រាជធានីភ្នំពេញ ៖ លោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចោទជាសំណួរ នៅលើគណនីហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី១៧ មិថុនា ២០២១ យ៉ាងដូច្នេះថា ហេតុអ្វីគ្រាន់តែឲ្យវៀតណាមឡើងគោក លែងចិញ្ចឹមត្រី បែរជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធថា កម្ពុជាខ្វះត្រីហូប ?
លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច លើកឡើងថា ខណៈដែលអ្នកជិតខាងយើងមានប្រជាជនច្រើនជាងយើង ពូជត្រីក៏ក្រជាងយើង តែបែរជាដឹកត្រីចូលមកយើង ។ បើឡាវ ខ្វះត្រីហូប ទើបមិនចម្លែក តែបើខ្មែរថា ខ្វះត្រីទទួលទាន វាដូចជាចម្លែកអស្ចារ្យណាស់ ព្រោះខ្មែរមានទន្លេមេគង្គ បឹងទន្លេសាប និងស្ទឹង ព្រែក បឹង អូរជាច្រើនប្រៀបដូចសសៃឈាម ហើយថែមទាំងមានសមុទ្រ ជាប្រភពត្រីទឹកប្រៃទៀត តែអស់ត្រីហូប ប្រហែលមកពីមូលហេតុដូចខាងក្រោម ៖
១- មិនបានគណនាពីតម្រូវការទីផ្សារនៅក្នុងស្រុក ដែលប្រហែលមកពីខ្វះអ្នកគិតចំណោទហើយ
២- ប្រហែលជាមកពីព្រៃលិចទឹក ត្រូវបានបំផ្លាញអស់
៣- ប្រហែលមកពីបឹង ត្រូវបានលុប
៤- ប្រហែលមកពីតំបន់នេសាទ និងតំបន់ចិញ្ចឹមត្រី មិនត្រូវបានរៀបចំទៅតាមសក្ដានុពល តែបែរជាត្រូវបានលុបដោយសារតម្លៃទីផ្សារដីឡើងខ្ពស់ នាំគ្នាលុបបឹង ស្ទឹង អូរ យកទៅលក់
៥- មិនបានចងជាសហគមន៍ ដើម្បីឱ្យការផលិត ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារ
៦- យើងមិនបានកែច្នៃ វត្ថុធាតុដើម ក្នុងស្រុកដែលមាន ឲ្យទៅជាចំណីរបស់សត្វ ឬមនុស្ស តែយើងទិញចំណីស្រាប់ពីគេ មកឲ្យសត្វ ដែលធ្វើឲ្យថ្លៃដើមផលិតខ្ពស់ មិនអាចប្រកួតប្រជែងបាន
៧- បើត្រី ដែលចិញ្ចឹមបានមានអតិផរណា យើងអាចកែច្នៃត្រី ទៅជាផលិតផលជាច្រើន តាមលក្ខណៈប្រពៃណី មិនបាច់ប្រើវិទ្យាសាស្ត្រទេ ដូចជា ផ្អក ប្រហុក ត្រីងៀត ត្រីឆ្អើរ ទោះជាមិនបាច់ធ្វើត្រីខកំប៉ុង ក៏ត្រីគ្មានអតិផរណាដែរ ។
ពាក់ព័ន្ធតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ត្រីនៅកម្ពុជា ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កាលពីថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ២០១២នេះ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ទទួលស្គាល់ថា មូលហេតុចម្បង នៃតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ត្រីនៅកម្ពុជា នៅតែបន្ដជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈម មិនទាន់អាចដោះស្រាយបាននៅឡើយ ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រជាកសិករម្នាក់សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ រស់នៅខេត្តសៀមរាប បានបញ្ចេញមតិថា ក្នុងវិស័យវារីវប្បកម្ម លោកមានបទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមត្រីរាប់លានក្បាល លើសពីប្រាំឆ្នាំ លោកធ្លាប់ទៅមើលកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមត្រី សត្វទឹកសាបនិងប្រៃ ធំៗនៅបរទេសជាច្រើនកន្លែង ធ្លាប់រៀនបច្ចេកទាក់ទង និងវារីវប្បកម្ម ធ្លាប់រៀនពីផលិតកម្មចំណីសត្វ ធ្លាប់រៀនពីទឹកដី ។ល។
លោកជាកសិករខ្មែរម្នាក់ មានសមត្ថភាពចិញ្ចឹមត្រី និងសត្វទឹក ដូចជា ៖ ក្តាម បង្កង បង្គា កន្ធាយ ។ល។ រួមទាំងការផលិតពូជត្រី បច្ចេកទេសរបស់កសិករខ្មែរ មិនចាញ់បរទេសទេ ប៉ុន្តែដោយសារ កាតខ្វះការជ្រោមជ្រែង ដែលនាំអោយមានការវិវឌ្ឍន៍យឺត ។
តើហេតុអ្វីទើបការវិវឌ្ឍន៍របស់វិស័យមួយនេះ យឺត ?
