រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅតែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតទេ ដល់ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពៃណីជាតិខ្មែរឆ្នាំខាល ដែលត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា តើបងប្អូនមានដឹងទេថា ទេពធីតា មហាសង្ក្រាន្តប្រចាំឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ហេតុអ្វីទេវតាឆ្នាំខាលនេះមិនគង់លើសត្វខ្លា បែរជាគង់ឈរលើខ្នងគជសារ (សត្វដំរី) ជាយានជំនិះទៅវិញ ។
ពិតណាស់ ប្រាកដជាមានបងប្អូនខ្មែរយើងជាច្រើនបានមានចង្ងល់ ជាពិសេសអ្នកលេងបណ្តាញសង្គមជាច្រើនឆ្ងល់ថា ទេពធីតាមហាសង្ក្រាន្តឆ្នាំខាលនេះគង់ឈរលើខ្នងសត្វដំរីទៅវិញ ?
នេះបើយោងតាមផេកទេវធីតាសង្ក្រាន្តដោយបានបកស្រាយចម្ងល់ «ហេតុអ្វីទេវតាឆ្នាំខាលមិនគង់លើសត្វខ្លាបែរជាគង់ឈរលើខ្នងគជសារ (សត្វដំរី) ជាយានជំនិះទៅវិញ» ខ្ញុំព្រះករុណាត្មាភាព សូមបែងចែកប្រធានបទខាងលើជា ២ចំណុចតូចៗជាមុនសិន ៖
១ – អំពីបុត្រីកបិលមហាព្រហ្ម
គ្រប់គ្នាតែងតែគិតថា រាល់ពេលចូលឆ្នាំទេវតាដែលទ្រង់នឹងយាងចុះមកគ្រងជម្ពូរទ្វីបតែងមានយានជំនិះជាសត្វតំណាងអោយឆ្នាំនោះ ឧទាហរណ៍ ៖ ឆ្នាំជូត ជិះកណ្តុរ ឆ្នាំឆ្លូវ ជិះគោ ឆ្នាំខាល ជិះខ្លា ឬ ឆ្នាំថោះ ជិះទន្សាយឯណានិមួយ… តែការពិតមិនដូច្នោះឡើយព្រោះថាបុត្រីកបិលមហាព្រហ្មមានតែ៧អង្គនោះទេ មិនមែន១២អង្គ តាមឆ្នាំទាំង ១២ឡើយ ។ ទេពធីតាទាំង៧អង្គនោះ តែងឆ្លាស់វេនគ្នាទទួលភារកិច្ចបន្តបន្ទាប់ ក្នុងការគ្រប់គ្រងភពផែនដីនេះ ដែលកំណត់ទៅតាមថ្ងៃនីមួយៗទៅតាមជំនឿ និងលំអានពីបុរាណកាលមក ។
ឯទេវតាទាំង ៧ អង្គនោះគឺ
ថ្ងៃអាទិត្យ ទេវតានាមនាង ទុង្សាទេវី ដែលមានយានជំនិះជាសុបណ្ណរាជ (ស្តេចគ្រុឌ)
ថ្ងៃចន្ទ ទេវតានាមនាង គោរាគទេវី ដែលមានយានជំនិះជាព្យគ្ឃ: (ខ្លាធំ)
ថ្ងៃអង្គារ៍ ទេវតានាមនាង រាក្យសាទេវី ដែលមានយានជំនិះជាអស្សតរ (សេះ) ឬ សុករ: (ជ្រូក)
ថ្ងៃពុធ ទេវតានាមនាង មណ្ឌាទេវី ដែលមានយានជំនិះជាគទ្រភ (លា)
ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទេវតានាមនាង កិរិណីទេវី ដែលមានយានជំនិះជាគជសារ (ដំរី)
ថ្ងៃសុក្រ ទេវតានាមនាង កិមិរាទេវី ដែលមានយានជំនិះជាមហិសារាជ (ស្តេចក្របី)
ថ្ងៃសៅរ៍ ទេវតានាមនាង មហោទរាទេវី ដែលមានយានជំនិះជាមយូរ (ក្ងោក)
២- អំពីអាការ:ទេវតា
រីឯអាការ:ទេវតា គឺត្រូវបានកំណត់ទៅតាមម៉ោងពេលវេលាចន្លោះទាំង៤នេះ ៖
បើវេលាសង្ក្រាន្តចំចន្លោះពេលព្រឹកបំព្រាងព្រះសុរិយារះឃើញក្រយៅដៃច្បាស់ រហូតដល់ ថ្ងៃត្រង់ ទេវតាដែលនឹងយាងចុះមកនោះគឺគង់ឈរលើខ្នងពាហន:ដោយមិនមានកាន់ខ្សែបង្ហៀរឡើយ ។
បើវេលាសង្ក្រាន្តចំចន្លោះពេលថ្ងៃត្រង់ រហូតដល់ព្រលប់សុរិយាជ្រេទេរអស្តង្គតទៅ ទេវតាដែលនឹងយាងចុះមកគឺគង់ពាក់ឆៀងលើខ្នងពាហន: ។
បើវេលាសង្ក្រាន្តចំចន្លោះពេលសុរិយាអស្តង្គត រហូតទៅទល់នឹងពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រ (ព្រះចន្ទដើរត្រង់ពីលើ) នោះទេវតាដែលនឹងយាងចុះមក គឺគង់ផ្ទំបើកព្រះនេត្រលើខ្នងពាហន: ។
បើវេលាសង្ក្រាន្តចំពេលពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រ រហូតដល់ព្រលឹមស្រាងថ្ងៃរះភ្លឺវិញ ទេវតាដែលនឹងយាងចុះមក គឺគង់ផ្ទំបិទព្រះនេត្រនិន្ទ្រាលង់លក់ដូចធម្មតា ។
សរុបសេចក្តីមក ក្នុងឆ្នាំខាលនេះ សង្ក្រាន្តចូលមកចំថ្ងៃព្រហស្បតិ៍វេលាម៉ោង១០:០០នាទីព្រឹក ហេតុនេះហើយ ទើបត្រូវលើវេនទេពធីតាព្រះនាមកិរិណីទេវី ជាទេពធីតាសង្ក្រាន្តប្រចាំថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ដែលមានសត្វដំរីជាយានជំនិះ ព្រមទាំងយាងចុះមកក្នុងអាការ:ឈរគន់គូររំពៃរ៍ដូច្នេះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