ផ្ទុយទៅវិញ អត្ថបទសំណេរនេះ មានពាក្យពោលយ៉ាងច្រើន ដែលពីក្នុងខ្សែ១រហូតខ្សែ១០ប្រើពាក្យថាសំណា រួចពីខ្សែ៧៥ដល់៨០ឃើញប្រើជាបទរាប ឬនិយាយបទរាយ ដូច្នេះអត្ថបទល្ខោនរឿងរាមកេរ្តិ៍នេះ បើមិនសម្រាប់ល្ខោនស្រមោលស្បែកធំទេ មានតែល្ខោនខោលប៉ុណ្ណោះ ព្រោះទម្រង់ទាំងពីរមានប្រើពំនោលដូចគ្នា ។ ឯរបៀបប្រើបទភ្លេងពិណពាទ្យទៀតសោតក៏ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែរ … ។
ប៉ុន្តែបើយើងពិនិត្យទៅលើកំណត់ចំណាំ ដែលបញ្ជាក់ពីការដឹកនាំរឿងវិញ«La mise en scène» ដូចជាពាក្យថា ៖
-ជើតឈឹង ហើយពោល៖ ខ្សែ៤ ទំព័រ៣០ ដែលបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា ភ្លេងត្រូវលេងបទជើតឈឹង កាលណាអ្នកភ្លេងលេងចប់ហើយនោះអ្នកពោលត្រូវពោលបន្ត ។ ឬពាក្យថា ៖ ល្បងកាន់ ហើយជើតជំហានធំខ្សែ៤ ទំព័រ៥ ។
-បងនូវយកមេទៅបង្ហាញបុណ្យ ហើយមេដឹងគុណ ញញឹមញញែមរកបង ។
-ទេពីក្រោធប្រះខ្លួនហោង រាពណ៍ឱបហោះផ្សង អាណាថកបណ្តាលវេហាស៍ ។
ពាក្យនេះបញ្ជាក់ពីការសម្តែង និងការដឹកនាំរឿង គឺតួរាពណ៍ដែលត្រូវចាប់នាងសីតាត្រូវធ្វើកាយវិការជាចាប់ ឬប៉ះនាងដោយលឹបល ញញើតញញើម រួចហើយឈានជំហាន ធំៗដើម្បីដកថយដូចជាភ្ញាក់… រួចចូលចាប់នាងម្តងទៀត ចាប់បានហើយ «ឱបហោះយកទៅ…» ។ ការដឹកនាំរឿងរបៀបនេះ សង្កេតឃើញត្រូវបានគេថែរក្សារហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ទោះក្នុងល្ខោនក្បាច់បុរាណក៏មាន ទោះក្នុងទម្រង់ល្ខោនខោលក៏មាន ។
ឬពាក្យថា ៖ ព្រះលក្ម្សណ៍វ័ណ្ឌមាលា ខ្សែ៥ទំព័រ៣៥ ។
-ដងណោះព្រះលក្ម្សណ៍នរបតី ដាលដោះរួសខ្មី ក៏វ័ណ្ឌមាលាដ៏សុគ្រីព ។
-ក្រាបថ្វាយបង្គំ សូមពរជីព ស្រេចហើយសុគ្រីព ក៏ហោះវឹងថ្កានពាលី ។
អន្លើនេះបើយោងតាមពាក្យកំណត់នៃការដឹកនាំរឿងខាងលើ ឃើញថាព្រះលក្ម្សណ៍ទ្រង់បំពាក់កម្រងផ្កាឱ្យសុគ្រីព ដែលត្រូវចេញច្បាំង នឹងពាលីជាបងប្អូនរបស់ខ្លួន ដែលមានរូបដូចគ្នាបេះបិទម្តងទៀតដើម្បីឱ្យព្រះរាម អាចចំណាំបានថា ណាជាសុគ្រីព ណាជាពាលី ន្អាលផ្លែងសរព្រហ្មាស សម្លាប់ពាលីឱ្យបានតាមបំណងរបស់សុគ្រីព ។
ដោយពិចារណាទៅលើកំណត់ចំណាំនៃការដឹកនាំររឿង ដែលមានក្នុងឯកសារល្ខោនរឿងរាមកេរ្តិ៍នេះ និងដោយផ្អែកទៅលើបទពិសោធន៍នៃការសម្តែងល្ខោនខោល ឬស្បែកធំដែលមានសព្វថ្ងៃផងនោះ ជឿថាសំណេរនេះមិនមែនសម្រាប់ទម្រង់ល្ខោនស្រមោលស្បែកធំទេ ព្រោះពាក្យទាំងអស់ជាពាក្យដែលបញ្ជាក់អំពីសកម្មភាពរបស់តួអង្គដែលមានជីវិតពិតទៅលើឆាកដែលអាចធ្វើកាយវិការយ៉ាងរស់រវើកដូចជារាពណ៍ចាប់នាងសីតា ដោយញញើតញញើម… រួចឱបនាងហោះយកទៅ… ។ ឬក៏តួព្រះលក្ម្សណ៍ត្រូវបំពាក់កម្រងផ្កាឱ្យសុគ្រីពជាដើម… ។
តាមរយៈការសិក្សាមកដល់ចំណុចនេះ មានជំនឿជឿជាក់ថា ឯកសារល្ខោនរឿងរាមកេរ្តិ៍នេះ គឺជាសំណល់របស់ទម្រង់ល្ខោនខោលយ៉ាងពិតប្រាកដ មិនមែនទម្រង់ណាក្រៅពីនេះឡើយ ។
(នៅមានត)
ចែករំលែកព័តមាននេះ