ប្រវត្តិតស៊ូប្រយុទ្ធកម្ចាត់សត្រូវបរទេសឈ្លានពាន និងប្រវត្តិស្នេហារបស់វីរបុរស «តេជោមាស និងតេជោយ៉ត»ជាប្រវត្តិដ៏គួរឱ្យជក់ចិត្ត។ ប្រវត្តិនេះសូមបង្ហាញជូនប្រិយមិត្តអ្នកអានជ្រាបតាមរយៈស្នាដៃរៀបរៀង ចងក្រងរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យមៀច ប៉ុណ្ណ អតីតជាមន្ត្រីនៅ «ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ» នៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ។
១-កុមារភាពរបស់ម៉ឺនមាស
ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទមហិន្ឋរាជា (ព្រះសត្ថា (១៥៧៦-១៥៩៥) មានស្រុក(មេឃុំ)ម្នាក់ឈ្មោះសោម បម្រើការងារនៅក្នុងដែនចៅមឿង ក្រកោះ ខេត្តអាសន្ទុក(ស្ថិតក្នុងខេត្តកំពង់ធំសព្វថ្ងៃ) អ្នកផងតែងហៅគាត់ថា ពញាសោម (មិនដឹងប្រពន្ធឈ្មោះអ្វី) លោកមេស្រុកសោម មានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះមាស ។ នៅក្នុងតំបន់នេះចៅពញាសោម បានចាត់កុមារអាយុស្របាលៗគ្នាចំនួន៥០០នាក់ ឱ្យធ្វើជាបរិវារកូនរបស់លោក ។ ក្មេងទាំងអស់នោះ ហៅចៅហ្វាយតូចរបស់ខ្លួនថា ម៉ឺនមាស ។ កុមារម៉ឺនមាសតែងហៅកុមារទាំង៥០០នាក់ ប្រជុំគ្នានៅវាលស្រែដែលពួកគេសុទ្ធតែមានមុខងារជាអ្នកគង្វាលគោ ។ រៀងរាល់ថ្ងៃចៅម៉ឺនមាសតែងចាត់កុមារ១០០នាក់ឱ្យរ៉ាប់រងរកស្បៀងអាហារ ម្ហូបចំណី សម្រាប់យកមកចិញ្ចឹមពួកពលបរិវារ ៤០០នាក់ទៀត ដែលតែងតែគោរពស្តាប់បង្គាប់កុមារម៉ឺនមាសទុកជា «មេធំ» ។ ឯកុមារ១០០នាក់ដែលទទួលបន្ទុកចិញ្ចឹមបំប៉នគ្នីគ្នា៤០០នាក់ទៀតនោះ ខ្លះខំស្វះស្វែងទៅរកលួចអង្ករពីឪពុកម្តាយ យកមកដណ្តាំបាយ ។ ខ្លះទៀតខំដើរចច្រប់រកបាចត្រី ចាក់អន្ទង់ ជីកក្តាម កង្កែប ខ្លះទៀតបណ្តើរឆ្កែដេញសត្វព្រៃ យកមកធ្វើម្ហូបចែកគ្នាបរិភោគ ។ ចៅម៉ឺនមាសបានចាត់កុមារជាបរិវារទាំង៥០០នាក់នោះឱ្យបោចវល្លិ ផ្តៅ ធាងត្នោត យកមកក្រងរែងធ្វើជាបន្ទះធំប៉ុនផ្លិត ដោយមានធ្វើដងដើម្បីងាយស្រួលកាន់ ។ កុមារទាំងនោះត្រូវមានឧបករណ៍ប្រភេទនេះ ពីរម្នាក់ៗ ទុកជាគ្រឿងការពារខ្លួន ។
កុមារម៉ឺនមាសនាំបរិវារទាំង៥០០នាក់ ដើរលុកក្នុងព្រៃរកសំបុកឃ្មុំ សំបុកឪម៉ាល់ ហើយដេញវាយកម្ចាត់មេឃ្មុំ មេឪម៉ាល់ដើម្បីយកមេ ឬកូនក្នុងសំបុក ដុតចម្អិនចែកគ្នាស៊ីតែរៀងរាល់ថ្ងៃ ។ ក្នុងយុទ្ធនាការវាយមេឃ្មុំ មេឪម៉ាល់នេះ ប្រសិនបើមានក្មេងណាធ្វេសប្រហែសបណ្តាលឱ្យឃ្មុំ ឬឪម៉ាល់ទិចបាននោះ ចៅម៉ឺនមាសបង្គាប់ឱ្យក្មេងឯទៀតចាប់ក្មេងប្រហែសនោះចងធ្វើទណ្ឌកម្មដាក់ឱ្យនៅមួយកន្លែង ។ នៅពេលរួចពីដាក់ទោស ក្មេងដែលខ្វះការប៉ិនប្រសប់នោះ ត្រូវទៅហាត់ហ្វឹកហ្វឺនវាយបក់ផាត់មេឃ្មុំ-ឪម៉ាស់ជាមួយនឹងឧបករណ៍បន្ទះផ្តៅនោះ ដរាបទាល់តែស្ទាត់ជំនាញ អាចការពារខ្លួន មិនឱ្យឃ្មុំ-ឪម៉ាល់ទិចបាន ។ លុះហាត់ធ្វើសមយុទ្ធជាមួយនឹងភមរីមានពិសនេះទទួលបានជោគជ័យ គ្រប់ៗគ្នាហើយ កុមារមាសចាត់ទុកបរិវារទាំង៥០០នាក់របស់ខ្លួនថាជាទ័ពខ្លាំងពូកែ ។ ចលនាហាត់ពត់លត់ដំរបស់កុមារមាស ដែលជាមេបញ្ជាការរបស់កុមារជាកូនទ័ពរបស់ខ្លួននោះ បានប្រព្រឹត្តទៅអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ-ឆ្នាំ អាចរាប់បានថា ពួកគេមានការថ្នឹកជំនាញជាបង្គួរ ក្នុងការរួមរស់នៅជាសហគមន៍តូចមួយ ចេះចិញ្ចឹមគ្នា ចេះស្តាប់បង្គាប់គ្នា តាមឋានៈធំ តូច ចេះយុទ្ធវិធីការពារខ្លួនទប់ទល់នឹងឧបស័គ្គ ផ្សេងៗ ខ្លះៗហើយ ។
