ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា និងថៃ កំពុងមានភាពល្អប្រសើរតាម រយៈជំនួបជាច្រើនលើកថ្មីៗនេះរវាងនាយករដ្ឋ មន្ដ្រីនៃប្រទេសទាំងពីរបង្ហាញនូវសញ្ញាវិជ្ជមាន មួយដែលអាចជួយធ្វើឱ្យប្រទេសទាំងពីរដោះ ស្រាយបាននូវបញ្ហាព្រំដែន។ ប៉ុន្ដែវាជាការគួរ ឱ្យសោកស្ដាយ នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ តាមរយៈសារព័ត៌មានថៃ អេអែស ធីវី លោកប៉ានថេប ភួផុងផាន់ អ្នកនាំពាក្យនៃក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្ដអាវលឿងរបស់ប្រទេសថៃ បានថ្លែងអំពីភស្ដុតាងថ្មី តាមការយល់ឃើញរបស់អ្នកច្បាប់ថៃខ្លះ ដែលមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងនូវការពិតក្នុងប្រវត្ដិសាស្ដ្រ និងមូលដ្ឋានគតិយុត្ដិអន្ដរជាតិ ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាព្រំដែនគោករវាងបារាំងឥណ្ឌូចិន និងសៀម ពិសេសការប្រើប្រាស់ផែនទីបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៨ ដើម្បីសម្រេចរឿងក្ដីប្រាសាទព្រះ វិហារកាលពី៤៨ឆ្នាំមុន។
គេនៅចាំបានថា ខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនអន្ដរ ជាតិច្បាស់លាស់រវាងបារាំងឥណ្ឌូចិន និងសៀម ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអនុសញាឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាបន្ថែមក្នុងឆ្នាំ១៩០៧ ដែលលទ្ធផលចុងក្រោយបានផលិតផែនទីមួយដោយ គណៈកម្មការចម្រុះបារាំង និងសៀមក្នុងឆ្នាំ១៩០៨ តាមសំណើសុំរបស់រដ្ឋាភិបាលសៀម នាសម័យនោះ។ លោកប៉ានថេប ភួផុងផាន់ បានលើកឡើងនូវការយល់ឃើញដោយខុសឆ្គងចំពោះផែនទីឆ្នាំ១៩០៨ ឬហៅថា ផែនទី មាត្រដ្ឋាន១,២០០,០០០ ធ្វើដោយបារាំងសែស ជាឯកតោភាគី។ ការលើកឡើងរបស់ប៉ានថេប ភួផុងផាន់ ផ្ទុយពីការពិតក្នុងប្រវត្ដិសាស្ដ្រ។ ការពិតមួយក្នុងប្រវត្ដិសាស្ដ្រ បានបង្ហាញឱ្យឃើញតាមរយៈលិខិតមួយចុះថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩០៨ របស់អគ្គរាជទូតសៀមនៅទីក្រុងប៉ារីសផ្ញើជូនរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសសៀម នៅទីក្រុងបាងកក បានបង្ហាញថាផែនទី៥០ផ្ទាំង ត្រូវបានចែកទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលសៀម ហើយក្នុងលិខិតនោះ លោកបានមានប្រសាសន៍ ថា ទាក់ទងនឹងសំណើរបស់គណៈកម្មការ ចម្រុះកំណត់ព្រំដែន និងសមាជិកសៀម ដែលសុំឱ្យសមាជិកគណៈកម្មការបារាំងរៀបចំ ព្រំដែនផ្សេងៗ ឥឡូវនេះសមាជិកគណៈកម្មការ បារាំងបានរៀបចំការងាររបស់ខ្លួនចប់សព្វគ្រប់ហើយ៉។ អគ្គរាជទូតសៀមរូបនោះបានបញ្ជាក់ថា លោកបានទទួលផែនទី១ស៊េរី ដើម្បីបញ្ជូនទៅឱ្យរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេសសៀម។
