ខេត្តបាត់ដំបង ៖ ប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងតិចជាង៦០នាក់ដែលគេអះអាងថា ស្ថិតក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាង២០០គ្រួសារ នៅភូមិគោកដូង ឃុំពាមឯក ស្រុកឯកភ្នំ បានលើកគ្នាទៅតវ៉ាជាថ្មី នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ សីហា នៅតំបន់«អាងភាស» ស្ថិតក្នុងភូមិ ឃុំខាងលើ ដើម្បីទាមទាសុំសិទ្ធិគ្រប់គ្រងដីស្រែរបស់ពួកគេ ដែលបានកាន់កាប់ជិត៤០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះដោយស្របច្បាប់ខណៈដែលអាជ្ញាធរបានដកហូតយកដីស្រែរាប់សិបហិចតារបស់ពួកគេនៅតំបន់«អាងភាស» ទៅប្រគល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន កាយយកអាចម៏ដីលក់ ក្រោមគម្រោង«ស្ដារបាតអាងភាស»។
បើតាមការផ្ដល់បទសម្ភាសន៍នៅកន្លែងតវ៉ា ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋបានអះអាងថា អាជ្ញាធរស្រុក និង ខេត្ត បានដកហូតដីស្រែដែលពួកគេកំពុងអាស្រ័យផលជាក់ស្ដែងចំនួនជាង៣០ហិចតា ដែលពលរដ្ឋចំនួន២៣គ្រួសារកំពុងកាន់កាប់បង្កបង្កើនផល យកទៅប្រគល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនកាយយកអាចម៏ដីលក់ ក្រោមគម្រោង«ស្ដារដីបាតអាង»។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានបញ្ជាក់ថា មិនត្រិមតែយកដីស្រែជាង៣០ហិចតារបស់ពលរដ្ឋ២៣គ្រួសារប៉ុណ្ណោះទេ គម្រោង«ស្ដារដីបាតអាងភាស»របស់រដ្ឋខាងលើនេះ បាននិងកំពុងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ២០០គ្រួសារទៀត ដែលកំពុងកាន់កាប់អាស្រ័យផល លើដីស្រែរាប់រយហិចតាទៀត នៅក្នុងតំបន់«អាងភាស» នេះកំពុងមានការព្រួយបារម្ភពីការដកហូតដោយគ្មានសំណង។ ដូច្នេះហើយទើបពួកគេប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ាមិនឈប់ឈររហូតមកដល់ពេលនេះ ប៉ុន្តែនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយដដែលពីអាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៏ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ បាននិយាយថា គោលបំណងរបស់ពួកគេគឺទាមទាសុំសិទ្ធកាន់កាប់លើដីស្រែររបស់ពួកគេវិញ និង សុំឲ្យអាជ្ញាធរចេញប្លង់កម្មសិទ្ធកាន់កាប់ដីស្របច្បាប់។ ព្រោះពួកបានកាន់កាប់ដីស្រែនៅតំបន់«អាងភាស»នេះជិត៤០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលបានមកពីការបែងចែករបស់អាជ្ញាធរភូមិ ឃុំ ក្នុងអំឡុងទសវត្សន៏ឆ្នាំ១៩៨០។
