ជំងឺភ្នែកឡើងបាយគឺជាដុំពណ៌សដែលបាំងកែវភ្នែក ។ សម្រាប់អ្នកដែលមានជំងឺនេះ ការមើលឃើញដោយដុំសគឺប្រៀបបានដូចជាការសម្លឹងមើលកាត់បង្អួចដែលមានចុះអ័ព្ទ។ ភាពស្រអាប់នៃការមើលឃើញរបស់ភ្នែកដែលបណ្តាលមកពីការឡើងបាយនេះ អាចបង្កការលំបាកខ្លាំងក្នុងការអានសៀវភៅ បើកបរយានយន្ត និងជាពិសេសនៅពេលយប់ ។ ភាគច្រើននៃជំងឺនេះវិវឌ្ឍទៅមុខយឺតៗ ហើយមិនរំខានដល់ការមើលឃើញរបស់អ្នកពីដំបូងនោះឡើយ ។ ប៉ុន្តែបើទុកយូរមិនព្យាបាល វានឹងរំខានដល់ការមើលឃើញរបស់អ្នក ។ គេអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះដោយការពាក់វ៉ែនតា តែបើអាការៈកាន់តែធ្ងន់ អ្នកចាំបាច់ត្រូវធ្វើការវះកាត់។ ជាសំណាងល្អ ការវះកាត់ភ្នែកឡើងបាយជាទូទៅតែងទទួលបានជោគជ័យ និងសុវត្ថិភាព ។
ជំងឺភ្នែកឡើងបាយចែកចេញជា៤ប្រភេទ ៖
១-ជំងឺភ្នែកឡើងបាយដែលប៉ះពាល់លើផ្នែកកណ្តាលរបស់កែវភ្នែក (Nuclear Cataracts) ៖ ជំងឺប្រភេទនេះដំបូងអាចធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺមិនអាចមើលឃើញឆ្ងាយ ប៉ុន្តែបន្តិចម្តងៗ កែវភ្នែកប្រែពណ៌លឿងហើយការមើលឃើញកាន់តែស្រអាប់ទៅៗ ។ មានពេលខ្លះ វាធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺព្រិលមើលឃើញរូបភាពមួយបែកជាចេញជា២ឬច្រើន ។
២-ជំងឺភ្នែកឡើងបាយដែលប៉ះពាល់លើគែមកែវភ្នែក (Cortical Cataracts)៖ ជំងឺប្រភេទនេះចាប់ផ្តើមដោយដុំស្រអាប់កាត់ទទឹងឬស្នាមឆូតវែងលើគែមខាងក្រៅនៃស្រទាប់កែវភ្នែក ។ ខណៈដែលវាវិវឌ្ឍទៅមុខយ៉ាងយឺតៗ ស្នាមឆូតវែងចូលដល់ចំណុចកណ្តាលហើយរំខានដល់ដំណើរពន្លឺដែលរត់កាត់ចំណុចកណ្តាលរបស់កែវភ្នែក ។ សម្រាប់អ្នកដែលកើតជំងឺប្រភេទនេះ បញ្ហាចោទគឺចាញ់ពន្លឺ ។
៣-ភ្នែកឡើងបាយដែលប៉ះពាល់លើផ្នែកខាងក្រោយនៃកែវភ្នែក(Posterior Subcapsular Cataracts) ៖ ប្រភេទទី៣នេះចាប់ផ្តើមក្នុងនាមជាដុំតូចមួយដែលធម្មតាកើតមាននៅក្បែរផ្នែកខាងក្រោយនៃកែវភ្នែក ពោលគឺនៅចំផ្លូវពន្លឺចូលទៅកាន់ផ្នែកបញ្ជូនពន្លឺនិងរូបភាពទៅកាន់ខួរក្បាលរបស់ភ្នែក (Retina) ។ ផលរំខានជាញឹកញាប់របស់វាធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការអាន និងចាញ់ពន្លឺ ។
៤-ភ្នែកឡើងបាយពីកំណើត (Congenital Cataracts)៖ មនុស្សមួយចំនួនកើតជំងឺភ្នែកឡើងបាយតាំងពីកំណើតឬក្នុងវ័យកុមារភាព ។ នេះអាចមកពីកត្តាម្តាយកើតជំងឺឆ្លងណាមួយអំឡុងពេលមានគភ៌ ។
រោគសញ្ញាមួយចំនួន ៖ ជំងឺភ្នែកឡើងបាយមានរោគសញ្ញាសំខាន់ៗ៧ចំណុចដូចតទៅ ៖
-ភ្នែកឡើងព្រិល ស្រអាប់មើលអ្វីមិនសូវច្បាស់
-កាន់តែមើលអ្វីមិនច្បាស់ជាពិសេសនៅពេលយប់
-ចាញ់ពន្លឺថ្ងៃ
-មើលឃើញពន្លឺភ្លើងពេលយប់ដូចថ្ងៃបាំងឆត្រ
– ផ្លាស់ប្តូរវ៉ែនតានិងកែវដាក់ភ្នែកញឹកញាប់