លោកបានបន្ដរៀបរាប់អំពីឈ្មោះផែនទីទាំង ១១ផ្ទាំង ដែលមួយផ្ទាំង មាន៥០ច្បាប់ រួមទាំង ផែនទីតំបន់ដងរែកផង។ នៅចុងបញ្ជប់លោក និយាយថា គាត់រក្សាទុកផែនទីនីមួយៗចំនួន២ច្បាប់ ហើយគាត់បានផ្ញើទៅស្ថានបេសកកម្មការ ទូតរបស់សៀមនៅទីក្រុងឡុង ប៊ែកឡាំង រុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងមួយស្ថានបេសកកម្ម ការទូត១ច្បាប់។ អាជ្ញាធរសៀមតាមរយៈ សកម្មភាពរបស់ខ្លួនបញ្ជាក់ថា បានទទួលយក ផែនទីទាំងនោះ និងទទួលស្គាល់នូវលក្ខណៈ នៃផែនទីនោះ គឺត្រូវបានបង្ហាញតាមរយៈ សកម្មភាពរបស់រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ព្រះអង្គម្ចាស់ ដាមរ៉ុង ក្នុងការថ្លែងអំណរគុណ ចំពោះឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងនៅទីក្រុងបាងកក ចំពោះផែនទីទាំងនេះ និងស្នើសុំឱ្យលោកអគ្គរដ្ឋ ទូតផ្ដល់ផែនទី១៥ច្បាប់ទៀត ដើម្បីបញ្ជូនទៅ ឱ្យអភិបាលខេត្ដរបស់សៀមជាច្រើនទៀតផង។
នៅក្នុងទំនាក់ទំនងនយោបាយជាបន្ដបន្ទាប់ រវាងបារាំង និងសៀមនាសម័យនោះ ភាគីទាំងពីរ គឺបារាំង និងសៀម តែងតែបានអះអាង ចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយសន្យាថែរក្សា និងគោរពនូវព្រំដែន រួមដែលមានស្រាប់រវាង បារាំង-សៀម។ ជាក់ស្ដែងនៅក្នុងមាត្រា២នៃ សន្ធិសញ្ញាមិត្ដភាពបារាំង និងសៀមឆ្នាំ១៩២៥ ភាគីទាំងពីរបានអះអាងគោរពនូវព្រំដែនរវាង រដ្ឋទាំងពីរ មាត្រា២នៃអនុសញាទន្លេមេគង្គ ឆ្នាំ១៩២៦ ភាគីទាំងបារាំង និងសៀមបានធានាថា ព្រំដែនរួមរវាងសៀម និងបារាំង ត្រូវតែថែរក្សា និងគោរព ហើយមាត្រា២២នៃសន្ធិសញ្ញាមិត្ដភាពថ្មី ឆ្នាំ១៩៣៧ រវាងបារាំង-សៀមបានចែង ថា ភាគីទាំងពីរថែរក្សា និងគោរពនូវព្រំដែន ដែលមានស្រាប់រវាងបារាំង-សៀម។ ចុងក្រោយបង្អស់ឋានៈផ្លូវច្បាប់ ព្រំដែនអន្ដរជាតិ រវាងកម្ពុជា និងសៀម ត្រូវបានបញ្ជាក់អះអាង ឡើងវិញ ក្នុងឆ្នាំ១៩៤៦។
នៅក្នុងសាលក្រមរបស់តុលាការយុត្ដិធម៌ អន្ដរជាតិឡាអេ ឆ្នាំ១៩៦២ ស្ដីពីប្រាសាទព្រះវិហារបានបង្ហាញអំពីដំណាក់កាលសំខាន់ៗ នៃការបោះពុម្ពផែនទីនាៗក្រោមអំណាចនៃ គណៈកម្មការចម្រុះនៃអនុសញាឆ្នាំ១៩០៤ និងការចែកចាយផែនទីទាំងនោះទៅឱ្យភាគី ទាំងឡាយពាក់ព័ន្ធ។ ពីព្រោះការបោះពុម្ភផែនទី និងការចែកចាយផែនទីជាចំណុចសំខាន់ ដែលតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិបានយកមកធ្វើការ វិភាគ និងបកស្រាយ ហើយការបកស្រាយនេះ បានផ្ដល់តម្លៃទៅលើផែនទីមានសារសំខាន់លើសលុបលើបទប្បញត្ដិនៃអនុសញ្ញា និងសន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ១៩០៤ និង១៩០៧ ដោយហេតុថា តុលាការយុត្ដិធម៌ បានរកឃើញថា ភាគីទាំងពីរ បានព្រមព្រៀងទទួលយកផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១ ពិតប្រាកដមែនក្នុងឆ្នាំ១៩០៨-១៩០៩។
តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិរកឃើញថា ក្នុងឆ្នាំ១៩០៨-១៩០៩ ថៃពិតជាបានព្រមព្រៀងទទួលយកផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ១ ដែលជាលទ្ធផលនៃការងាររបស់គណៈកម្មការចម្រុះ កំណត់ព្រំដែនបារាំង-សៀម ហើយដែលជា ហេតុនាំឱ្យថៃបានទទួលស្គាល់ខ្សែបន្ទាត់នៅ លើផែនទីនោះថាជាខ្សែព្រំដែនដែលអានុភាព នៃការទទួលយកនោះ គឺដាក់ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។ តុលាការក៏បានសន្និដ្ឋ្កានថា ការព្រមព្រៀងទទួលយកផែនទី ឧបសម្ព័ន្ធ១ ដោយគូភាគីទាំងពីរនាំឱ្យផែនទីត្រូវចូលជាដំណោះស្រាយសន្ធិសញ្ញា និងក្លាយជាផ្នែកមួយដែលមិនអាចកាត់ផ្ដាច់បាននៃដំណោះស្រាយសន្ធិសញ្ញា។ ម្យ៉ាវិញទៀត នៅពេលនោះ ភាគីទាំងពីរបានសម្រេចយកការ បកស្រាយមួយនៃដំណោះស្រាយសន្ធិសញ្ញា ដែលបណ្ដាលឱ្យខ្សែនៅលើផែនទីឆ្នាំ១៩០៨ មានអានុភាពលើសលុបលើបទប្បញត្ដិផ្សេងៗ ទៀតរបស់សន្ធិសញា ទោះបីខ្សែនេះអាចងាក ចេញពីខ្សែបែងចែកទឹកក៏ដោយ។
តុលាការបានសម្រេចដោយសម្លេង៩ទល់ និង៣ថា ប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ឋិតនៅ ជុំវិញប្រាសាទស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីក្រោមអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ យោងតាម មាត្រា៦០ នៃលក្ខន្ដិកៈតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរ ជាតិចែងថា សាលដីកាសម្រេចចុងក្រោយបង្អស់ ហើយគ្មានបណ្ដឹងឧទ្ធរណ៍ឡើយ ហើយមាត្រា៦១ គ្មានការដាក់ពាក្យសុំដើម្បីសើរើ ឡើងវិញបានឡើយ បើសិនហួសរយៈពេល១០ឆ្នាំ ចាប់គិតពីថ្ងៃចេញសាលដីកា។
លោកប៉ានថេប ភួផុងផាន់ ត្រូវយល់ដឹងថា ថៃ និងកម្ពុជា គឺជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិស្ថិតនៅក្រោមធម្មនុញ្ញនៃសហប្រជាជាតិ ហើយទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ ត្រូវគោរពទៅតាមគោលការណ៍ទូទៅក្នុងរាល់ ទំនាក់ទំនងអន្ដរជាតិរបស់ខ្លួន។ ក្នុងន័យនេះ រដ្ឋស៊ីវិល័យមួយក្នុងសម័យទំនើបត្រូវគោរពនីតិរដ្ឋ និងបទដ្ឋានជាទំនៀមទំលាប់អន្ដរជាតិ។ តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិ ដែលមានទីស្នាក់ ការនៅក្រុងឡាអេ គឺជាស្ថាប័នមួយស្ថិតក្រោម អង្គការសហប្រជាជាតិដែលមានអំណាច សម្រេចរាល់វិវាទអន្ដរជាតិ ដែលប្រទេសជា សមាជិកដាក់ជូនឱ្យតុលាការយុត្ដិអន្ដរជាតិ មួយនេះដើម្បីវិនិច្ឆ័យ និងសម្រេច ហើយការសម្រេចរបស់ខ្លួន គឺប្រទេសពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងក្ដី ត្រូវគោរព និងអនុវត្ដនូវសាលដីកាដែលជា កាតព្វកិច្ចអន្ដរជាតិ។ មាត្រា៩៤ នៃធម្មនុញ្ញ សហប្រជាជាតិផ្ដល់ថា រដ្ឋជាភាគីក្នុងរឿងក្ដី អាចស្នើទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខនៃអង្គការ សហប្រជាជាតិដើម្បីចាត់វិធានការធ្វើឱ្យសាលដីកាតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិមានប្រសិទ្ធភាព។
