឈ្លានពានក្នុងអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាគិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ជាច្រើនលើកច្រើនសាដោយយុទ្ធនាការយោធាទ្រង់ទ្រាយធំ ទាំងគោលដៅយោធា និងគោលដៅស៊ីវិលក្នុងតំបន់ជាច្រើនតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលបានបង្កឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងរបួសជាច្រើននាក់ រួមទាំងជនភៀសសឹករាប់ម៉ឺននាក់ ត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចោលផ្ទះសម្បែង ដើម្បីរត់គេចចេញពីការបាញ់ប្រហារដោយអាវុធធុនធ្ងន់ រាប់ម៉ឺនគ្រាប់បាញ់ ស្រោចជញ្ជ្រុំមកលើទឹកដីកម្ពុជា ។
ការឈ្លានពានទាំងកម្រោលម្តងហើយម្តងទៀត មកលើអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា-ថៃ មើលឃើញយ៉ាងជាក់ច្បាស់ថា ដើមចមនៃការឈ្លានពានលើអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាគឺមិនបណ្តាលមកពីកម្ពុជាដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារចូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនោះទេ ពោលគឺ ថៃកំពុងចាត់ទុកកម្ពុជាជាចំណាត់ខ្មាំងនៃវិបត្តិនយោបាយដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់ខ្លួនទៅវិញទេ ។
ថៃកំពុងប្រើយន្តការសង្គ្រាម ដើម្បីទន្ទ្រានចង់កាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជាទាំងកំរោលដោយអនុវត្តនូវមហិច្ឆតានយោបាយខ្ទប់ទ្វារវាយកម្ពុជា ដែលឈរលើមូលដ្ឋានផែនទីចោរឯកតោភាគី។
ដោយងប់ងល់នឹងមហិច្ឆតាវាទទីនិយមបែបនេះ ថៃកំពុងបង្ហាញនូវភាពគឃ្លើនរបស់ខ្លួនឱ្យពិភពលោកមើលឃើញថា ថៃមិនគោរពគោលការណ៍ និងស្មារតីធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិសាលក្រមយុត្តិធម៌ អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ អនុសញ្ញាសម្រាប់ការពារសម្បត្តិវប្បធម៌ ក្នុងករណីមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធឆ្នាំ១៩៥៤ និងអនុសញ្ញាពាក់ព័ន្ធនឹងការការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងធម្មនុញ្ញពិភពលោកឆ្នាំ១៩៧២ ។ល។ និង។ល។
ថៃបានរំលោភលើព្រំដែនអន្តរជាតិនៃប្រទេសទាំងពីរដែលបានកំណត់ក្នុងផែនទីមានស្រាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩០៨ រៀបចំដោយគណៈកម្មាធិការចម្រុះ ក្នុងនោះមានតំណាងសៀម (បច្ចុប្បន្នហៅថៃ) និងគណៈប្រតិភូអាណាព្យាបាលបារាំង ដែលជាតំណាងកម្ពុជានាសម័យនោះ។
ថៃបានបញ្ជូនកងទ័ពមកទន្ទ្រានទឹកដីកម្ពុជា ដោយរំលោភលើគោលការណ៍អន្តរជាតិ ធម្មនុញ្ញ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ និងគោលការណ៍សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (IAC) ឆ្នាំ១៩៧៦របស់អាស៊ាន ។ល។ និង។ល។
ទោះជាក្នុងស្ថានការណ៍ និងកាលៈទេសៈ យ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី មានភាពអត់ធ្មត់ទន់ ភ្លន់ដោយប្រើយន្តការក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសផ្អែកលើការពង្រឹងទំនាក់ទំនងមិត្តភាព សហប្រតិបត្តិការល្អ ក្នុងនាមជាអ្នកភូមិផងរបងជាមួយដោយកម្ពុជាប្រកាន់យកផែនទីដែលជាមរតកបន្សល់ទុកពីអាណាព្យាបាលបារាំងដែលតុលាការយុតិ្តធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ទទួលស្គាល់តាំងពីឆ្នាំ១៩០៨ និងក្រោយពីការកាត់ក្តីរបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ឆ្នាំ១៩៦២ ។
ដូច្នេះដោយផ្អែកលើការទទួលស្គាល់ជាថ្មីថា ប្រាសាទព្រះវិហារនិងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទជាកម្មសិទ្ធិរបស់កម្ពុជាដោយភាគីថៃពិសេសលោកអាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា និង Alain Pellet ដែលជាមេធាវីតំណាងឱ្យភាគីថៃ បច្ចុប្បន្នសមល្មម និងបញ្ជាក់ថា ការឈ្លានពានអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាពីសំណាក់កងទ័ពសៀម មិនបណ្តាលមកពីការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនោះឡើយ ។
ម្ល៉ោះហើយ បើថៃជាប្រជាជាតិដែលមានអរិយធម៌ស៊ីវិល័យ ហើយមានភាពអៀនខ្មាសដាច់ខាតត្រូវទទួលយកវិធានការ៣ចំណុច ដែលស្នើដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះមុខតុលាការក្រុងឡាអេដោយមិនអាចប្រកែកបាន ។
១-ថៃដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញជាបន្ទាន់ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌពីទឹកដីកម្ពុជាដែលស្ថិតនៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ។
២-ថៃត្រូវបញ្ឈប់នូវរាល់សកម្មភាពយោធារបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ។
៣-ថៃមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពអ្វីមួយ ដែលអាចប៉ះពាល់សិទ្ធិរបស់កម្ពុជា ឬបង្កឱ្យមានជម្លោះកាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរក្នុងដំណាក់កាលនៃការដោះស្រាយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