លុះពេលក្រោយមក ដោយមានការព្រួយបារម្ភខ្លាចថា ចលនារស់នៅជាសហគមន៍ក្មេងគង្វាលនេះអាចនឹងត្រូវអ្នកផផងចាត់ទុុកថា ជាចលនាទ័ពសម្ងាត់ ហើយដែលនឹងបង្កការអុកឡុក និងធ្វើចលនាបះបោរ យ៉ាងណាៗទៅថ្ងៃក្រោយនោះ លោកពញាសោម ដែលខ្លាចក្រែងការណ៍នេះលេចឮទៅដល់ចៅមឿង និងចៅហ្វាយស្រុកខេត្តអាសន្ទុកនោះ លោកមេឃុំជាឪពុកក៏នាំម៉ឺនមាសយកទៅផ្ញើនឹងលោកគ្រូ ព្រះបទុមបារមីស៊ីន ជាចៅអធិការ និងជាមេគណវត្តទ្រៀល ខេត្តបារាយណ៍ ឱ្យរៀនលេខអក្សរ និងក្បួនសិល្ប៍សាស្ត្រ ផ្សេងៗពីសំណាក់លោកគ្រូស៊ីនផង ។
ម៉ឺនមាសជាកុមារ មានប្រាជ្ញាឆ្លៀវឆ្លាត នៅរៀនជាមួយព្រះគ្រូមេគណបានតែរវាង៣ឆ្នាំ ក៏បានចេះចាំចប់ក្បួនត្រៃភូមិ ត្រៃវេទ ត្រៃយុទ្ធ ត្រៃតា និងសិល្ប៍មន្តវិជ្ជាការ ឯទៀតៗជាច្រើនបានចេះចាំស្ទាត់ជំនាញ ធ្វើឱ្យព្រះគ្រូពេញព្រះទ័យ និងស្រឡាញ់លើសសិស្សឯទៀត ហើយចាត់ទុកសាមណេរ (សិស្សឆ្នើមទាំងពីរនេះបានបួសជាសាមណេរក្នុងសំណាក់វត្តទ្រៀល ស្ថិតនៅស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំសព្វថ្ងៃ) ។ មាសជាសិស្សច្បង (ចម្បង) ដែលមានសិស្សម្នាក់ទៀតជាសិស្សប្អូនឈ្មោះនេនឡី ថ្ងៃមួយលោកគ្រូ បទុមបារមីស៊ីន កំពុងជាប់ដៃលេងអុក (ចត្រង្គ) មានឧបាសកជើងវត្តម្នាក់ឈ្មោះប៉ាងបានបាត់គោ ។ គាត់ទៅសុំពឹងលោកគ្រូស៊ីនឱ្យជួយចាប់យាម(ទស្សន៍ទាយក្បួនយាមក្រឡាឱ្យដឹងថា តើត្រូវចោរលួចទៅទីណា) មើល តើត្រូវទៅតាមរកនៅទិសខាងណា ។ ដោយកំពុងជក់ចិត្តនឹងល្បែងអុកខ្លាំងពេក លោកបានប្រើនេនឡី ឱ្យទៅយកក្បួនចាប់យាមពីក្នុងកុដិដើម្បីទស្សន៍ទាយឱ្យ ។ ទៅដល់ក្នុងកុដិ នេនឡីបានប្រទះឃើញតម្រាមាសមួយ នៅលើខ្នងស្មុគដ៏សែនចម្លែក ។ នេនឡីលួចមើលទៅឃើញមានបាលីមន្តអាគម ពិសេសៗជាច្រើន។ ក្នុងចំណោមនោះ នេនឡីចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងទៅលើ «គាថាក្រួច» ។ លោកក៏ប្រឹងហាត់ទន្ទេញដរាបទាល់តែចាំស្ទាត់ ហើយសូត្រប្រែកាឡាខ្លួនសាកល្បងមើល ក៏កើតជាសត្វក្រួច នៅទំលើស្មុគ(ប្រអប់ម្យ៉ាងធ្វើពីស្លឹកត្នោត មានតួ មានគម្របសម្រាប់ដាក់វត្ថុ អ្វីៗ)នោះ ។ ចំណែកឯលោកគ្រូបទុមបារមី ដោយលោកជក់នឹងល្បែងអុកចត្រង្គខ្លាំងពេក លោកភ្លេចគិតពីនេនឡី ដែលព្រះអង្គបានប្រើឱ្យទៅយកក្បួនយាមក្រឡា ។ លុះបាត់នេនឡីយូរពេក លោកគ្រូនឹកបារម្ភក្រែងនេនឡីបានឃើញតម្រាមាស លោកក៏ស្ទុះចូលទៅក្នុងកុដិយ៉ាងប្រញាប់ ។ គ្រាន់តែក្រឡេកឃើញលោកគ្រូភ្លាម នេនឡីដែលក្លាយទៅជាក្រួចនោះ ដោយភ័យខ្លាច លោកគ្រូស្តីបន្ទោសដាក់ទណ្ឌកម្ម ក៏ពាំតម្រាមាសនោះស្ទុះហើរសំដៅទៅ ភ្នំជី (ភ្នំមួយនៅប៉ែកឦសានស្រុកកំពង់ធំ ឮថាមានរ៉ែមាសផង) ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង(ជំនាន់នោះ) បាត់ទៅ ។
២-សកម្មភាពរបស់នេនឡី