អាស្រ័យដូច្នេះហើយ មួយសបា្ដហ៍ក្រោយ ពីចាញ់ក្ដីនៅឡាអេ លោកសេនាប្រមុខ សុរិទ្ធ ថៈនៈរ៉ាត់ ជាមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ នាពេលនោះ បានបង្ហាញតាមទូរទស្សន៍ដោយ ថ្លែងប្រាប់ប្រជាជនថៃថា ខ្ញុំបាទមានការ ស្រឡាញ់ជាតិមិនតិចជាងបងប្អូនប្រជាជនថៃ ផងទាំងឡាយទេ ប៉ុន្ដែរដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវ តែប្រតិបត្ដិទៅតាមក្រឹត្យក្រមច្បាប់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏ព្រោះតែចង់រក្សាកិត្ដិយសរបស់ប្រទេស ដែលយើងបានកសាងទុក អស់រយៈកាលជាច្រើនរយឆ្នាំលើសពីប្រាសាទព្រះវិហារនោះទៅទៀត។ ដូច្នេះហើយយើងត្រូវទទួលយកសាលដីកានៃតុលាការនេះ។ ដូច្នេះការថ្លែងរបស់លោក សុរិទ្ធ ថៈនៈរ៉ាត់ ផ្ដល់នូវកិត្ដិយសរបស់ប្រទេសថៃក្នុងការអនុវត្ដ នូវកាតព្វកិច្ចអន្ដរជាតិ ដែលត្រូវបានផ្ដល់ជូន ដោយតុលាការយុត្ដិអន្ដរជាតិឆ្នាំ១៩៦២ ក្នុងរឿងក្ដីប្រាសាទព្រះវិហារ។ យោងតាម លក្ខន្ដិកៈតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិថៃគ្មានសិទ្ធិរក្សាទុកណាមួយបានតាមច្បាប់អន្ដរជាតិដើម្បី ស្នើសុំសើរើសាលដីកាក្រុងឡាអេបានឡើយ។
រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០០០ អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាត្រូវបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ដោយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរក្នុងសម័យ រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយលោកអតីតនាយករដ្ឋ មន្ដ្រីថៃ ជួន លីផៃ គឺជាការព្រមព្រៀងទទួល យកនូវគោលការណ៍នៃការមិនកែប្រែខ្សែ ព្រំដែនអន្ដរជាតិ ដែលមានស្រាប់ ហើយការព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ បានផ្អែកលើមូលដ្ឋានគតិយុត្ដិអន្ដរជាតិច្បាស់លាស់ក្នុងការវាស់វែង និងការរកបង្គោលព្រំ ដែនដែលបានបាត់ ឬរំកិលដោយកត្ដាផ្សេងៗ ដោយផ្អែកលើផែនទីឆ្នាំ១៩០៨ ឬផែនទីមាត្រដ្ឋាន ១,២០០,០០០។ ការឯកភាពគ្នាលើ អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាឆ្នាំ២០០០ មិនមែនជាការកំណត់ព្រំដែនឡើយ ក៏ប៉ុន្ដែវា ជាការវាស់វែង និងការរកបង្គោលព្រំដែនចាស់ ដែលបានបោះក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩០៨-១៩០៩ និង១៩១៩-១៩២០។ អ្នកច្បាប់ថៃ និងអ្នកនយោបាយថៃមួយភាគធំបានយល់ដឹងច្បាស់ថា