ខេត្តសៀមរាប ៖ អ្នកភូមិមួយចំនួននៃភូមិឪឡោក ឃុំបាគង ស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាប នៅទល់មុខប្រាសាទព្រះគោ បើកអាជីវកម្មចម្លាក់ជាច្រើនប្រភេទ ដោយឆ្លាក់ពីស្បែកគោសម្រាប់លក់ឱ្យអ្នកទេសចរ ។ ជាក់ស្តែងហាងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍តូចមួយតាំងលក់ចម្លាក់ស្បែកកំពុងទាក់ទាញអ្នកទេសចរក្នុងតំបន់ប្រាសាទព្រះគោ ។
បច្ចុប្បន្នចម្លាក់ស្បែករបស់ខ្មែរស្ទើរតែបាត់បង់ ដោយសារតែសម័យទំនើបទាក់ទាញអារម្មណ៍ឱ្យមនុស្សជំនាន់ក្រោយងាកទៅប្រើប្រាស់សម្ភារទាន់សម័យវិញ ។
លោកសេរី រតនាម្ចាស់ហាងចម្លាក់អនុស្សាវរីយ៍ធ្វើពីស្បែកគោរៀបរាប់ឱ្យដឹងកាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកថា ពេលលោកអាយុ៩ឆ្នាំ ឪពុកបានស្លាប់ចោល លុះដល់អាយុ១២ឆ្នាំ កំព្រាម្ដាយទៀត ដូច្នេះលោកទទួលរ៉ាប់រងចិញ្ចឹម ប្អូនៗចំនួន៣នាក់ ។ លោកដើររើសអេតចាយ និងលក់នំតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ដើម្បីយកលុយចិញ្ចឹមប្អូន ។
ខណៈបណ្ឌិតម្នាក់មកពីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ជួយឧបត្ថម្ភឱ្យវត្តព្រះឥន្ទ្រកោសីយ៍ បើកបង្រៀនចម្លាក់ស្បែក លោកសេរី រតនា សុំគេចូលរៀនដែរ ។ ក្រោយមករយៈពេលជាង៤ឆ្នាំ លោកស្វះស្វែងរៀនជំនាញចម្លាក់ស្បែក និងផ្នែកគូររូប ពីសាលាជាច្រើនទៀត នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ។
នៅអំឡុងឆ្នាំ២០០២ លោកសេរី រតនា បានសម្រេចចិត្តបង្កើតហាងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ចម្លាក់ស្បែក នៅមុខប្រាសាទព្រះគោ ដើម្បីរកកម្រៃចិញ្ចឹមជីវិត ។
លោកសេរី រតនា រៀបរាប់ឱ្យដឹងថា «មុខរបរលក់ចម្លាក់ស្បែកនេះមិនបានចំណូលច្រើនដែលអាចឱ្យក្លាយទៅជាអ្នកមានទេ គឺគ្រាន់តែចិញ្ចឹមជីវិតបងប្អូនរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ ។
បច្ចុប្បន្ន វាមិនត្រឹមតែចិញ្ចឹមបងប្អូនរបស់ខ្ញុំទេ គឺមានកុមារក្រីក្រ និងកុមារកំព្រាជាច្រើនរូបទៀត ដែលត្រូវការពឹងពាក់លើរូបខ្ញុំ ធ្វើឱ្យខ្ញុំបង្ខំចិត្តប្រែក្លាយជាកន្លែងលក់ដូរបែបនេះពីអាជីវកម្មសម្រាប់គ្រួសារ ទៅជាកន្លែងមនុស្សធម៌ ជួយបង្ហាត់បង្រៀនដល់ក្មេងក្រីក្រ និងក្មេងកំព្រាឪពុកម្តាយជាច្រើនទៀត » ។
បច្ចុប្បន្នមានកុមារក្រីក្រ និងក្មេងកំព្រា ឪពុកម្ដាយចំនួន៧០នាក់ បានស្នាក់នៅកន្លែងរបស់លោកសេរី រតនា ដោយរៀនឆ្លាក់រូបអំពីស្បែក ដើម្បីលក់បានកម្រៃ សម្រាប់ទៅសាលារៀន ។
ហាងចម្លាក់ស្បែកគោ នៅប្រាសាទព្រះគោ ស្រុកប្រាសាទបាគងរបស់លោកសេរី រតនា មិនត្រឹមតែជួយបង្ហាត់បង្រៀនកុមារឱ្យចេះឆ្លាក់រូបរកប្រាក់ចំណូលប៉ុណ្ណោះទេ គឺវាទាក់ទាញជនបរទេសជាច្រើនឱ្យទៅសិក្សាអំពីជំនាញនេះដែរ។ បច្ចុប្បន្នមានយុវជនតៃវ៉ាន់១ក្រុមកំពុងតែសិក្សាពីចម្លាក់ស្បែកពីលោកសេរី រតនា ។
លោកស្រីស៊ុន សុវណ្ណនី ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តសៀមរាបកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧ ថ្លែងឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នកន្លែងផលិតចម្លាក់ស្បែក ដែលមានទម្រង់ពេញលក្ខណៈជាវប្បធម៌បុរាណអាចធ្វើរូបយកទៅសម្តែង ឬយកទៅតាំងពិពរ័ណ៍ថ្នាក់ជាតិបាននោះ គឺមានតែមួយកន្លែងទេ ក្រៅពីនោះចម្លាក់ស្បែកជាច្រើនទៀតសុទ្ធតែមានលក្ខណៈអាជីវកម្មសម្រាប់គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ ។
លោកស្រីស៊ិន សុវណ្ណារី ថ្លែងថា «ចម្លាក់ស្បែក គឺជាកេរមតករបស់ដូនតាខ្មែររាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ដូច្នេះបើទោះបីជាបច្ចុប្បន្ន អ្នកឆ្លាក់ស្បែកខ្លះនៅមានលក្ខណៈជាទ្រង់ទ្រាយដើម និងលក្ខណៈជាអាជីវកម្មគ្រួសារក្តី ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៅតែរីករាយ ពីព្រោះថា សិល្បៈស្បែកនេះក្រៅតែពីយកទៅប្រកបមុខរបរបានប្រាក់ចិញ្ចឹមគ្រួសារ វាក៏ជាអត្តសញ្ញាណបញ្ជាក់ថា ព្រលឹងនៃសិល្បៈស្បែករបស់ខ្មែរនៅបន្តរស់រានមានជីវិតដដែល» ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