លុះក្រួចនេនឡី បានហើរទៅដល់ទីតាំងថ្មីហើយ គេក៏បានប្រែកាឡាខ្លួនមកជាមនុស្សវិញ ។ គេក៏ចាប់ផ្តើមមានគំនិតចង់ក្លាយទៅជាមនុស្សខ្លាំងពូកែម្នាក់ ។ ដំបូងគេយកជាតិហិង្គុល(សារជាតិមានពណ៌ក្រហម) មកគូរសាក់បាតដៃ បាតជើងធ្វើជាសណ្ឋានរាងកងចក្រ (អ្នកដែលមានរូបសញ្ញាកងចក្រនេះចាត់ទុកជាមនុស្សមានបុណ្យខ្លាំងពូកែ) រួចក៏ប្រកាសតាំងខ្លួនឯងជាស្តេចមាននាមថា ព្រះបាឡីកងចក្រ។ ឡី បានសិក្សារៀនបាលីមន្តអាគមគាថាដ៏ ពូកែៗយ៉ាងចម្លែកដែលមានចែងនៅក្នុងតម្រាមាសនោះ ចេះចាំស្ទាត់គ្មានសល់ ហើយអាចប្រែកាឡាខ្លួនឱ្យទៅជាសត្វ អ្វីៗបានច្រើនសណ្ឋាន។ លុះបានឃើញឫទ្ធិអំណាចបាឡីកងចក្រ ពូកែចម្លែកយ៉ាងនេះ បណ្តាជននៅតំបន់នោះ នាំគ្នាគោរពកោតខ្លាចចុះចូល ស្ម័គ្រធ្វើជាបរិវារបម្រើឆ្វេងស្តាំ យ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង គិតចាប់តាំងពីខេត្តកំពង់សៀម រហូតទៅទល់នឹងនគរសៀមរាប ។ សូម្បីតែបណ្តារាស្ត្រនៅត្រើយខាងជ្រោយចង្វា ខាងមុខភ្នំពេញ ក៏បានសុំចុះចូលជាសេនារបស់បាឡីកងចក្រទាំងអស់ ។ ពេលនោះបាឡីកងចក្របានបង្គាប់ឱ្យសាងបន្ទាយ ធ្វើសុទ្ធតែថ្ម ក្នុងខេត្តគោកសេះ (ស្រុកបារាយណ៍សព្វថ្ងៃ នៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីវត្តទ្រៀល របស់លោកគ្រូបទុបបារមីស៊ីននោះឡើយ) ។
តាំងពីក្រោយពេលដែលនេនឡីកាឡាខ្លួនជាសត្វក្រួច ពាំតម្រាមាសហើរចេញពីក្នុងកុដិបាត់ទៅនោះ លោកគ្រូបទុមបារមី មានព្រះទ័យព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់ ព្រោះព្រះអង្គបានប្រមើលទស្សន៍ទាយតាមក្បួនហោរាដឹងថា តទៅពេលខាងមុខ នេនឡីច្បាស់ជាតាំងខ្លួនជាមនុស្សខ្លាំងពូកែ ហើយក៏នឹងបង្កើតជាចលនាបះបោរ ចម្បាំងរាំងជល់ ធ្វើឱ្យព្រះនគរមានទុក្ខកង្វល់ជាមិនខាន ។ ព្រោះហេតុនេះហើយ បានជាព្រះអង្គបានខិតខំបង្ហាត់បង្ហាញវិជ្ជាមន្តសិល្ប៍សាស្ត្រ អាគមគាថា ដ៏ ពូកែៗដល់សិស្សសំណព្វ គឺនេនមាស ឱ្យចេះដឹងសព្វអស់ទាំងនោះ ដែលលោកគ្រូចេះទាំងប៉ុន្មាន ឥតមានសល់ ក្នុងគោលបំណងរារាំង ទប់ស្កាត់ ផ្ចាញ់ផ្ចាល់សកម្មភាពទុច្ចរិតរបស់បាឡីកងចក្រ ។
លុះម៉ឺនមាសបានសិក្សាចេះចប់សព្វសិល្ប៍គាថា មន្តបាលីយ៉ាងជ្រៅជ្រះខ្លាំងពូកែគួរជាទីសង្ឃឹមហើយនោះ ព្រះគ្រូបទុមបារមីស៊ីន បាននាំសិស្សច្បងរបស់ព្រះអង្គទៅថ្វាយសម្តេចព្រះកែវហ្វា ពញាញោម (ព្រះអង្គគ្រងរាជ្យ ដោយពុំសូវយល់ពីសុខទុក្ខរបស់រាស្ត្រ ទ្រង់តែងតែប្រព្រឹត្តអំពើអបាយមុខ ផ្សេងៗ មានទាក់មាន់ទាក់ទទា បរបាញ់សត្វ និងចាប់កូនក្រមុំអ្នកស្រុកធ្វើជាល្បែងកាមតណ្ហា) ដើម្បីបានបម្រើជាសេនាអែបអង្គ ។ ប៉ុន្តែព្រះពញាញោមទ្រង់ពុំយកព្រះទ័យទុកដាក់នឹងម៉ឺនមាសទាល់តែសោះ ។ ដោយខ្វះព្រះហឫទ័យប្រោសប្រណី និងការទំនុកបម្រុងពីព្រះរាជា ជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូងនោះ យុវជនមាសក៏សម្រេចចិត្តនិរទេសខ្លួន ចេញពីព្រះរាជវាំង ហើយចរយាត្រាតម្រង់ឆ្ពោះទៅខេត្តសំរោងទងឆ្វេង ហើយប្រកបរបររកស៊ីជួញដូរដូចអ្នកស្រុកធម្មតាដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត ។
៣-ជីវិតផ្សងព្រេងរបស់ម៉ឺនមាស
ក្នុងដំណើរត្រាច់រង្គាត់ទៅតាមជនបទនានានោះ ថ្ងៃមួយម៉ឺនមាសបានចូលទៅដេកសម្រាកកម្លាំងនៅក្នុងព្រះវិហារវត្តសំរោងទង ។ គាប់ជួនពេលនោះ មានសាមណេរមួយអង្គ បានចូលទៅបោសសម្អាតក្នុងព្រះវិហារក៏បានប្រទះឃើញម៉ឺនមាសកំពុងដេកលក់ ដោយមានពស់អង្កាច់មាសមួយ រុំព័ទ្ធកម៉ឺនមាសដែលពុំបានដឹងខ្លួនអ្វីសោះ ។ សាមណេរនោះឃើញដូច្នោះក៏ហាក់ភិតភ័យ ដោយពុំបានយល់អំពីហេតុចៃដន្យអ្វីឡើយ ក៏ប្រញាប់ទៅទូលព្រះគ្រូចៅអធិការវត្ត អំពីហេតុភេទចម្លែកដែលខ្លួនបានឃើញ ។ លុះលោកគ្រូនិមន្តទៅដល់ទីដែលម៉ឺនមាសកំពុងដេកលក់ មានពស់អង្កាច់មាសរុំក ក៏ដឹងយល់អំពីហេតុការណ៍នោះ ហើយទើបលោកយកទឹកផ្តិលសំរឹទ្ធិទៅប្រោះលើពស់នោះដែលរលាខ្លួនចេញពីកម៉ឺនមាស ហើយក៏លូនសំដៅទៅទិសអាគ្នេយ៍បាត់ទៅ ។ លុះត្រូវទឹកមន្តប្រោះព្រំរបស់លោកគ្រូមេវត្ត ម៉ឺនមាសក៏ភ្ញាក់ដឹងខ្លួនឡើង ហើយថ្វាយបង្គំលោកគ្រូចៅអធិការ ។ ក្រោយពីបានសាកសួរឈ្មោះ ទីលំនៅ និងដំណើរជីវិតរបស់ម៉ឺនមាសរួចមក លោកគ្រូក៏ទស្សន៍ទាយថាៈ «តទៅថ្ងៃមុខ ចៅឯងនឹងក្លាយទៅជាមហាសេនាដ៏ខ្លាំងពូកែមួយ ចូរចៅឯងដើរទៅកាន់ទិសអាគ្នេយ៍ តាមតម្រាយផ្លូវដែលពស់លូននាំមុខចុះ ចៅនឹងបានទ្រព្យគាប់ចិត្តជាមិនខាន» ។
បន្ទាប់នោះ ម៉ឺនមាសក៏ថ្វាយបង្គំលាលោកគ្រូមេវត្ត ទៅកាន់ទិសអាគ្នេយ៍តាមសង្ឃដីកា របស់ព្រះសង្ឃសប្បុរសនោះ ។ លុះដើរបានបន្តិចទៅក៏បានឃើញត្រពាំងទឹកមួយ រួចក៏ដើរហួសទៅ ។ ដើរមិនទាន់បានប៉ុន្មានជំហានផង ក៏ហាក់បានឮសំឡេងមនុស្សបង្កូកហៅពីក្នុងត្រពាំងមក។ ម៉ឺនមាសងាកក្រោយរកមើល ក៏ពុំឃើញមានមនុស្សទាល់តែសោះ ឃើញតែក្បាលខ្មោចក្របីមួយទៅវិញ ក៏គិតស្មានក្នុងចិត្តថា សំឡេងហៅអម្បាញ់មិញនេះ ប្រហែលជាខ្មោចក្របីលងហើយមើលទៅ ។ ម៉ឺនមាសខឹងណាស់ ក៏ចាប់លើកក្បាលក្របីនោះបោកយ៉ាងខ្លាំងទៅលើដីរឹង នាមាត់ត្រពាំងនោះ បណ្តាលឱ្យឆ្អឹងក្បាលក្របីនោះបែកចេញជាផ្នែក ។ ស្រាប់តែម៉ឺនមាសបានឃើញ «កាសក្របី» មួយដុះម្រះ មានពណ៌ក្រហមទុំទែង ។ ម៉ឺនមាសអរណាស់ ក៏រើសយកកាសក្របីនោះទុក ហើយវិលត្រឡប់ទៅដេកសម្រាកនៅក្នុងវត្តសំរោងទងវិញ ។ ពេលកំពុងដេកលក់ យុវជនមាសយល់សប្តិឃើញព្រាយ បិសាច ដែលរក្សាកាសក្របីនោះ មានសណ្ឋានរូបរាងជា តាចាស់ម្នាក់ ស្លៀកពាក់សំពត់ស បរិសុទ្ធមកប្រាប់ថាៈ «ចូរចៅទៅគាស់កំណប់នៅក្រោមដើមត្រាច ដែលដុះនៅនាមាត់ស្រះវត្តសំរោងទងចុះ ចៅនឹងបានវត្ថុពិសេសមួយជាមិនខាន» ។ លុះភ្ញាក់ពីដេកឡើង ម៉ឺនមាសក៏ម្នីម្នាយកចុងកាំបិតស្នៀតជីកដីត្រង់តម្រុយនោះទៅ ក៏ប្រទះឃើញប្រអប់សំរឹទ្ធិមួយយ៉ាងល្អ ។ លុះបើកប្រអប់នោះទៅ ម៉ឺនមាសក៏បានឃើញ តម្រា(ក្បួនខ្នាតតូច ធ្វើពីសាស្ត្រាស្លឹករឹត មានមន្តវិជ្ជាការសិល្ប៍សាស្ត្រដ៏ពូកែ)មួយ ។ មិនបង្អង់ឡើយចៅមាសក៏យកទាំងក្បួន ទាំងប្រអប់ទៅរក្សាទុកជាមួយនឹងកាសក្របី ដែលខ្លួនមានពីមុនស្រាប់មកហើយ រួចក៏បន្តដំណើរទៅមុខទៀត ។
តាំងពីបានវត្ថុ ពិសេសៗមកទុកក្នុងខ្លួនកាលណាមក ម៉ឺនមាសប្រកបរបរធ្វើជំនួញសព្វសារពើបានចំណេញច្រើនទ្វេឡើង មួយជាប្រាំមួយជាដប់ធ្វើឱ្យយុវជនមាសក្លាយខ្លួនជាអ្នកមានយ៉ាងឆាប់ ។ ម៉ឺនមាសបានលោះក្មេងប្រុសម្នាក់ឈ្មោះយ៉ត យកមកធ្វើជាខ្ញុំកដរ ដើម្បីជួយជាកម្លាំងក្នុងមុខរបររបស់ខ្លួន ។ មិនយូរប៉ុន្មាន ម៉ឺនមាសដែលមានអាយ៉តជាជំនួយរកស៊ីកាន់តែកាក់កប ខ្លាំងឡើងៗ រហូតដល់មានគោ ក្របី ដំរី មាស ប្រាក់សម្បូរពុំមានខ្វះអ្វីឡើយ ។
៤-ឋានៈនាទីរបស់ម៉ឺនមាស
ដូចយើងធ្លាប់បានដឹង គ្រប់ៗគ្នាហើយថា ដំណើរជីវិតដែលប្រកបដោយការកំណត់ទិសដៅច្បាស់លាស់នោះគឺ ៖
ក/-នៅដំណាក់កាលទី១ ៖ ត្រូវរិះរករៀនវិជ្ជា ផ្សេងៗ សម្រាប់បំពាក់បំប៉នឱ្យខ្លួននូវគ្រប់សមត្ថភាព ដែលសង្គមត្រូវការ ។
