ក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្តាច់មុខមួយជាមួយសហការីនៃសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាពថ្មីៗនេះ លោក ហូរីណុអ៊ុជិ ហ៊ីដេហ៊ីសា ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ទាំងស្នាមញញឹមថា
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្តាច់មុខមួយជាមួយសហការីនៃសារព័ត៌មានកោះសន្តិភាពថ្មីៗនេះ លោក ហូរីណុអ៊ុជិ ហ៊ីដេហ៊ីសា ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ទាំងស្នាមញញឹមថា ថ្នាក់ដឹកនាំ អ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋជប៉ុនមានមោទនភាពខ្លាំង ដែលស្ពានចំនួន២សាងសង់ដោយជប៉ុននៅកម្ពុជា ត្រូវបានលេចរូបរាងនៅក្នុងក្រដាសប្រាក់រៀលរបស់កម្ពុជា ។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍នេះដែរ លោកឯកអគ្គរាជទូតបានជម្រាបជូនលម្អិតថា ជប៉ុននឹងធ្វើយ៉ាងណា ជួយកម្ពុជាឲ្យសម្រេចបាននូវគោលដៅក្លាយទៅជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ ។
សំណួរ ៖ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ថ្មីៗនេះបានអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅប្រទេសជប៉ុន។ តើលោកអាចអនុញ្ញាតឲ្យនាងខ្ញុំបានដឹងអំពីលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ដោយពន្យល់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសំខាន់ៗដែលជាលទ្ធផលបានមកពីដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ? តើមានឯកសារអ្វីខ្លះដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខា ?
ចម្លើយ ៖ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺធ្វើឡើងក្នុងខួបអនុស្សាវរីយ៍ទី២៥ឆ្នាំ នៃការចូលរួមរបស់កងកម្លាំងជប៉ុននៃការថែរក្សាសន្តិភាព ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី១ នៅប្រទេសកម្ពុជា ។ វាក៏ជាខួបអនុស្សាវរីយ៍ទី៦០ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនទី១ ដែលបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា គឺលោក Nobusuke Kishi ជាជីតានាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ិនហ្សូ អាបេ (Shinzo Abe) ហើយទស្សនកិច្ចលើកនេះ គឺជាទស្សនកិច្ចលើកទី២១ សម្រាប់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ផងដែរ ។ ដូច្នេះ ទស្សនកិច្ចនេះធ្វើឡើងដើម្បីបញ្ជាក់ឡើងវិញអំពីភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររវាងជប៉ុន និងកម្ពុជា ។
ចំពោះវិស័យនយោបាយវិញ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាបេ គាត់សម្តែងនូវអំណរសាទរចំពោះសម្តេចតេជោ នៃភាពជោគជ័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់ការប្រព្រឹត្តទៅនៃការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំនេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាបេ ក៏បានមានប្រសាសន៍ថា ជប៉ុននឹងបន្តជួយគាំទ្រ និងផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជាសម្រាប់ការងារបោះឆ្នោត ។
ចំណែករឿងសេដ្ឋកិច្ចវិញ កម្ពុជាកំពុងប្រឹងប្រែងឆ្ពោះទៅរកប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ ។ ដូច្នេះ ប្រទេសជប៉ុនជួយគាំទ្រនូវការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ដោយពង្រឹងនូវជំនាញខាងវិស័យដឹកជញ្ជូន ការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម និងការពង្រឹងសមត្ថភាពទីក្រុងផងដែរ ។
ចំពោះឯកសារដែលបានចុះហត្ថលេខានៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះមាន២គឺ ១-ជាជំនួយឥតសំណងសម្រាប់អនុវត្តគម្រោងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងវិញនៃការការពារទឹកជំនន់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដំណាក់កាលទី៤ ដែលមានទឹកប្រាក់សរុប៣,៩៤៨លានយ៉េន (ប្រមាណជា៣៥លានដុល្លារអាមេរិក) និង២-ឥណទានសម្បទានសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ចំណតផែកុងតឺន័រថ្មីរបស់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ដែលមានទឹកប្រាក់សរុបចំនួន៣២,៥០២លានយ៉េន (ប្រមាណជា២០៩លានដុល្លារអាមេរិក) ។
បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូល លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាបេ ក៏បានរៀបចំពិធីជប់លៀងមួយជូនសម្តេចតេជោ ។ នៅពេលនោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា ខួបកំណើតរបស់សម្តេច គឺ១ថ្ងៃមុន (ខួបកំណើតពិតប្រាកដរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺថ្ងៃទី៥ សីហា) នៃការមកដល់របស់គាត់នៅប្រទេសជប៉ុន ។ ដូច្នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាបេ ក៏ដូចជាអ្នកចូលរួមទាំងអស់គ្នាបានច្រៀងចម្រៀង Happy Birthday ជូនដល់សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ។ ទស្សនកិច្ចលើកនេះធ្វើឡើងក្នុងបរិយាកាសស្និទ្ធស្នាល ។
សំណួរ ៖ តើលោកអាចជម្រាបជូនលម្អិតបន្ថែមទៀតថា តើគម្រោងទាំងពីរដែលបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងតូក្យូកន្លងមកនេះ នឹងចាប់ផ្តើមនៅពេលណា ហើយនឹងបញ្ចប់នៅពេលណា? ជាពិសេស តើគម្រោងទាំងពីរនេះមានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងណាខ្លះសម្រាប់ប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ?
ចម្លើយ ៖ ចំពោះគម្រោងការពារទឹកជំនន់ គឺជាគម្រោងទី៤ សម្រាប់រាជធានីភ្នំពេញ ។ កន្លងមក រាជធានីភ្នំពេញ ពេលមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង គឺតែងតែមានទឹកជំនន់ (ជំនន់ទឹកភ្លៀង) តែប្រហែលជាប្រជាពលរដ្ឋនៅរាជធានីភ្នំពេញបានដឹងហើយថា គឺប្រែប្រួល និងកែលម្អបន្តិចម្តងៗ ។ សម្រាប់គម្រោងលើកនេះ យើងកែលម្អជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់ម្តុំវត្តភ្នំ និងតំបន់ទួលគោក ហើយយើងខ្ញុំនឹងកែលម្អលូបង្ហូរទឹកនៅទីនោះ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅម្តុំនោះសប្បាយរីករាយ ។
ចំពោះគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ចំណតផែកុងតឺន័រថ្មីរបស់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ គឺដោយសារកំពង់ផែនេះ ជាកំពង់ផែទឹកជ្រៅតែមួយគត់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ។ ដូច្នេះ វាមានសារសំខាន់ផ្នែក Logistic (ដឹកជញ្ជូន) នៅកម្ពុជា ។ កិច្ចការពង្រីកចំណតកុងតឺន័រថ្មីនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០១៩ ហើយគម្រោងនីមួយៗមានរយៈពេល៣ឆ្នាំ ។
សំណួរ ៖ សម្រាប់ទស្សនកិច្ចកន្លងមករបស់សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ សន្យាថា នឹងជួយគាំទ្រកម្ពុជាឲ្យក្លាយជាប្រទសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ ។ តើលោកអាចជម្រាបជូនថា តើជប៉ុននឹងធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីជួយកម្ពុជាឲ្យសម្រេចបាននូវគោលដៅមួយនេះ ?
ចម្លើយ ៖ អម្បាញ់មិញ ខ្ញុំក៏បានជម្រាបជូនដែរថា បញ្ហាសំខាន់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា គឺការកែលម្អផ្នែកដឹកជញ្ជូន ការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម និងការពង្រឹងសមត្ថភាពទីក្រុង ។
ដូច្នេះ យើងខ្ញុំនឹងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួនក្នុងវិស័យទាំង៣នេះ ។ នៅក្នុងគោលនយោបាយសហប្រតិបត្តិការរបស់ជប៉ុន និងកម្ពុជា គឺយើងលើកឡើងពីចំណុចសំខាន់ខ្លះៗគឺ ១-ការលើកស្ទួយឧស្សាហកម្ម, ២-ការតម្កើងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និង៣-ការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចល្អ ។
សំណួរ ៖ អរគុណលោកឯកអគ្គរាជទូត ក៏ប៉ុន្តែនាងខ្ញុំសុំឲ្យលោកជួយពន្យល់បន្ថែម ក៏ដូចជាវាយតម្លៃថា តើចំណងទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា និងជប៉ុនកន្លងមកមានលក្ខណៈដូចម្តេច ? ហើយអ្វីទៅគួរធ្វើបន្ថែមទៀតដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ?
