ឆ្លើយតបយោបល់អគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអាចរំលោ.ភតុលាការបានទេ
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បន្ទាប់ពីលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ចង់ឲ្យមានការពិភាក្សាដោះស្រាយនយោបាយនៅកម្ពុជានៅមុនការបោះឆ្នោត
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បន្ទាប់ពីលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ចង់ឲ្យមានការពិភាក្សាដោះស្រាយនយោបាយនៅកម្ពុជានៅមុនការបោះឆ្នោត
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បន្ទាប់ពីលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ចង់ឲ្យមានការពិភាក្សាដោះស្រាយនយោបាយនៅកម្ពុជានៅមុនការបោះឆ្នោត រវាងគណបក្សកាន់អំណាចនិងគណបក្សប្រឆាំងនោះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជន លោក សុខ ឥសាន បានឆ្លើយតបថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនអាចរំលោភច្បាប់ រំលោភគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យនីតិរដ្ឋ ដោយបំពានសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការឡើយ ។
លោក សុខ ឥសាន បានឲ្យដឹងតាមរយៈតេឡេក្រាមថា «សូមស្វាគមន៍ បំណងដ៏ល្អរបស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលចង់ឲ្យកម្ពុជាមានការស្រុះស្រួលជាតិ មានសុខដុមរមនានៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ចង់ឲ្យមានបរិយាកាសនយោបាយល្អ ឆ្ពោះទៅរកការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ» ។
លោកបញ្ជាក់ថា ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយណាស់ ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនអាចរំលោភច្បាប់ រំលោភគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ នីតិរដ្ឋ ដោយបំពានសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការ ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានប្រទេសហត្ថលេខីទាំង១៨ជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញ ។
បច្ចប្បន្ននេះ មិនមានទំនាស់រវាងគណបក្សនយោបាយទេ ជាពិសេសគ្មានទំនាស់រវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ ។
លោក សុខ ឥសាន លើកឡើងថា បញ្ហាដែលកើតមាន គឺកើតចេញពីអំពើប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់របស់អ្នកនយោបាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែប៉ុណ្ណោះ គណបក្សទាំងពីរមិនបានបង្ខិតបង្ខំបុគ្គលទាំងនោះឲ្យប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ទេ ។ បើបុគ្គលប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ ហើយឲ្យគណបក្សចេញមុខចរចាដោះស្រាយ ទៅមិនរួចជាដាច់ខាត ។ ការប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់របស់បុគ្គល មិនប៉ះពាល់ដល់គណបក្សទេសព្វថ្ងៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅធ្វេីសកម្មភាពនយោបាយដោយសេរីស្របតាមច្បាប់។ ដូច្នេះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនអាចទទួលយកអនុសាសន៍ណាដែលនាំដល់ការធ្វើខុសច្បាប់ រំលោភបំពានតួនាទីនិងសមត្ថកិច្ចរបស់តុលាការ ដែលផ្ទុយនឹងគោល
ការណ៍នីតិរដ្ឋទ្បើយ ។ បើអត់ពីបុគ្គលម្នាក់ពីរនាក់ ឬគណបក្សមួយឬពីរដែលប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ មិនមានន័យថានៅកម្ពុជាខ្វះឬអត់ប្រជាធិបតេយ្យនោះទ្បើយ ។
គួរបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងរបស់អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោក William A. Heidt ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាបានអំពាវនាវថា លោកចង់ឃើញអ្នកនយោបាយទាំងអស់នៅប្រទេសកម្ពុជា ទាំងមកពីគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង ធ្វើការផ្សះផ្សាជាតិឲ្យបានមុនការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ។
ការលើកឡើងរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក លោក William A. Heidt គឺបន្ទាប់ពីកាលពីសប្តាហ៍មុនមជ្ឈដ្ឋានទូទៅយល់ថា នយោបាយនៅកម្ពុជាបានឡើងកម្តៅខ្លាំង ពោលគឺបន្ទាប់ពីមានការព្រមានសាជាថ្មីដោយគណបក្សកាន់អំណាច តាមរយៈសំណើរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដែលទំនងជាអាចឈានទៅដល់រំលាយតំណែងលោក សម រង្ស៊ី ចេញពីប្រធានគណបក្សប្រឆាំង ។
យោងតាមឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកលោក William A. Heidt ត្រូវបានគេហទំព័រវីអូឌី (VOD)ស្រង់សម្តីផ្សាយថា ក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន អ្នកនយោបាយកម្ពុជាគួរតែវិលរកវប្បធម៌សន្ទនានិងរួបរួមគ្នា ដើម្បីអ្វីដែលលោកថា គឺតបតាមឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលចង់បាន ។
លោកបញ្ជាក់ថា «ខ្ញុំចង់ត្រឡប់ទៅប្រធានបទផ្សះផ្សាជាតិ ។ ចុងបញ្ចប់ផ្សះផ្សាជាតិ មានន័យថា វាដូចជាកម្លាំងនយោបាយធ្វើប្រតិបត្តិការក្នុងប្រទេសកម្ពុជាអ៊ីចឹង ! ហើយការបំបែកមនុស្សចេញពីការប្រកួត ការដកគណបក្ស ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ប្រឆាំង ឬជំទាស់ ជាជាងវិលមករកការសន្ទនាគ្នា ការធ្វើបែបនេះ ខ្ញុំមិនគិតថាជាអ្វីដែលប្រជាជនកម្ពុជាចង់បាននោះទេ!» ។