ទី១. វៀតណាមផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារយូរណាស់មកហើយ បណ្តាញចែកចាយត្រីរបស់វៀតណាម នៅស្រុកខ្មែររឹងមាំ កសិករមានទីផ្សារចង្អៀត ដើម្បីលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួន ការពង្រីកអោយធំ ក៏កាន់តែពិបាក ។
ទី២. មិនមានការវិនិយោគខ្នាតធំ ដោយក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកឬបរទេស ។ កសិករចិញ្ចឹមត្រី មានទុនតិច ក្នុងការពង្រីកអោយធំ ។ ធនាគារផ្តល់កម្ចី ដោយមានការប្រាក់ខ្ពស់ ។
ទី៣. ចំណីត្រី ក្នុងស្រុកមានតម្លៃខ្ពស់ ជាងចំណីត្រីនៅវៀតណាម នៅពេលក្រសួងកសិកម្ម ប្រកាសផ្អាកនាំចូលត្រី ពីវៀតណាម កាលពីដើមខែមករា ទាំងដែលត្រីវៀតណាមនៅតែនាំចូលជាធម្មតានោះ រោងចក្រផលិតចំណីត្រី និងនាំចូល ដឹកដៃគ្នា តម្លើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់ពី៣០ ទៅ៥០ដុល្លារក្នុងមួយតោន ។
ទី៤. គ្មានការត្រួតពិនិត្យគុណភាពត្រីនាំចូល ត្រីនាំចូលពីវៀតណាម មិនបានពិនិត្យគុណភាពត្រឹមត្រូវ ។ វៀតណាមអាចចិញ្ចឹមត្រី អោយតែធំដើម្បីលក់ ដោយមិនបានគិតពីគុណភាព ដូចជាអោយស៊ីកាកសំណល់ ប្រើថ្នាំគីមីលើសកម្រិត ប្រើថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិច និងអរ័ម៉ូន កត្តាទាំងនេះនាំអោយថ្លៃដើមរបស់គេទាប ។
ទី៥. ការប្រជែងមិនស្មោះត្រង់ ត្រីនាំចូលមិនបានបង់ពន្ធពេញទេ នេះបើតាមសម្តី ឈ្មួញនាំចូលម្នាក់ នៅក្នុងប្រពន្ធ័តេលេក្រាម និយាយកាលពីខែធ្នូ កន្លងទៅ ដែលក្នុងគ្រុបនោះ ក៏មានវត្តមានឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី សមាគមត្រី និងអ្នកចិញ្ចឹមត្រី ជាច្រើននាក់ផងដែរ ។ ការមិនបង់ពន្ធត្រឹមត្រូវនេះ ធ្វើអោយរដ្ឋខាតប្រាក់ចំណូល ហើយកសិករទាំងឡាយ តែងតែជួបការលំបាក ដោយសារឈ្មួញតែងតែទម្លាក់តម្លៃ ។ រឿងទាំងនេះវាផ្ទុយពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម ដែលគេតម្លើងថ្លៃពន្ធ ស្ករសនាំចូលពីសៀម ដើម្បីការពារផលិតកម្មក្នុងស្រុករបស់ខ្លួន ។
ទី៦. យុទ្ធសាស្ត្រផ្តួល រយៈពេលពីរឆ្នាំនេះ វៀតណាមទម្លាក់ថ្លៃត្រី ក្រោមថ្លៃដើមផលិតរបស់ខ្លួន លក់មកខ្មែរ ។ ការលក់ខាតក្នុងពេលខ្លះ អាចជាបញ្ហាតម្រូវការទីផ្សារតិច ប៉ុន្តែការទម្លាក់ថ្លៃ រយៈពេលវែង ជាយុទ្ធសាស្ត្រ ផ្តួលសុទ្ធសាធ ។ ចាំរហូតដល់កសិករខ្មែរដួលអស់ ចាំពួកគេឡើងថ្លៃស្រង់ដើមវិញ ។ អ្នករងគ្រោះ គឺកសិករខ្មែរ និងអ្នកទទួលទាន ។
កសិករចិញ្ចឹមត្រីដែលរស់នៅខេត្តសៀមរាប ក៏បានបដិសេធ និងថ្កោលទោសចំពោះការលើកឡើងរបស់មន្ត្រី និងប្រជាជនមួយចំនួន ដែលថា
ខ្មែរមិនចេះចិញ្ចឹមត្រី បច្ចេកទេសខ្មែរ មិនដល់វៀតណាម បានថ្លៃដើមខ្ពស់ជាង ឬស្នើអោយកសិករប្តូរមុខរបរជាដើម ។ យកតែពន្ធត្រី នាំចូលអោយគ្រប់ និងពិនិត្យគុណភាពអោយបានត្រឹមត្រូវ បើកសិករមិនអាចប្រជែង នឹងត្រីវៀតណាមបាន ក៏គ្មានកសិករណាបន្ទោសមន្ត្រីដែរ ។ តែសូមកុំចោទគ្នាថា អត់ចេះបច្ចេកទេស ឬខ្វះវិធីសាស្ត្រចិញ្ចឹម ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