ចម្លើយ ៖ ប្រទេសជប៉ុនមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយកម្ពុជា ។ កន្លងមកនេះ ទំនាក់ទំនងមានតាំងពីក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២មកម្ល៉េះ តែទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែខ្លាំង គឺក្រោយសង្គ្រាមត្រជាក់ យើងក៏បានចូលរួមចំណែកស្វែងរកសន្តិភាពនៅកម្ពុជាផងដែរ ។ ក្រោយពីសន្តិភាពនៅកម្ពុជានេះហើយ យើងក៏បានជួយកសាងប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ ក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ។ ទន្ទឹមនឹងទំនាក់ទំនងមិត្តភាពជាប្រវតិ្តសាស្ត្រ និងចាប់តាំងពីកម្ពុជាមានសន្តិភាពពេញលេញមក ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនបាននិងកំពុងធ្វើវិនិយោគយ៉ាងសកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជា ហើយបង្កើតការងារបានច្រើនសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ។ ទំនាក់ទំនងរបស់យើងមានគ្រប់វិស័យ ដូច្នេះហើយបានជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាបេ និងសម្តេចតេជោសម្រេចចិត្តថា លើកតម្កើងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរឲ្យបានល្អតាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក ។
ជាពិសេស នៅខែកញ្ញាឆ្នាំមុន មានការចាប់ផ្តើមនូវជើងហោះហើរត្រង់រវាងរាជធានីភ្នំពេញ និងទីក្រុងតូក្យូ ហើយខែមករា ឆ្នាំក្រោយ (២០១៨) យើងនឹងរៀបចំ និងបើកការិយាល័យកុងស៊ុលមួយនៅខេត្តសៀមរាប។ ដូច្នេះ តាមរយៈទំនាក់ទំនងល្អប្រសើររបស់ប្រទេសទាំងពីរលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាការធ្វើដំណើរទៅវិញទៅមករវាងជប៉ុន និងកម្ពុជានេះ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ទំនាក់ទំនងល្អនេះនឹងពង្រីកឲ្យបានគ្រប់វិស័យបន្ថែមទៀត ។
សម្រាប់គម្រោងបើកការិយាល័យកុងស៊ុលមួយ គឺថាកិច្ចការកុងស៊ុល គឺជាកិច្ចការមួយជួយទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋជប៉ុន ។ ចំណែកកិច្ចការជំនួញ គឺការវិនិយោគភាគច្រើននៅភ្នំពេញ ឬក៏ប៉ោយប៉ែត និងក្រុងបាវិត ។ ការងារកុងស៊ុលនៅសៀមរាប គឺពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នកទេសចរជប៉ុន ។ អ្នកទេសចរមកលេងកម្ពុជាភាគច្រើន គឺទៅលេងនៅអង្គរវត្ត ខេត្តសៀមរាប ហើយពួកគាត់ជួនកាលក៏មានបញ្ហាបន្តិចបន្តួចដូចជា បាត់លិខិតឆ្លងដែន (passports) ។ ដូច្នេះការងារចម្បងរបស់ការិយាល័យកុងស៊ុលនៅខេត្តសៀមរាប គឺជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋជប៉ុនមកទស្សនកិច្ច និងកម្សាន្តនៅខេត្តនេះ ។
សំណួរ ៖ អរគុណជាថ្មីម្តងទៀតលោក បើនិយាយពីប្រទេសជប៉ុន គឺប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាស្គាល់ច្បាស់ថា ជប៉ុនជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ធំ និងសំខាន់មួយរបស់កម្ពុជា ។ អីចឹង តើលោកអាចរៀបរាប់បានទេថា គម្រោងធំៗចំនួន៥ ដែលជប៉ុនជួយមកដល់កម្ពុជាមានអ្វីខ្លះ ? ហេតុអ្វីបានជាលោកយល់ថា គម្រោងទាំង៥នេះមានសារសំខាន់ ?