ខ/-នៅដំណាក់កាលទី២ ៖ ត្រូវខិតខំស្វះស្វែងរកទ្រព្យសម្បត្តិតាមផ្លូវសម្មាអាជីវោ គឺប្រកបមុខរបរមួយស្អាតស្អំត្រឹមត្រូវ មិនកេងប្រវ័ញ្ច មិនរំលោភឈ្លានពាន ឆបោក បំបាត់បិទភ្នែកអ្នកដទៃ ។
គ/-នៅដំណាក់កាលទី៣ ៖ ត្រូវគួបផ្សំចំណេះវិជ្ជា សមត្ថភាព និងទ្រព្យសម្បត្តិ ដើម្បីស្វែងរកឋានៈនាទីក្នុងសង្គមដ៏សមស្របណាមួយសំដៅបម្រើសង្គម និងបម្រើជាតិឱ្យបានថ្កុំថ្កើង រុងរឿង ដោយស្មារតីស្មោះត្រង់ និងប្តូរផ្តាច់ ។
ទម្រាំបានពុះពារឆ្លងកាត់ដល់ដំណាក់កាលនេះ ជីវិតម៉ឺនមាសសឹងពោរពេញទៅដោយសេចក្តីអំណត់ ព្យាយាម តស៊ូឥតរាថយ ។ មកដល់ពេលនេះ ម៉ឺនមាសដែលមានប្រវត្តិតស៊ូដាច់ខាតនោះ ត្រូវបានព្រហ្មលិខិតរៀបចំឋានៈមួយដ៏ស័ក្តិសមទៅនឹងសមត្ថភាព និងលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ។
គាប់ជួនពេលនោះ ពញាភក្តីតេជោ ក្រឡាពាសឆ្វេង(ឋានៈរបស់មន្ត្រីសក្តិតូចខាងអាណាចក្រសម័យជាន់ដើម(វចនានុក្រម ជ.ណ ទំព័រ៨១) តាមន័យក្នុងឯកសារនេះប្រហែលងារជាភូឈួយខេត្ត) ស្រុកសំរោងទង លោកអនិច្ចកម្មទៅ អស់ពួកបណ្តារាស្ត្រប្តឹងស្នើទៅចៅពញាតេជោ ស្រុកសំរោងទង សុំអនុញ្ញាតតែងតាំងម៉ឺនមាសជាក្រឡាពាសឆ្វេងហើយចៅពញាតេជោចៅហ្វាយស្រុកសំរោងទង (ឋានៈស្មើនឹងចៅហ្វាយខេត្តនាពេលបច្ចុប្បន្ន) យល់ព្រមតាមសំណើ ។ ដូច្នេះគហបតីម៉ឺនមាសពេលនេះ បានក្លាយទៅជាមន្ត្រីភូឈួយថ្នាក់ខេត្តអាស្រ័យដោយប្រជារាស្ត្រគោរពស្រឡាញ់រាប់អាន និងដោយមើលឃើញលក្ខណៈសម្បត្តិខាងប្រាជ្ញាស្មារតី និងខាងសមត្ថភាពការងារ ក៏ដូចជាសីលធម៌ល្អល្អះគួរជាទីទុកចិត្ត ។ តាំងពីម៉ឺនមាសបានកាន់តំណែងរាជការ ជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រជារាស្ត្រក្នុងស្រុកនោះមក លោកបានខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ មើលសុខទុក្ខប្រជារាស្ត្របានកក់ក្តៅ ក្រោមម្លប់បុណ្យសម្ភាររបស់ខ្លួន ធ្វើឱ្យរាស្ត្រកាន់តែស្រឡាញ់ គោរពលោកថែមទៀត ។ ក្រៅពីនេះ លោកបានខិតខំបំពេញបានល្អនូវភារកិច្ចរបស់លោក ព្រមទាំងខិតខំគោរពប្រណិប័តន៍ចៅហ្វាយថ្នាក់លើគ្រប់លំដាប់ ដោយមានជំនូនភស្តុភារ ជូនទៅលោកចៅហ្វាយស្រុក បាឡាត់ស្នង ក្រឡាបញ្ជីជា រឿយៗ ធ្វើឱ្យលោកក្លាយជាមន្ត្រីសំណព្វរបស់ថ្នាក់លើជាចៅហ្វាយទៀតផង ។ ដូច្នេះកាយវិការសប្បុរសឆ្លៀវឆ្លាតខាងការងារ ចិត្តសាស្ត្រគ្រប់គ្រង និងការងារទូត យល់ស្គាល់អធ្យាស្រ័យចំពោះចៅហ្វាយដូច្នេះលោកបានទទួលការស្រឡាញ់រាប់អានទាំងពីប្រជារាស្ត្រ មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម ក៏ដូចថ្នាក់លើដែរ ។
ក្រោយមកទៀត ព្រេងសំណាងចេះតែញញឹមអបអរស្វាគមន៍ចំពោះរូបលោកជាបន្ត ថ្ងៃមួយលោកចៅហ្វាយស្រុកសំរោងទង ក៏បានទទួលអនិច្ចកម្មទៅ ។ លោកពញាក្រឡាពាស មាស ក៏បានចំណាយទ្រព្យធនផ្ទាល់ខ្លួនលោកជាច្រើន យកមកធ្វើបុណ្យបញ្ជូនកុសលជូនទៅខ្មោចលោកតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកជាចៅហ្វាយរបស់លោក សមស្របទៅតាមគន្លងប្រពៃណី ព្រះពុទ្ធសាសនា ។ នៅពេលដែលតំណែងជាចៅហ្វាយស្រុកនៅទំនេរ ពុំមានអ្នកបន្តវេនដូច្នេះ អស់លោកក្រមការ នាម៉ឺនសព្វមុខមន្ត្រីថ្នាក់ខេត្ត ព្រមទាំងអាណាប្រជានុរាស្ត្រ ក៏ប្រជុំជំនុំផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នា ហើយក៏បានសម្រេចជាឯកច្ឆន្ទថា «ពុំអាចទុកតំណែងដ៏សំខាន់នេះឱ្យនៅទំនេរបានឡើយ ដូច្នេះមតិរួមបានសុំតម្រូវឱ្យលោកចៅពញាក្រឡាពាសឆ្វេងមាស ឡើងកាន់តំណែងជាចៅហ្វាយស្រុកសំរោងទង ជាបណ្តោះអាសន្ន រង់ចាំព្រះរាជតម្រិះតែងតាំងជាផ្លូវការរបស់សម្តេច ព្រះស្រីសុរិយាពណ៌ តាមព្រះរាជហឫទ័យចុះ ។
