រាជធានីភ្នំពេញ ៖ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ផាង ឯកទេសជំងឺបេះដូងកុមារបានថ្លែងថា នៅក្នុងបេះដូងមនុស្សធម្មតាមានប្រឺស (Valves) ចំនួន៤។ ប្រឺស២នៅបេះដូងខាងឆ្វេងគឺប្រឺសមីត្រាល់ (Valve mitrale) និងប្រឺសសរសៃឈាមអាអក (Valve aortique) និងចំនួន២ទៀត នៅបេះដូងខាងស្តាំ គឺប្រឺសទ្រីគុយស្ពិត (Valve triscupide) និងប្រឺសសរសៃឈាមសួត (Valve pulmonaire) ។
ប្រឺសទាំង៤នេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ នៅក្នុងការធានាលំហូរឈាមពីថតមួយទៅថតមួយ ឬពីថតមួយទៅសរសៃឈាមណាមួយ ។ ជំងឺប្រឺសបេះដូងមានមូលហេតុបង្កច្រើនយ៉ាង ដែលក្នុងនោះមួយផ្នែកធំ គឺបណ្តាលមកពីជំងឺរលាកឈឺបំពង់ក (Angine de la gorge) ដែលបណ្តាលមកពីមេរោគឈ្មោះ ស្ត្រិបតូកូក (Streptocoque hémolytique de groupe A) ។ ក្នុងកំឡុងនៃការព្យាបាលជំងឺឈឺបំពង់ក ដោយលេបថ្នាំផ្សះ (Antibiotiques) មិនបានត្រឹមត្រូវ និងគ្រប់ចំនួន អាចបង្កឱ្យកើតជាជំងឺប្រឺសបេះដូងទៅថ្ងៃក្រោយ (Valvulopathies rhumatismales) ។
ក្រៅពីមូលហេតុនេះ ក៏អាចមានមេរោគផ្សេងៗទៀត ឬក៏ប្រឺសបេះដូងមនុស្សចាស់ ក៏អាចបង្កជាជំងឺប្រឺសបេះដូងដែរ (Endocardite, valve dégénérative…) ។
ក-រោគសញ្ញានៃជំងឺប្រឺសបេះដូង ៖
-ហត់ដង្ហក់ ៖ ចាប់ពីការបញ្ចេញកម្លាំងតិចតួចរហូតដល់កម្រិតធ្ងន់ (Dyspnée d’effort) ឬដេកសម្រាកក៏ហត់ (Orthopnée)
-ហើមសួត (Œdème aiguë du poumon)
-ញ័រដើមទ្រូង (Palpitation)
-ហើមជើង (Œdème des membres inférieurs)
-ថ្លើមរីក និងឈឺ (Hépatomégalie & Hépatalgie)
ខ-វិធីព្យាបាល៖ ជំងឺប្រឺសបេះដូង គឺអាចប្រើប្រាស់ថ្នាំ បើជាដំណាក់កាលតិចតួចល្មម។ ក្នុងដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ គឺមានតែការវះកាត់ ជួសជុល ឬប្តូរប្រឺសបេះដូងទេ ទើបអាចជួយសង្គ្រោះអាយុជីវិតអ្នកជំងឺបាន ។ យោងទៅតាមលក្ខខណ្ឌវេជ្ជសាស្ត្រ ការវះកាត់ប្តូរប្រឺសបេះដូងអាចមាន២ជម្រើស៖
១-ប្តូរប្រឺសប៊ីយូលូស៊ិច (Valve biologique) ៖ ប្រឺសនេះមានអាយុកាលខ្លី ប៉ុន្តែមិនតម្រូវឱ្យប្រើថ្នាំមួយជីវិតឡើយ ហើយវាជាប្រឺសដែលគេចម្រាញ់ចេញពីសត្វជ្រូក ។
២-ប្តូរប្រឺសមេកានិច (Valve mécanique): ជាប្រឺសធ្វើឡើងអំពីដែក មានអាយុកាលវែង ប៉ុន្តែតម្រូវឱ្យប្រើថ្នាំពង្រាវឈាម (Anti-vitamine K) មួយជីវិត ។
គ-តើលោកអ្នកគួរយល់ដឹងអំពីអ្វីខ្លះ ក្រោយធ្វើការវះកាត់ប្តូរប្រឺសមេកានិច (ប្រឺសដែក Valve mécanique) ?