ចម្លើយ ៖ គម្រោងរបស់យើង ដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាតែងតែស្រឡាញ់ពេញចិត្តខ្លាំង គឺស្ពាន។ នេះជាក្រដាស៥០០រៀលរបស់កម្ពុជា យើងឃើញស្ពាន២ដែលជប៉ុនសាងសង់ គឺស្ពានត្សឹបាសា ឬហៅថា ស្ពានអ្នកលឿង និងស្ពានគីហ្សូណា (ខេត្តកំពង់ចាម) ផងដែរ ។ ស្ពានទាំង២នេះកំពុងតែរួមចំណែកកែលម្អជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក៏ដូចជាលើកស្ទួយវិស័យឧស្សាហកម្ម ។
ពេលខ្ញុំជួបជាមួយអ្នកនយោបាយនៅប្រទេសជប៉ុន ខ្ញុំតែងតែបង្ហាញក្រដាសប្រាក់រៀលនេះចំពោះមុខពួកគាត់ ដោយសារតែនៅក្នុងក្រដាសប្រាក់រៀល ក៏មានទង់ជាតិជប៉ុន នៅក្នុងនេះផងដែរ ។ អ្នកនយោបាយនៅជប៉ុនគាត់សប្បាយរីករាយពេលបានឃើញបែបនេះ ។
២-សម្រាប់ផ្លូវវិញ គឺយើងបានជួយជួសជុល និងពង្រីកផ្លូវជាតិលេខ១ និងលេខ៥ ហើយផ្លូវទាំងនេះដើរតួនាទីសំខាន់ ដែលយើងហៅថា ផ្លូវច្រកសេដ្ឋកិច្ចខាងត្បូង ។ ផ្លូវទាំងនេះឆ្លងកាត់ពីហូជីមិញ (វៀតណាម) ឆ្លងកាត់បាវិត (កម្ពុជា) ហើយឆ្លងកាត់រាជធានីភ្នំពេញទៅប៉ោយប៉ែត ហើយទៅដល់ទីក្រុងបាងកកទៀត។ ដូច្នេះ តាមរយៈផ្លូវនេះអាចភ្ជាប់ប្រទេស៣ បាននៅក្នុងតំបន់មេគង្គ និងរួមចំណែកកែលម្អ Logistic (ផ្លូវដឹកជញ្ជូន) រវាងប្រទេសទាំង៣នេះ ។
៣-គម្រោងទាក់ទងនឹងទឹក ដែលគេហៅថា ក្តីស្រមៃដ៏ធំនៅរាជធានីភ្នំពេញ គឺគុណភាពទឹកស្អាតល្អប្រសើរ ។
៤-ការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស គឺរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនជប៉ុន និងអង្គការផ្សេងៗនៃប្រទេសជប៉ុនខិតខំប្រឹងប្រែងកសាងសាលារៀននៅប្រទេសកម្ពុជា ។ យើងខ្ញុំក៏បានបញ្ជូនអ្នកឯកទេសមកពីជប៉ុនដើម្បីបង្រៀនបច្ចេកវិទ្យា ក៏ដូចជាបទពិសោធន៍របស់ខ្លួនជូនទៅដល់អ្នកពាក់ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ហើយយើងក៏បានផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់និស្សិតកម្ពុជា ដើម្បីទៅរៀននៅជប៉ុនផងដែរ ។
៥-បញ្ហាមួយចំនួនបណ្តាលមកពីសង្គ្រាមពីមុន គឺគ្រាប់មីន និងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ ហើយមួយទៀត គឺតុលាការកាត់ទោសខ្មែរក្រហមផងដែរ ។ ជំនួយ២ផ្នែកនេះមានសារសំខាន់សម្រាប់អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ។
សំណួរ ៖ អរគុណលោកឯកអគ្គរាជទូត អីចឹង នាងខ្ញុំសុំងាកទៅចំណុចមួយទៀតនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសទាំងពីរ គឺកម្ពុជា និងជប៉ុន ។ តើទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរនាពេលបច្ចុប្បន្នមានទំហំប៉ុន្មានដែរ ? ហើយបើប្រៀបធៀបរយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយ វាមានកំណើនប៉ុន្មានភាគរយ ?
