យោងតាមកាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍របស់ថៃជាភាសាអង់គ្លេសនៅថ្ងៃទី៥ មិថុនា ផ្សាយឱ្យដឹងថា ប្រទេសថៃអះអាងថា ពេលនេះខ្លួនបានត្រៀមរួចជាស្រេចដើម្បីផ្គើននឹងការបញ្ជាណាមួយដែលចេញ ដោយតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ (ICJ) ដែលបញ្ជាឱ្យខ្លួនដកកងទ័ពចេញពីតំបន់ព្រំដែនមានជម្លោះជាមួយកម្ពុជា ។
កាសែតថៃដដែលបានចេញផ្សាយដោយដកស្រង់សម្តីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិថៃ លោកប្រាវីត វង្សសុវ៉ាន់ ដែលថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី៤ មិថុនា កន្លងមកថា តុលាការក្រុងឡាអេពុំមានសិទ្ធិចេញការបញ្ជាបែបនេះទេ ហើយថ្លែងថា ថៃនឹងមិនគោរពតាមបទបញ្ជានោះឡើយ ។ លោកប្រាវីត បានថ្លែងដូចនេះនៅពេលតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ (ICJ) យល់ព្រមទទួលយកសំណើរបស់កម្ពុជាដែលស្នើសុំឱ្យបកស្រាយឡើងវិញនូវការសម្រេចរបស់ខ្លួន កាលពីឆ្នាំ១៩៦២ ស្តីអំពីបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហារ និងបញ្ជាឱ្យថៃដកកងទ័ពទាំងអស់ចេញពីតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ និងបញ្ឈប់រាល់សកម្មភាពយោធានៅក្បែរព្រះវិហារ។
សូមរំឭកឡើងវិញថា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ (ICJ) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ បានបើកសវនាការជាសាធារណៈទាក់ទិនទៅនឹងសំណើរបស់កម្ពុជាស្នើសុំឱ្យបកស្រាយឡើងវិញនូវការសម្រេចរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ អំពីបញ្ហាប្រាសាទព្រះវិហាដែលកាលនោះតុលាការបានសម្រេចថា ប្រាសាទព្រះវិហារជារបស់កម្ពុជាតែមួយគត់ ។ សវនាការនេះធ្វើឡើងរយៈពេល២ថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ដល់ថ្ងៃទី៣១ ឧសភា កន្លងមក ហើយតុលាការនេះក៏យល់ព្រមទទួលយកសំណើរបស់កម្ពុជាមកពិចារណា និងចេញការរសម្រេចក្នុងរយៈពេលពី៤០ទៅ៤៥ថ្ងៃ ក្រោយពីសវនាការ។
តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ត្រូវរំពឹងថា នឹងសម្រេចលើសំណើរបស់កម្ពុជាស្នើសុំឱ្យថៃដកកងទ័ពចេញពីតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ នៅដើមខែក្រោយនេះ ។
លោកប្រាវីតថ្លែងថា «ថៃនឹងគោរពការសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ ប៉ុន្តែតុលាការនេះពុំមានសិទ្ធិបញ្ជាឱ្យថៃដកកងទ័ពនោះទេ។ ទាហានថៃនឹងមិនថយចេញពីទឹកដីរបស់ខ្លួនឡើយ»។ លោកប្រាវីត បានថ្លែងដូច្នេះនៅក្រៅវេទិកានៃកិច្ចប្រជុំមួយរយៈពេល៣ថ្ងៃ ដែលរៀបចំឡើងនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី ។ លោកប្រាវីត ថ្លែងទៀតថា ថៃនឹងដកកងទ័ពចេញពីតំបន់នោះ ប្រសិនបើតុលាការឡាអេបញ្ជាឱ្យកម្ពុជាធ្វើដូច្នេះដែរ ។
កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍បានដកស្រង់សម្តីលោក Panithan Wattanayagorn អ្នកនាំ ពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃ ដែលនិយាយថា ប្រសិនបើតុលាការក្រុងឡាអេបញ្ជាឱ្យថៃដកកងទ័ពចេញពីតំបន់ជម្លោះព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ហើយថៃមិនគោរពតាមកម្ពុជានឹងនាំយកករណីនេះទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNSC) ព្រោះ UNSC ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការអនុវត្តបទបញ្ជារបស់តុលាការក្រុងឡាអេ នៅពេលប្រទេសដែលត្រូវអនុវត្តបទបញ្ជានេះបដិសេធមិនគោរពតាម ។ ចំណែករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រទេសនេះលោកកាស៊ីត ភីរម្យ ថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី២ មិថុនា កន្លងមកថា តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ពុំមានអំណាចអនុវត្តនោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងនាមជាប្រទេសសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិដ៏ល្អ ថៃនឹងគោរពតាមការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការ ។ លោកកាស៊ីត ភីរម្យ ថ្លែងបែបនេះ ក្រោយពីត្រឡប់ដល់ប្រទេសថៃវិញ ពីការចូលរួមបើកសវនាការរបស់តុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ។ លោកកាស៊ីត ថ្លែងទៀតថា ប្រសិនបើតុលាការក្រុងឡាអេ បញ្ជាឱ្យថៃដកកងទ័ពចេញពីតំបន់មានជម្លោះជាមួយកម្ពុជា ខ្លួន (តុលាការក្រុងឡាអេ) គួរតែបញ្ជាឱ្យកម្ពុជាធ្វើដូច្នេះដែរ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោកណាជីព រ៉ាហ្សាក់ ថ្លែងក្នុងសុន្ទរកថាមានសារសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រកាលពីថ្ងៃទី៣ មិថុនា កន្លងមកថា ប្រទេសក្នុងតំបន់សង្ឃឹមថា ថៃ និងកម្ពុជានឹងស្វែងរកដំណោះស្រាយជម្លោះរវាងប្រទេសទាំងពីរក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ។ លោកណាជីព ថ្លែងថា ដោយឥឡូវនេះ ប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ បានទៅដល់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេហើយនោះ ប្រទេសទាំងឡាយអាចដឹងពីការប៉ះទង្គិចគ្នា ដែលបណ្តាលឱ្យស្លាប់មនុស្សជាច្រើននាក់។
ជាមួយគ្នានេះ ទាក់ទិនទៅនឹងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC) កម្ពុជា-ថៃ ដែលត្រូវគ្រោងរៀបចំធ្វើឡើងក្នុងខែនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់នៅឡើយ ខណៈពេលដែលប្រទេសទាំងពីរនៅមិនទាន់ឯកភាពគ្នាចំពោះការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅតំបន់មានជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ។ ចំពោះបញ្ហាដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅតំបន់នោះ សម្រាប់ភាគីកម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយ នៅតែភាគីថៃប៉ុណ្ណោះដែលបដិសេធមិនព្រមទទួលយកម្តងហើយម្តងទៀត ចាប់តាំងពីភាគីទាំងពីរឯកភាពគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលរៀបចំឡើងនៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា រដ្ឋធានីឥណ្ឌូណេស៊ី ទទួលយកអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី ដើម្បីត្រួតពិនិត្យបទឈប់បាញ់គ្នានៅតំបន់មានជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរមក។
កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី៥ មិថុនា នោះក៏បានផ្សាយឱ្យដឹងដោយដកស្រង់សម្តីនាយករដ្ឋមន្ត្រីចាំផ្ទះថៃ លោកអាប់ភីស៊ីត វ៉េចាជីវ៉ា ដែលថ្លែងកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៥ មិថុនា ថា លោកនឹងបើកការចរចាជាមួយសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ប្រសិនបើកម្ពុជាយល់ព្រមដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញពីតំបន់មានជម្លោះនៅតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ។
លោកអាប់ភីស៊ីត ថ្លែងទៀតថា ប្រសិនបើកម្ពុជាចង់ប្រើប្រាស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC) ជាយន្តការមួយ ខ្លួនគួរតែគោរពអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់យល់គ្នា (MOU) ឆ្នាំ២០០០ ដោយការផ្អាកវិញនូវផែនការរបស់ខ្លួន ដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហារជាឯកតោភាគី ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចាំផ្ទះថៃរូបនេះថ្លែងបន្តទៀតថា ប្រសិនបើកម្ពុជាយល់ព្រមធ្វើដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនឹងត្រៀមខ្លួនបើកការចរចាដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះបច្ចុប្បន្នរវាងប្រទេសទាំងពីរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