ដោយឡែក អ្នកតវ៉ាខ្លះទៀត ក៏បានទាមទាសិទ្ធគ្រប់គ្រងដីស្រែស្របច្បាប់ដូចគ្នា ដោយពួកគេបានស្នើឲ្យអាជ្ញាធរអនុវត្តតាមប្រសាសសម្ដេច ហ៊ុន សែន ដែលសម្ដេច បានលើកឡើងថា «ដីស្រែឬដីលំនៅឋាន ដែលពលរដ្ឋអាស្រ័យផលច្រើនឆ្នាំហើយ ត្រូវតែកាត់ឈ្វៀលជួនពួកគាត់ មិនត្រូវបានដកហូតទេ»ដោយសារពួកគេបានស្ដាប់ឮនូវប្រសាសសម្ដេចបែបនេះហើយ ទើបក្រុមអ្នកតវ៉ាខាងលើនេះ សំណូមពរសុំឲ្យអាជ្ញាធរអនុវត្តបែបនេះតាមប្រសាសសម្ដេច ។ ព្រោះពួកគេសំអាងថា ដីស្រែ ឬ ដីលំនៅឋានដែលពួកគេមួយចំនួនបានកាន់កាប់និងកំពុងអាស្រ័យផលនាបច្ចុប្បន្ននេះ គឺ ពួកគេបានគ្រប់គ្រងជិត៤០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ តែក៏មានពលរដ្ឋមួយចំនួនតូចបានទិញដូរតៗគ្នាដែរ។ តំបន់«អាងភាស»មានផ្ទៃដីសរុបជិត២០០០ហិចតា ស្ថិតក្នុងភូមិគោកដូង ឃុំពាមឯក ស្រុកឯកភ្នំ ។
ដោយឡែក បើពិនិត្យលើលិខិតរបស់លោក សុខ លូ អភិបាលខេត្ត ដែលស្នើសុំសហការពីមន្ទីរធនធាតទឹក ដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ០៧ កក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងកម្មវត្ថុ ស្នើសុំមន្ទីរជំនាញនេះ ផ្ដល់កិច្ចសហការនិងបច្ចេកទេស ក្នុងការស្ដារយកសាច់ដីពីក្នុងអាងភាសចំនួន៤លានម៉ែត្រគូប ។ នៅក្នុងខ្លិមសារ នៃលិខិតនេះ លោកអភិបាលខេត្ត បានប្រគល់សិទ្ធផ្ដាច់មុខទៅឲ្យក្រុមគ្រឿងចក្រឯកជនចំនួន០២ ក្នុងការអនុវត្តគម្រោងស្ដារដីបាតអាងនេះ គឺ ក្រុមគ្រឿងចក្ររបស់លោក វ៉ាន់ គឹមស្រ៊ុន និង ក្រុមគ្រឿងចក្ររបស់លោក ម៉ី ម៉េងស៊ា ។
បើផ្អែកលើប្លង់ផែនទីបង្ហាញលើទីតាំងដី គឺ គម្រោងស្ដារយកសាច់ដីចំនួន៤លានម៉ែត្រគូបនេះ ជាជំហ៊ានទី១ លើផ្ទៃដីទំហ៊ុម១០០ហិចតា នៅតំបន់អាងភាសទាំងមូលដែលមានទំហ៊ុំសរុបជិត២០០០ហិចតាជាដីរបស់រដ្ឋ។ ចលនា នៃការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ បានចាប់ផ្ដើមផុសផុលចុះរារាំងគ្រឿងចក្រតាំងពីក្រុមគ្រឿងចក្រនេះចុះកាយដីដំបូង ដែលគេសង្ស័យថា មិនទាន់មានច្បាប់អនុញាតពីក្រសួងសាមីនៅឡើយ ។
ជាពិសេសប្រឆាំងនឹងក្រុមគ្រឿងចក្ររបស់លោក វ៉ាន់ គឹមស្រ៊ុន តែម្ដង ដែលក្រុមនេះបាន
ប៉ះពាល់លើដីស្រែពលរដ្ឋដំបូងគេចំនួន២៣គ្រួសារ ដោយសារតែគ្មានដំណោះស្រាយជាមុន។ ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងក្រុមគ្រឿងចក្រនិងក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ២៣គ្រួសារនេះ ពេលខ្លះស្ទើរតែឈានដល់ប្រើអំពើហឹង្សាទៀតផង រហូតពេលខ្លះអាជ្ញាធរ ត្រូវបង្ខំចិត្តប្រើប្រាសកងកម្លាំងសត្ថកិច្ចគ្រប់ស្ថាប័នឲ្យជួយអន្តរាគមន៏ទប់ស្គាត់។ នេះបើតាមការអះអាងពីម្ចាស់ដីស្រែ។ នៅក្នុងអំឡុងពេល នៃការតវ៉ាកាន់តែពុះកញ្ច្រោលខ្លាំង ស្រាប់តែមានដំណឹងលេចឮក្រៅផ្លូវការថា