លោកបន្តថា ការបន្តប្រើប្រាស់យន្តការបែបនេះ គឺមិនអាចជួយអភិវឌ្ឍន៍ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាបានទេ ។ បន្ទាប់ពីរដ្ឋសភាគ្រោងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដោយមិនឲ្យប្រធាន-អនុប្រធានគណបក្ស ជាអ្នកទោសនោះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានអះអាងថា ការអនុម័តច្បាប់ទាំងឡាយ គឺជាការពង្រឹងលទ្ធិ ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ។
លោក សុខ ឥសាន បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈថា ច្បាប់ទាំងទ្បាយដែលត្រូវបានស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិអនុម័ត និងដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ គឺស្របទៅនឹងសភាពការណ៍បច្ចុប្បន្នភាព ។ នៅពេលអនុម័តនោះ បើមានការព្យាករក៏មិនអាចប៉ាន់ស្មានបានរយៈពេលវែងទៅមុខដែរលុះត្រាតែឆ្លងកាត់ការអនុវត្តជាក់ស្តែងមួយរយៈទើបលេចចេញនូវបញ្ហាមួយឬច្រើន ដែលលែងស្របតាមសភាពការណ៍ថ្មី ដែលជាសំណូមពរចាំបាច់ទាមទារឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មបញ្ហាទាំងនោះ ។
លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់ថា «នៅបណ្តាប្រទេសលើពិភពលោក ក៏គេធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់របស់ប្រទេសគេដែរ ។ ដូច្នេះ ការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ឲ្យស្របតាមសភាពការណ៍ គឺជាការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីធានាប្រសិទ្ធភាពនៃការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ហើយក៏ជាការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែរ » ។
ទាក់ទងនឹងគម្រោងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ ត្រូវបានលោក អេង ឆៃអ៊ាង មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងថា ជាយុទ្ធវិធីរបស់គណបក្សកាន់អំណាច និងគ្មានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ ។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង បញ្ជាក់ក្នុងបណ្តាញសង្គមយ៉ាងខ្លីថា «យុទ្ធវិធីចង់បញ្ចប់ជីវិតនយោបាយលោកប្រធាន សម រង្ស៊ី តាមរយៈការកែច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺគ្មានន័យនិងគ្មានប្រសិទ្ធភាព ព្រោះប្រជាប្រិយភាពនិងឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់លោកប្រធាន សម រង្ស៊ី បានមកពីប្រជាពលរដ្ឋ មិនមែនបានមកពីច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនោះទេ»។
សូមជម្រាបថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះរដ្ឋសភាដែលមានតែតំណាងរាស្ត្រខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន៦៧រូប បានសម្រេចធ្វើវិសោធនកម្មបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរដ្ឋសភាប្រការ៤៨ថ្មី(បី) ដោយលុបបំបាត់ប្រធានក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រភាគច្រើន ដែលដឹកនាំដោយសម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង និងប្រធានក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រភាគតិច ដឹកនាំដោយលោក កឹម សុខា ។ នៅក្នុងសម័យប្រជុំសភានោះដែរ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានមានប្រសាសន៍ស្នើឲ្យរដ្ឋសភាធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដើម្បីលុបបំបាត់កុំឲ្យមានប្រធាន-អនុប្រធានគណបក្សជាអ្នកទោស ។
ចំពោះសំណើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនេះ ត្រូវបានលោក សុខ ឥសាន ថ្លែងថា សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កំពុងតែប្រមូលសំណើដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ។
សំណើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនេះដែរ ក៏ត្រូវបានលោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ប្រធានគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ គាំទ្រនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រមុខដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺអ្នកមានទោសមិនអាចធ្វើជាប្រធាន-អនុប្រធានគណបក្សនយោបាយបាន ហើយបើទោសធ្ងន់ធ្ងរនឹងអាចរំលាយគណបក្សថែមទៀតផង ។
លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ត្រូវបានគេហទំព័រក្នុងស្រុកមួយស្រង់ប្រសាសន៍ថា «នៅកម្ពុជា គួរតែមានច្បាប់នេះ គឺអ្នកដែលមានទោសមិនអាចធ្វើជាប្រធានឬអនុប្រធានគណបក្សបានទេ ហើយនៅប្រទេសថៃ ក៏មានច្បាប់នេះដែរ» ។
លោកបានលើកឡើងថា កន្លងមកលោកក៏ធ្លាប់ទាមទារឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្ម ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនេះដែរ គឺបើសិនជាមានគណបក្សណាមួយរំលោភទៅលើច្បាប់បោះឆ្នោត ។ បើមានច្បាប់នេះ ប្រហែលជាអាចធ្វើឲ្យអ្នកដែលចង់ប្រព្រឹត្តខុស ប្រយ័ត្នប្រយែងមិនធ្វើឲ្យខុស និងគួរតែអនុវត្ត ច្បាប់ហ្នឹងឲ្យបានតឹងរ៉ឹងដើម្បីកុំឲ្យអ្នកប្រព្រឹត្តខុសចេះតែរួចខ្លួន ។
លោក ញ៉ឹក ប៊ុនឆៃ បញ្ជាក់ថា ការអនុវត្តច្បាប់មិនបានល្អធ្វើឲ្យមនុស្សប្រព្រឹត្តអ្វីដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់ ហើយសម្រាប់លោក គឺលោកគាំទ្រចំពោះការដាក់ទោសទណ្ឌអ្នកដែលធ្វើផ្ទុយនឹងច្បាប់បោះឆ្នោតរបស់យើង ។ នៅពេលដែលច្បាប់ចេញមកហើយ កាលណាតម្រូវថាមេបក្សមិនត្រូវមានទោស ប៉ុន្តែបើយើងមានទោសមិនអាចទៅដឹកនាំគណបក្សបានទេ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