ចម្លើយ ៖ ទាំងផ្នែកពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ទាំងការវិនិយោគ គឺកើនឡើងទាំងពីរ ជាពិសេសតួលេខនៃការវិនិយោគរបស់ជប៉ុននៅកម្ពុជា នឹងកើនឡើងដល់៨០០លានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំមុន (២០១៦) ។ នេះជាតួលេខច្រើនជាងគេនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រយើង ក្នុងនោះមានការវិនិយោគធំៗច្រើនដូចជា ការវិនិយោគផ្សារទំនើបអីុអនម៉លទី២ ហើយការវិនិយោគមួយទៀតនៅគីរីរម្យ គឺក្រុមហ៊ុនជប៉ុនកំពុងបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកទេសនៅគីរីរម្យ រួមជាមួយការអភិវឌ្ឍរីស៊ត (Resorts) នៅទីនោះផងដែរ ។
នៅសាកលវិទ្យាល័យនេះមានចំណុចពិសេសមួយ គឺគ្មានការបង់ថ្លៃសិក្សាទេ ។ និស្សិតទាំងអស់នឹងទទួលបានអាហារូបករណ៍ទាំងអស់គ្នា ហើយឲ្យស្នាក់នៅទីនោះ និងរៀនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា (Information Technology) តែម្តង ។ ពេលខ្ញុំទៅទីនោះលើកមុន ឃើញមានសាស្ត្រាចារ្យជនជាតិឥណ្ឌាគាត់បង្រៀនកុំព្យូទ័រ ហើយខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា និស្សិតទាំងអស់ក្រោយពេលពួកគាត់បញ្ចប់ការសិក្សានៅទីនោះ ប្រហែលជាពួកគេនឹងជោគជ័យនៅក្នុង Business (អាជីពការងារ) របស់គេ ។
តួលេខ១ឆ្នាំៗបានប្រែប្រួលបន្តិចបន្តួច ក៏ប៉ុន្តែជាទូទៅ វិនិយោគិនជប៉ុនកំពុងតែចាប់អារម្មណ៍ទៅលើចំណុចទាក់ទាញផ្នែកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ។ យោងតាមឯកសាររបស់ស្ថានទូតបង្ហាញថា ពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរបានកើនឡើងជាលំដាប់ពី១ឆ្នាំទៅ១ឆ្នាំ ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរកើនឡើងខ្ពស់ដល់ទៅ២ទៅ៥ដងក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំកន្លងមក ។
ជប៉ុន គឺជាប្រទេសដៃគូនាំចូលធំលំដាប់ទី៨នៃប្រទេសកម្ពុជា ហើយចំនួនទឹកប្រាក់នាំចូលពីជប៉ុនមកកាន់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ស្មើប្រមាណ៣០២លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះផលិតផលនាំចូលចម្បងៗរួមមាន រថយន្ត និងគ្រឿងម៉ាស៊ីនជាដើម ។
ដោយឡែក ជប៉ុន ក៏ជាប្រទេសដៃគូនាំចេញធំលំដាប់ទី៤នៅកម្ពុជាផងដែរ ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ចំនួនទឹកប្រាក់នាំចេញពីកម្ពុជាទៅកាន់ជប៉ុន ស្មើ៩៦៨លានដុល្លារអាមេរិក ដែលផលិតផលនាំចេញចម្បងៗគឺ សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងឧបករណ៍អគ្គិសនី ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