ដីស្រែចំនួនជាង៣០ហិចតារបស់ពលរដ្ឋចំនួន២៣គ្រួសារនេះ ត្រូវបានក្រុមជនទី២ យកទៅលក់បន្តឲ្យក្រុមជនទី៣ (ក្រុមលោក វ៉ាន់ គឹមស្រ៊ុន) ក្នុងតំលៃ១២០០០ដុល្លា ក្នុងមួយហិចតា។ ដំណឹងនេះរឹតតែធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមួយចំនួនផ្ទុះកំហឹងកាន់តែខ្លាំង ដែលជាហេតុនាំឲ្យមានការប្រឈមដាក់គ្នាជាមួយក្រុមគ្រឿងចក្រ។
ក្នុងគ្រាដែលស្ថានភាពតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់កាន់តែឡើងកំដៅ ដើម្បីទាមទាឲ្យអាជ្ញាធរស្រុកនិងខេត្ត ជួយរកដំណោះស្រាយ អភិបាលស្រុកឯកភ្នំ លោក មិល សុផល បានកោះហៅតំណាងក្រុមអ្នតវ៉ាទៅកាន់សាលាស្រុក ដើម្បីពិភាក្សាគ្នារកច្រកចេញ។ ប៉ុន្តែ ប្រជាពលរដ្ឋបានអះអាងថា «ការជួបគ្នារកដំណោះស្រាយនោះ គ្មានប្រយោជន៏ទេ គឺ អាជ្ញាធរស្រុក ហៅទៅគ្រាន់តែសំឡុត គំរាមកំហែងចាប់ដាក់គុក ហាមមិនឲ្យតវ៉ា ឬ ថតបង្ហោះតាមបណ្ដាញសង្គមតែប៉ុណ្ណោះ» តែលោកអភិបាលស្រុក បានបដិសេធទាំងស្រុកចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ។
លោក មិល សុផល បានថ្លែងប្រាប់កោះសន្តិភាពតាមទូរស័ព្ទថា លោកបានហៅប្រជាពលរដ្ឋមកជួប ដើម្បីបញ្ជាក់និងពន្យល់ប្រាប់គាត់អំពីផែនការ ស្ដារដីអាងភាស ដែលគម្រោងរបស់រដ្ឋ មិនមែនលោកហៅពួកគាត់មកគំរាមកំហែងដូចពួកគាត់បានលើកឡើងនោះទេ។
លោកបានប្រាប់ថា តាមពិតដីតំបន់អាងភាសដែលមានទំហ៊ុំផ្ទៃដីសរុបជិត២០០០ហិចតានោះ ជាដីរបស់រដ្ឋ មិនមែនដីរបស់ជនណាម្នាក់ទេ។ ដោយឡែក ពាក់ព័ន្ធព័ត៌មានដែលបែកធ្លាយក្រៅផ្លូវការថា ដីស្រែរបស់ពលរដ្ឋជាង៣០ហិចតានោះ ត្រូវបានជនទី២ ឃុបឃិតគ្នាលួចលក់ស្ងាត់ៗទៅឲ្យក្រុមគ្រឿងចក្រលោក វ៉ាន់ គឹមស្រ៊ុន លោកអភិបាលស្រុករូបនេះ៩ បានបដិសេធ ហើយនិយាយថា «វាគ្រាន់តែជាពាក្យចចាមអារាមតែប៉ុណ្ណោះ។ គ្មានអ្នកណាលួចលក់ដីនោះទេ។ វាជាដីដែលក្រុមគ្រឿងចក្រនោះ ទទូលបានសិទ្ធស្ដារយកសាច់ដីពីអាជ្ញាធរខេត្តទេ»។
លោក មិល សុផល បានបញ្ជាក់ថា តាមពិតប្រជាពលរដ្ឋចំនួន២៣គ្រួសារ ដែលតែងតវ៉ាមិនឈប់នោះ ពួកគាត់ធ្លាប់ទទូលបានសំណងពីផលប៉ះពាល់ដីស្រែនោះរួចអស់ហើយ ។ លោកថា កាលនោះពួកគេទទូលបានប្រាក់ថំនួន៦៥២ដុល្លាក្នុងមួយគ្រួសារ ជាថ្នូរនឹងការប្រគល់ដីដោយស្ម័គ្រចិត្តឲ្យក្រុមគ្រឿងចក្រ ថែមទាំងបានផ្ដិតស្នាមមេដៃជាកំណត់ហេតុទៀតផង។ លោកបានបន្ថែមថា ប្រាក់ដែលផ្ដល់ជូនពួកគាត់នោះ គឺ ខាងគ្រឿងចក្រជាអ្នកដោះស្រាយជួញគាត់។ ដូច្នេះពួកគាត់មិនមានសិទ្ធទាមទាដីទៀតទេ។