– ភ្នែកឡើងពណ៌លឿងឬស្រអាប់
– ព្រិលមើលវត្ថុមួយបែកជា២
ដំបូងជាដុំសបង្កដោយភ្នែកឡើងបាយប៉ះពាល់កែវភ្នែករបស់អ្នកមួយចំណែកតូចប៉ុណ្ណោះ ហើយអាចនឹងធ្វើឱ្យអ្នកមិនដឹងថា ខ្លួនឯងបាត់បង់ការមើលឃើញទៀតផង ។ នៅពេលដុំបាយពណ៌សស្រអាប់កាន់តែរីកធំទៅ វាអាចនឹងបាំងកែវភ្នែករបស់អ្នកកាន់តែខ្លាំង ហើយធ្វើឱ្យពន្លឺដែលឆ្លងកាត់ខ្សែភ្នែកមានការផ្លាស់ប្តូរ ។ ដំណាក់កាលនេះ ជំងឺរបស់អ្នកអាចនឹងបញ្ចេញរោគសញ្ញាដែលអ្នកអាចសង្កេតឃើញបាន ។
ជំងឺភ្នែកឡើងបាយភាគច្រើនបំផុតកើតមាននៅពេលវ័យកាន់តែចាស់ទៅ តែករណីខ្លះវាបង្កឡើងដោយជំងឺតពូជ ។
កត្តាប្រឈមមួយចំនួន ៖ មានកត្តាមួយចំនួនដែលធ្វើឱ្យអ្នកប្រឈមនឹងការកើតមានជំងឺភ្នែកឡើងបាយក្នុងនោះមាន ៖
– អាយុកាន់តែច្រើន
– កើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម
– ទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងច្រើន
– បណ្តោយឱ្យភ្នែកត្រូវពន្លឺថ្ងៃច្រើនពេក
– គ្រួសារមានប្រវត្តិកើតជំងឺភ្នែកឡើងបាយ
– សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់
– ធាត់លើសទម្ងន់
– ធ្លាប់របួសឬរលាកភ្នែកពីមុនមក
– ធ្លាប់ធ្វើការវះកាត់ភ្នែក
– បន្តប្រើថ្នាំដាក់ភ្នែក Corticosteroid រយៈពេលយូរ
– ជក់បារី
វិធីបង្ការទាំង៦ចំណុច ៖ វានៅតែមិនច្បាស់១០០ភាគរយថាតើអ្វីដែលបង្កឱ្យភ្នែកឡើងបាយនោះទេ ប៉ុន្តែបណ្តាវេជ្ជបណ្ឌិតគិតថា អស់លោកអ្នកអាចកាត់បន្ថយអត្រាកើតជំងឺនេះបានតាមរយៈវិធានការ៦ចំណុចដូចខាងក្រោម ៖
១-ធ្វើលំហាត់ប្រាណឱ្យបានទៀងទាត់៖ លំហាត់ប្រាណអាចជួយឱ្យរកឃើញជំងឺភ្នែកឡើងបាយនៅដំណាក់កាលដំបូង ។ សូមពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ថាតើវេលាណាដែលអ្នកគួរប្រើក្នុងការហាត់ប្រាណ ។
២-បោះបង់ការជក់បារី ៖ អ្នកអាចឆ្លៀតពេលជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតដើម្បីសុំការណែនាំក្នុងការផ្តាច់បារី ។
៣-ពាក់វ៉ែនតាការពារពន្លឺថ្ងៃ ៖ ពន្លឺអ៊ុលត្រាស្វាយបញ្ចេញដោយព្រះអាទិត្យអាចបណ្តាលឱ្យកើតជំងឺភ្នែកឡើងបាយបាន ។ ដូច្នេះគ្រប់ពេលធ្វើដំណើរចេញក្រៅ សូមពាក់វ៉ែនតាដែលអាចការពារកាំរស្មី Ultraviolet B (UVB) ។
៤-យកចិត្តទុកដាក់នឹងបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត ៖ សូមអនុវត្តតាមវិធីព្យាបាលឱ្យបានត្រឹមត្រូវប្រសិនបើអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមឬជំងឺផ្សេងទៀតដែលអាចបង្កើនអត្រាកើតមានជំងឺភ្នែកឡើងបាយ ។
៥-រក្សាទម្ងន់ខ្លួនឱ្យនៅថេរ ៖ ប្រសិនបើទម្ងន់ខ្លួនរបស់អ្នកស្ថិតក្នុងកម្រិតសុខភាពហើយ សូមបន្តរក្សាវាតាមរយៈការហាត់ប្រាណឱ្យបានយ៉ាងតិច៥ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ ។ ប្រសិនជាអ្នកលើសទម្ងន់វិញ សូមធ្វើកិច្ចការដើម្បីបញ្ចុះទម្ងន់ដោយយឺតៗតាមរយៈការបន្ថយការទទួលទានអាហារដែលសម្បូរដោយកាឡូរី ហើយបង្កើនការហាត់ប្រាណ ។