១-បន្ទាប់ពីធ្វើការវះកាត់ ត្រូវប្រើប្រាស់ថ្នាំពង្រាវឈាម (AVK) មួយជីវិត ។ ថ្នាំនេះមានតួនាទីសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ក្នុងការការពារមិនឱ្យកកឈាមនៅលើប្រឺសដែក ដែលបណ្តាលឱ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ។ ផ្ទុយមកវិញ បើកំហាប់ថ្នាំច្រើនជ្រុលពេកនៅក្នុងឈាម អាចបណ្តាលឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ហូរឈាម ។ រោគសញ្ញានៃគ្រោះថ្នាក់ហូរឈាម (ពោលគឺកម្រិតថ្នាំលើសជ្រុល)៖
-ឈាមតាមអញ្ចាញធ្មេញ ពេលដុសឬពេលមិនដុសធ្មេញ
-ទឹកនោមពណ៌ក្រហម
-បត់ជើងធំមានឈាម
-ចេញស្នាមជាំនៅលើស្បែក
-ស្លេកស្លាំង បេះដូងដើរញាប់
-ចុក ឆ្អល់ក្នុងពោះខ្លាំង
-ឈឺក្បាលខ្លាំង…។
២-ករណីពិសេសដោយឡែកសម្រាប់ស្ត្រីដែលវះកាត់ប្តូរប្រឺសដែក (Valve mécanique) ហាមមិនឱ្យមានគភ៌ព្រោះ៖
-ថ្នាំពង្រាវឈាមអាចបង្កឱ្យទារកមិនគ្រប់លក្ខណៈ
-ថ្នាំពង្រាវឈាមអាចបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ម្តាយ និងទារកពេលសម្រាល ទោះជាការសម្រាលតាមធម្មជាតិក្តី ឬតាមការវះកាត់ក្តី ដោយមូលហេតុហូរឈាម ។
៣-អំពីជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ៖ ជាទូទៅបន្ទាប់ពីវះកាត់រួច អ្នកជំងឺមានជីវិតរស់នៅដូចអ្នកដទៃធម្មតា ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ផាង បានបញ្ជាក់ថា: ប៉ុន្តែកត្តាមួយចំនួន ដែលលោកអ្នកគួរយល់៖
-ត្រូវពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យបេះដូងនៅក្នុងករណីណាដែលអាចបង្កឱ្យមានការចេញឈាម ដូចជា ដកធ្មេញ ចាក់ថ្នាំក្នុងសាច់ដុំ ការវះកាត់ផ្សេងៗ…
-ហាមលេងកីឡាដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ដូចជា កីឡាជិះស្គី កីឡាវ៉ៃបុក…
-កុំពិសាបន្លែបៃតងច្រើន ព្រោះវាធ្វើឱ្យប្រសិទ្ធភាពថ្នាំថយចុះ (ស្ពៃខៀវ សាឡាត់ ស្ពៃតឿ…) ។
ការការពារកុំឱ្យកើតមានជំងឺប្រឺសបេះដូង គឺជាកត្តាចម្បង ។ ដូច្នេះសូមបងប្អូនត្រូវមានអនាម័យល្អ ហើយបើបងប្អូនមានជំងឺឈឺបំពង់ក សូមរកសេវាសុខាភិបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ។ ប្រសិនបើបងប្អូនមានជំងឺប្រឺសបេះដូង ឬវះកាត់ប្តូរប្រឺសបេះដូងរួច សូមបងប្អូនអញ្ជើញមករកសេវាពិគ្រោះជំងឺជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសជំងឺបេះដូងនៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