ប៉ុន្តែផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់លោកអភិបាលស្រុកឯកភ្នំ បើតាមការបំភ្លឺរបស់អ្នកតវ៉ាម្នាក់ គឺ លោក ហុក ហាន់ អាយុ៥៤ឆ្នាំ បានប្រាប់ថា រឿងអាជ្ញាធរឲ្យប្រាក់មួយគ្រួសារចំនួន៦៥២ដុល្លានោះ គឺ ពិតជាមានមែន គឺតាំងពីមុនបោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់ម្លេះ។ លោក ហុក ហាន់ ក៏ដូចអ្នកតវ៉ាដទៃទៀត បាននិយាយស្រដៀងៗគ្នាថា កាលនោះអាជ្ញាធរស្រុក បានប្រមូលស្នាមមេដៃពីប្រជាពលរដ្ឋចំនួន២៣គ្រួសារ ដោយប្រាប់ពលរដ្ឋថា យកស្នាមមេដៃនេះ ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋទាំង២៣គ្រួសារទៅទទូលអំណោយពីបក្ស…. ។ ក្រោយពីបានស្នាមមេដៃគ្រប់ចំនួន លោកអភិបាលស្រុក ក៏បានហៅពួកគាត់ទៅជួបជុំគ្នា ដើម្បីទទូលអំណោយជាប្រាក់ចំនួន៦៥២ដុល្លា គឺទទូលផ្ទាល់ពីឯកឧត្តម សេង យូអូន។
ប៉ុន្តែក្រោយមកស្រាប់តែអាជ្ញាធរស្រុក បែរជាយកស្នាមមេដៃពួកគាត់ទៅភ្ជាប់ជាមួយនឹងកំណត់ហេតុ ដំណោះស្រាយដីស្រែរបស់ពួកគាត់ទៅវិញ។ នេះជាការបោកបញ្ឆោតពួកគាត់ទាំងស្រុង។ តាមពិតស្នាមមេដៃនោះ លោកអភិបាលស្រុកបានបញ្ជាក់ច្បាស់ក្រឡែតថា យកស្នាមមេដៃទៅទទូលអំណោយពីបក្ស មិនមែនទៅទទូលប្រាក់ចំនួន៦៥២ដុល្លា ជាថ្នូរនឹងការប្រគល់ដីស្រែដែលគាត់ធ្លាប់អាស្រ័យផលជិត៤០ឆ្នាំកន្លងមកហើយនេះទេ ។ លោក មិល សុផល បានបញ្ជាក់ដែរថា លោកមានកំណត់ហេតុច្បាស់លាស់អំពីការទទូលប្រាក់ចំនួន៦៥២ដុល្លា ជាមួយនឹងការប្រគល់ដីស្រែជូនរដ្ឋវិញនេះ ។
លោកបានចោទជាសំនួរថា តើបក្សឯណាមានប្រាក់ចែកអំណោយជូនពួកគាត់ច្រើនម្លឹងៗនោះ ? ទោះយ៉ាងណា ពេលនេះគាត់ពួកគាត់ប្រឹងតវ៉ាយ៉ាងណាក៏មិនបានដីនោះមកវិញដែរ ព្រោះវាជាដីរបស់រដ្ឋ។ ម្យ៉ាងទៀត ពេលនេះដីចំនួន៤០០ហិចតានៅចំណុចដែលកំពុងមានវិវាទោះ ត្រូវមន្ទីរធនធានទឹក បំពេញសំណុំបែបបទដើម្បីធ្លើប្លង់រឹងរួចទៅហើយ តែបើពួកគាត់នៅតែតវ៉ា ឲ្យពួកគាត់តវ៉ាទៅ។ ប៉ុន្តែបើតាមប្រជាពលរដ្ឋដែលប្រមូលផ្ដុំគ្នាព្រឹកថ្ងៃទី ១៥ សីហា ប្រមាណជាង៦០នាក់តំណាងជាង២០០គ្រួសារខាងលើនេះ ពួកគាត់និយាយថា ពេលនេះអាជ្ញាធរមិនបានជួបដោះស្រាយជាមួយពួកគាត់ទេ។
ដូច្នេះ មានតែពួកគាត់អំពាវនាវស្នើសុំសម្ដេច ហ៊ុន សែន ជួយអន្តរាគមន៏ទៅអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោម អនុវត្តតាមគោលនយោបាយរបស់សម្ដេច កាត់ឈ្វៀលដីប្រគល់ឲ្យពួកគាត់បានបង្កបង្កើនផលឡើងវិញ ព្រោះពួកគាត់គ្មានដីស្រែបង្កបង្កើនផល ក្រៅពីដីនៅក្នុងតំបន់អាងភាសនេះទេ ។ ម្យ៉ាងពួកគាត់ធ្លាប់កាន់កាប់ដីនៅតំបន់អាងភាសនេះអស់រយះពេលជិត៤០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។
ព័ត៌មានពិស្តារនឹងមានផ្សាយជូននៅកាសែតកោះសន្តិភាព ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