ការអនុវត្ដតាមអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់ គ្នា ឆ្នាំ២០០០មិនធ្វើឱ្យប្រទេសថៃខាតបង់ទឹក ដីឡើយ ក៏ប៉ុន្ដែវាជាការបន្ដពង្រឹងចំណងមិត្ដភាពដែលមានស្រាប់ រវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យ កាន់តែរឹងមាំថែមទៀត។ បញ្ហាខ្សែព្រំដែន រត់តាមខ្សែបែងចែកទឹកគ្រាន់តែជានិយមន័យ កំណត់ក្នុងអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៤ ក៏ប៉ុន្ដែផែនទី១៩០៨ ត្រូវបានគូស និងព្រមព្រៀងទទួលយក ដោយព្រះមហាក្សត្រសៀម ជូឡា ឡុងកន។ ដូច្នេះហើយកាលដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់អតីត នាយករដ្ឋមន្ដ្រីថៃ ជួន លីផៃ ព្រមទទួល យកផែនទីឆ្នាំ១៩០៨ ឬផែនទីមាត្រដ្ឋាន ១,២០០,០០០ ដាក់ក្នុងអនុស្សរណៈនៃការ យោគយល់គ្នាឆ្នាំ២០០០ គឺគ្រាន់តែជាការ អនុវត្ដតាមលទ្ធផលការងាររបស់ដូនតាសៀម ជំនាន់មុនដែលបានបន្សល់ទុកឱ្យសៀមជំនាន់ ក្រោយប៉ុណ្ណោះ។
ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់បានទាត់ចោលច្រើនដង ហើយមិនទទួលស្គាល់នូវខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនចង្អុល បង្ហាញតាមផែនទី Google Earth ដែលលោក ប៉ានថេប ភួផុងផាន់ ថាជាភស្ដុតាងថ្មី ដែលអាចជាទិន្នន័យយកមកប្រើប្រាស់បាន ដើម្បី បង្ហាញអំពីខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និង ថៃ។ នេះគ្រាន់តែជាភស្ដុតាងសិប្បនិម្មិតដែល លោក ប៉ានថេប ភួផុងផាន់ មិនគួរគប្បីលើក ឡើងធ្វើឱ្យប្រជាជនថៃយល់ដឹងខុស។ ព្រោះ ផែនទី Google Earth មិនមែនជាឯកសារផ្លូវការដែលត្រូវបានថៃ និងកម្ពុជាយកមកធ្វើជាមូលដ្ឋានគតិយុត្ដិអន្ដរជាតិបានឡើយ។
ដូច្នេះលោក ប៉ានថេប ភួផុងផាន់ ដែលជា អ្នកនាំពាក្យនៃចលនាសម្ព័ន្ធមិត្ដប្រជាជនដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលជាមនុស្សថៃជំនាន់ក្រោយ ត្រូវតែទទួលយកនូវកេរមរតកដែលបន្សល់ទុកដោយព្រះមហាក្សត្រសៀមគឺ ជូឡាឡុងកន ហើយរៀនសូត្រគោរពច្បាប់ អន្ដរជាតិខ្លះផង។ បញ្ហាព្រំដែនរវាងប្រទេស ទាំងពីរមិនគួរគប្បីត្រូវបានលោកប៉ានថេប ភួផុងផាន់ យកធ្វើជាឧបករណ៍នយោបាយ របស់សម្ពន្ធ័មិត្ដអាវលឿងដើម្បីអំណាចឡើយ ខណៈពេលដែលទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ កំពុងមានភាពល្អប្រសើរដើម្បីបន្ដពង្រឹងនូវ ចំណងមិត្ដភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការខាង សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និងវិស័យ សំខាន់ៗដទៃទៀតទៅអនាគត សំរាប់ជាផល ប្រយោជន៍យូរអង្វែងរបស់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។ ជំរើសនេះជាភាពត្រឹមត្រូវបំផុត ៕
ដោយ ៖ ឡុងសុគុណ
ចែករំលែកព័តមាននេះ