៦-សូមជ្រើសយករបបអាហារផ្តល់នូវសុខភាពក្នុងនោះរួមមានបន្លែនិងផ្លែឈើច្រើន៖ ការបញ្ចូលផ្លែឈើនិងបន្លែគ្រប់ពណ៌ទៅក្នុងរបបអាហារប្រចាំថ្ងៃអាចធានាបានថា អ្នកទទួលបានវីតាមីននិងសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់។ ផ្លែឈើនិងបន្លែសម្បូរទៅដោយសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីដកម្មដែលតាមទ្រឹស្តីបញ្ជាក់ថា វាអាចជួយទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញចំពោះកែវភ្នែក ។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវជាច្រើនមិនបានបង្ហាញជាភស្តុតាងថា សមាសធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីដកម្មក្នុងទម្រង់ជាថ្នាំគ្រាប់ល្អិតអាចជួយការពារជំងឺភ្នែកឡើងបាយបានទេ ។ ផ្ទុយពីនេះ បន្លែនិងផ្លែឈើបានផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពយ៉ាងច្រើនលើសលប់ហើយវាជាមធ្យោបាយសុវត្ថិភាពមួយដើម្បីបង្កើនចំនួនវីតាមីននៅក្នុងអាហាររបស់អ្នក ។
ការព្យាបាលជាមួយនឹងឱសថ ៖ ការព្យាបាលដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតតែមួយគត់ចំពោះជំងឺភ្នែកឡើងបាយគឺការវះកាត់។ វាអាស្រ័យលើអ្នកនិងវេជ្ជបណ្ឌិតក្នុងការសម្រេចចិត្តជ្រើសពេលវះកាត់ ។ មនុស្សភាគច្រើនពុំប្រញាប់ប្រញាល់វះកាត់នោះទេ ដ្បិតជាធម្មតា ភ្នែកឡើងបាយមិនធ្វើឱ្យខូចគ្រាប់ភ្នែកឡើយ។ ត្រូវទុកពេលដើម្បីពិចារណាពីអត្ថប្រយោជន៍ និងអត្រាប្រថុយប្រថាននានាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ។
*តើមានអ្វីកើតឡើងអំឡុងពេលវះកាត់ ?
ការវះកាត់ពាក់ព័ន្ធនឹងការដកយកកែវភ្នែកឡើងបាយចេញហើយជំនួសមកវិញដោយកែវភ្នែកជ័រ (Plastic Lens)។ កែវភ្នែកជ័រនេះគឺដាក់នៅចំកន្លែងដែលកែវភ្នែកពីធម្មជាតិរបស់អ្នកត្រូវបានយកចេញ ហើយវានឹងក្លាយជាចំណែកមួយនៃភ្នែករបស់អ្នក ។
សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួនដែលមានបញ្ហាភ្នែកផ្សេងគឺមិនអាចប្រើកែវជ័រជំនួសបានឡើយ។ ក្នុងស្ថានភាពនេះ ខណៈដែលដុំឡើងបាយត្រូវបានវះកាត់ចេញ ការមើលឃើញអាចត្រូវបានកែលំអដោយការពាក់វ៉ែនតាឬពាក់កែវជំនួយ (Contact lens) ។
តាមធម្មតា ការវះកាត់គឺធ្វើឡើងតែលើភ្នែកម្ខាងជាមុនសិនដោយទុកចន្លោះពេល២-៣សប្តាហ៍ទើបអាចវះកាត់ភ្នែកម្ខាងទៀត ។ ជាទូទៅ ការវះកាត់ភ្នែកឡើងបាយគឺមានសុវត្ថិភាព តែវាប្រឈមនឹងជំងឺឆ្លងព្រមទាំងការហូរឈាម ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