លុះមានការព្រមព្រៀងគ្នាពីអស់បណ្តារាស្ត្រ និងអស់មុខមន្ត្រីក្នុងខេត្តហើយនោះ ពិធីបុណ្យស្រោចទឹកមន្ត ឡើងកាន់តំណែងថ្មីរបស់លោកតេជោ មាស ក៏បានប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងអ៊ឹកធឹក ដោយមានព្រះសង្ឃចូលរួមស្វាធ្យាយពុទ្ធជ័យមង្គល ជយន្តោប្រសិទ្ធីពរជ័យ និងប្រគល់ត្រាសម្រាប់ខេត្ត ផ្សារភ្ជាប់ជាមួយពិធីមង្គលការផ្សំផ្គុំអ្នកជំទាវស្រែន្យ ជាអតីតភរិយាចៅហ្វាយស្រុកចាស់នោះឱ្យបានមកជាភរិយាធំ របស់ឧកញ៉ាតេជោមាស បច្ចុប្បន្នជាចៅហ្វាយស្រុកខេត្តសំរោងទង ក្នុងគ្រានេះតែម្តងទៅ ។
នៅឆ្នាំឆ្លូវ អំឡុងគ្រឹស្តករាជ១៦០១ សម្តេចព្រះមហាឧភយោរាជ សុរិយោពណ៌ (ជាព្រះអនុជព្រះបាទមហិន្ធរាជា ត្រូវបានស្តេចនាំយកទៅស្រីអយុធ្យា ក្រោយពីបែកបាក់បន្ទាយលង្វែក) ដែលទើបនឹងយាងមកពីស្រុកសៀមនោះ ទ្រង់បានយាងចូលទៅគង់ស្នាក់នៅភូមិត្រើយស្លា នាខេត្តកោះស្លាកែត (បច្ចុប្បន្នជាស្រុកលើកដែក) ។ ក្នុងខណៈនោះចៅមឿង (តំបន់រដ្ឋបាលជំនាន់ដើម ឋានៈស្មើនឹងស្រុកនាពេលបច្ចុប្បន្ន) ខេត្តព្រៃកប្បាស មានឃុំ២៤ជាចំណុះ ជាចៅមឿងស្ថិតក្រោមអាណាព្យាបាលខេត្តបាទី ។ ក្រោយពីបានទទួលដំណឹងថា ព្រះមហាឧភយោរាជ (សុរិយោពណ៌) យាងទៅដល់កោះស្លាកែតហើយ ក៏ម្នីម្នានាំបុត្រ ភរិយាយកតង្វាយទៅសម្តែងគារវភក្តីចំពោះព្រះអង្គឱ្យបានមុនគេ ។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់សួរព័ត៌មានក្នុងព្រះនគរ និងសេចក្តីសុខទុក្ខរបស់ប្រជារាស្ត្រ។ ចៅមឿងខេត្តព្រៃកប្បាស ក្រាបបង្គំទូលថា «បច្ចុប្បន្ននេះ សម្តេចព្រះកែវហ្វាពញាញោម បានបង្កឱ្យមានទុក្ខសោកក្តៅក្រហាយដល់ប្រជារាស្ត្រជាច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងណាស់» ។ ក្នុងពេលនោះព្រះអង្គទតព្រះនេត្រទៅឃើញចៅមឿង ម៉ី នេះមានចរិយាលក្ខណៈជាមនុស្សសុចរិតស្លូតត្រង់ ទើបទ្រង់តែងតាំងជា ឧកញ៉ាជ័យយោធា ស័ក្តិ៨ហ៊ូពាន់ ជាចៅហ្វាយស្រុកព្រៃកប្បាសតាំងពីពេលនោះវៀងមក ។
ចំណែកឯក្រមការស្រុកសំរោងទងវិញ កាលបើបានដឹងថា ព្រះបរមបពិត្រស្តេចយាងមកដល់ត្រើយស្លាហើយ ក៏នាំគ្នាប្រញាប់ប្រញាល់ទៅជម្រាបចៅហ្វាយស្រុក (ឧកញ៉ាតេជោមាស) ឱ្យបានដឹងពីដំណឹងនេះ ។ លោកចៅហ្វាយស្រុកមាសបាននាំគ្រឿងភស្តុភារ ឧបភោគបរិភោគ ជាច្រើន រួមទាំងដំរី៥ សេះ៥ យកទៅថ្វាយព្រះសុរិយោពណ៌ផង ។ ខណៈនោះព្រះចៅឧភយោរាជទ្រង់ទតទៅឃើញ រូបរាងឫកពារបស់ចៅហ្វាយស្រុកមាស មានលក្ខណៈសម្បត្តិស័ក្តិសមជាមេទ័ព បង្គាប់បញ្ជាពលរាប់ម៉ឺនបាន ។ ប៉ុន្តែទ្រង់ទតទៅឃើញមានស្លាកស្នាម ក្រហម នៅជុំវិញកប្លែកពីមនុស្សទូទៅ ។ ទ្រង់ក៏ត្រាស់សួរអំពីសភាពការណ៍ស្រុកទេសនៅស្រុកសំរោងទង អំពីសុខទុក្ខ ព្រមទាំងការលំបាក និងការងាយស្រួលក្នុងកិច្ចគ្រប់គ្រងខេត្ត ជាពិសេសទ្រង់ត្រាស់សួរអំពីប្រវត្តិនៃស្នាមក្រហមនៅជុំវិញក។ ចៅពញាតេជោមាស ទូលតបទៅព្រះរាជាវិញ តាំងពីប្រវត្តិខ្លួនជាបុត្រាចៅពញាមេឃុំឈ្មោះសោម នៅខេត្តអាសន្ទុក អំពីជីវភាពជាក្មេងគង្វាលគោ ដែលខ្លួនបានចាត់តាំងជាទ័ពកុមារ៥០០នាក់ រស់នៅជាសហគមន៍កុមារ មានការបែងចែកជាពួក ជាក្រុម ជាកងប្រយុទ្ធ ជាកងផ្គត់ផ្គង់ស្បៀង សព្វគ្រប់តាមដំណើររឿងដើមរហូតដល់ឪពុកយកមកឱ្យនៅសិក្សាចំណេះវិជ្ជាក្បួនសិល្ប៍សាស្ត្រ មន្តអាគមនដ៏ ពូកែៗ ចេះចប់សព្វគ្រប់គ្មានសល់ ។ រួចបន្ទាប់មក លោកគ្រូបទុមបារមីបាននាំយកខ្លួនមកថ្វាយព្រះកែវហ្វាគ្រងរាជ្យ(ពញាញោម) ទ្រង់ពុំមានរវីរវល់យកព្រះទ័យទុកដាក់ចំពោះខ្លួន ក៏សម្រេចចិត្តដើរពនេចរ ផ្សងព្រេងទៅដល់ស្រុកសំរោងទងទៅដេកសំណាក់ក្នុងព្រះវិហារ ត្រូវពស់អង្កាច់មាសរុំក និងបានព្រះចៅអធិការប្រោះព្រំឱ្យពស់លូនចេញបន្សល់ទុកស្នាមក្រហមរហូតមក ។
ចៅពញាបន្តរៀបរាប់ពីខ្លួនបានប្រទះឃើញកាសក្របី បានតម្រាមាសនៅក្នុងប្រអប់សំរឹទ្ធិ អំពីមុខរបររកស៊ីជួញដូរបានផលចំណេញកើតកើនទ្រព្យសម្បត្តិដ៏ច្រើនសម្បូរហូរហៀរ បានលោះក្មេងប្រុសមកធ្វើជាអ្នកបម្រើជំនួសដៃជើង ជំនួសភ្នែកច្រមុះ និងត្រូវបានរាស្ត្រមន្ត្រីស្រឡាញ់រាប់អាន រហូតមានតំណែងជាចៅហ្វាយស្រុកសំរោងទងដូចសព្វថ្ងៃ ។
ព្រះបរមបពិត្រទ្រង់ព្រះសណ្តាប់ ហើយទ្រង់ពេញព្រះទ័យណាស់ ទើបទ្រង់ត្រាស់ថា «អើ ! «នេះជាបុណ្យបារមីរបស់អញហើយ ប្រសិនបើព្រះចៅកែវហ្វា មានព្រះទ័យប្រកបដោយទសពិធរាជធម៌ ទំនុកបម្រុងអ្នក និងចាត់តាំងអ្នកជាសេនាដឹកនាំពលទាហាននោះតើធ្វើម្តេចអញនឹងបានត្រឡប់មកធ្វើជាម្ចាស់ផែនដដីបានដូចគ្រានេះ?» ។
ទ្រង់ត្រាស់បន្តថា ៖ «អស់លោកក្រមការ និងបណ្តារាស្ត្រប្រជាតែងតាំងអ្នកជាចៅពញាតេជោនេះ ក៏នៅពុំទាន់ស័ក្តិសមនឹងរូបរាង ឫកពា និងសមត្ថភាព ដ៏ពិសេសរបស់អ្នកដែរ»។ នាខណៈនោះ ទ្រង់ត្រាស់ហៅព្រះអាល័ក្ស (មន្ត្រីក្នុងព្រះរាជវាំងពីជំនាន់ដើម មានភារៈកាន់បញ្ជីកត់ត្រារាជទ្រព្យក្នុងព្រះឃ្លាំង និងច្រើនតែជាស្មៀនស្មេរ តែងព្រះរាជលិខិតផ្សេងៗដែរ «បច្ចុប្បន្ន អាចជានាយកភស្តុភារ») ឱ្យតែងសញ្ញាបត្រជូនចំពោះតេជោមាសជាចៅពញាតេជោប៉ាអង្គ តាំងជំទាវស្រែន្យជាភរិយាជា «អ្នកជំទាវមហាទេវីនារីសោភ័ណ» ឱ្យជាធំលើក្រមការទាំងអស់ ។ ក្រៅពីនេះទ្រង់បានតែងតាំងថ្នាក់បន្ទាប់ពីតេជោប៉ាអង្គ មាន ៖
ក-ពញាស្នេហាតេជោ ជាបាឡាត់ស្តាំ ។
ខ-ពញាពិភក្តិតេជោ ជាបាឡាត់ឆ្វេង ។
គ-ពញាមន្ត្រីតេជោ ជាស្នងស្តាំ ។
ឃ-ពញាចក្រីតេជោ ជាស្នងឆ្វេង ។
ង-ពញាវង្សាតេជោ ជាក្រឡាពាសស្តាំ ។
ច-ពញាអនុជិតតេជោ ជាក្រឡាពាសឆ្វេង។
ឆ-ពញាសុភអក្ខរាតេជោ ជាក្រឡាបញ្ជីស្តាំ។
ជ-ពញាវិសេសតេជោ ជាក្រឡាបញ្ជីឆ្វេង ។
ហើយទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ចៅ ពញាតេជោប៉ាអង្គថា «នៅក្នុងប្រទេសយើងមានអ្នកសិល្ប៍តាំងខ្លួនជាតួអង្គខ្លាំងពូកែ (គេនិយមហៅពួកនេះថា «ថ្លើង» បានដល់ពួកបង្កចលនាបះបោរមិនគោរពអាជ្ញារបស់ប្រទេស ) ច្រើនណាស់ ។ អ្នកទាំងអស់នោះមានមហិច្ឆតា ធ្វើអប្បគមន៍បំបែកប្រទេសយើងជារដ្ឋ តូចៗ ដោយតាំងខ្លួនគេជា «ស្តេច» ក្នុងក្សត្របុរីនោះផង ។ អំពើនេះធ្វើឱ្យបែកបាក់សាមគ្គីផ្ទៃក្នុង ធ្វើឱ្យប្រទេសយើងបាត់អស់នូវឯកភាពជាតិ ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រទេសជិតខាងប្រមាថមាក់ងាយ ។ ហេតុនេះយើងតែងតាំងលោកតេជោប៉ាអង្គឱ្យធ្វើជាមេទ័ព មានអំណាចជា ក្រស័ត្រសឹក (ប្រើក្លាយមកពីបពាក្យ «ក្សត្រ») (ស្តេចសឹក)ឱ្យទៅបង្ក្រាបប្រាបប្រាម ព្រះរាមកែវព្រះភ្លើងជាមុន» ។ ពេលនោះព្រះឧភយោរាជព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ ទ្រង់បានប្រោសព្រះរាជទាន «ដាវស្រោមមាស» មួយជា «ដាវអាជ្ញាសឹក» (អាវុធមួយប្រភេទជាតំណាង «អំណាចផ្តាច់ការ» អាចកាប់សម្លាប់ជនណាដែលល្មើសនឹងអាជ្ញារបស់ម្ចាស់ដាវ) អាចធ្វើទោសកាប់សម្លាប់អ្នករឹងទទឹងមិនស្តាប់បញ្ជា ។
ចលនាបង្ក្រាបថ្លើងរបស់តេជោមាស
ខណៈនោះ ចៅពញាតេជោប៉ាអង្គ និងក្រមការទាំងងប៉ុន្មាន បានថ្វាយបង្គំលាចេញទៅបន្ទាយខេត្តសំរោងទង រួចហើយក៏បញ្ជាទ័ពឱ្យកេណ្ឌរេហ៍ពលបាន៣៦០០នាក់ ព្រមទាំងចាត់ ៖
-ពញាស្នេហាតេជោ ជាបាឡាត់ស្តាំ ឱ្យឃុំពល៦០០នាក់ ទ័ពឆ្វេង ។
-ពញាមន្ត្រីតេជោ ជាស្នងស្តាំ ឱ្យឃុំពល ៥០០នាក់ជាទ័ពស្តាំ ។
-ពញាពិភក្តិតេជោជាស្នងឆ្វេងឱ្យឃុំពល៥០០នាក់ ជាមេទ័ព ។
-ពញាវង្សាតេជោ ជាក្រឡាពាសស្តាំ ឱ្យឃុំពល៥០០នាក់ជាទ័ពក្រោយ ។
-ពញាភក្តីតេជោ ជាក្រឡាពាសឆ្វេង ឱ្យឃុំពល ៥០០នាក់ ជាកងទ័ពជន្ល (ទ័ពសម្រាប់បញ្ឆោតខ្មាំងឱ្យលុះក្នុងកលបាយរបស់ខ្លួន) ចំណែកឯពញាប៉ាអង្គខ្លួនឯង ឃុំពល១០០០នាក់ជាទ័ពហ្លួង (ទ័ពហ្លួង ៖ ទ័ពដែលបញ្ជាផ្ទាល់ដោយព្រះរាជា ឬព្រះរាជតំណាង) ។
លុះដល់ថ្ងៃ១៣កើតខែបុស្ស ជាថ្ងៃបានឫកពា វេលាល្អ (កាលពីជំនាន់ដើម ពេលលើករេហ៍ពលចេញច្បាំងសុទ្ធតែឱ្យហោរាគន់គូរ រកឫកពា ពេលាល្អ) ចៅពញាតេជោប៉ាអង្គ ឡើងជិះដំរីសឹក មានបាំង សប្បធន់ (ឆត្រធំស្រដៀងនឹងក្លស់ ឥតរំភាយ ឬមានរំភាយ) មានរំភាយ៣ជាន់ មានដំរីហែហមឆ្វេងស្តាំ អមដោយកងពលសេះ១៥០ លើកចេញពីបន្ទាយខេត្តសំរោងទងទៅដល់ស្ទឹងមានជ័យ ។ ចៅពញាប៉ាអង្គ បង្គាប់ឱ្យចម្លងទ័ពមុខទៅបោះនៅទួលព្រះស្រី ហើយចាត់ឱ្យធ្វើបន្ទាយជំរំទ័ពយ៉ាងមាំមួន ។
ឃើញសភាពទ័ពរបស់ខ្លួនហាក់ចាញ់ច្រាបដូច្នេះ កែវព្រះភ្លើងកាន់តែខឹងច្រឡោតមួយកម្រិតទៀត ហើយស្រែកសន្ធាប់ខ្លាំងទៅពញាតេជោប៉ាអង្គថា ៖
-បើពញាតេជោឯងពិតជាមេទ័ពពូកែមែន សូមឱ្យអ្នកចុះពីខ្នងដំរីមកប្រកាប់គ្នាឱ្យរេហ៍ពលមើលម្តង !
ព្រះរាមកែវព្រះភ្លើងដែលក្លាហាន ហ៊ានហៅតេជោប៉ាអង្គឱ្យចុះមកប្រយុទ្ធប្រកាប់ចាក់នឹងខ្លួននេះ ដោយអាងខ្លួនចេះកាឡាក្រឡាប់ថ្ពឹនបន្លំភ្នែកឱ្យឃើញជារូបពីរ រូបបី ទោះកាប់ចាក់យ៉ាងណា ក៏នៅតែមិនត្រូវចំរូបពិតដែរ ។
ចៅពញាតេជោប៉ាអង្គឮហើយ ក៏ចុះពីដំរី កាន់ដាវពីរនៅដៃគ្រវីដូចកង្ហារដើរចូលទៅ ។ ព្រះរាមកែវព្រះភ្លើងក៏កាឡាខ្លួនធ្វើឱ្យមានខ្លួនពីរ ជួនមានខ្លួនបី ធ្វើឱ្យចៅតេជោពញាប៉ាអង្គភាំងស្មារតី មិនដឹងកាប់យ៉ាងណាឱ្យត្រូវចំរូបពិត របស់កែវព្រះភ្លើង ទើបងាកមកសួរអាយ៉តជាបាវវិញថា ៖
-អាយ៉ត! ក្នុងរូបទាំងបីនេះ តើណាមួយជារូបពិតរបស់វា ?
-បាទចៅហ្វាយ! សូមចៅហ្វាយលូកយកពួយ(ចម្រឹងឈើ១កំណាត់ធ្វើពីខ្លឹមរឹង ចុងម្ខាងស្រួចសម្រាប់បោះភ្ជាប់ទៅលើសំបកឈើដើម្បីជាន់ឡើងដើមឈើ ធំៗទៅបេះឃ្មុំ) ពីក្នុងថង់ដែលមានជ្រលក់លាបឈាមរដូវស្ត្រី (អាវុធសម្រាប់បន្សាបសិល្ប៍)នោះ ចោលទៅលើក្បាលនៃរូបកណ្តាលទៅនឹងដឹងហើយ ។
ភ្លាមនោះ តេ?
ចែករំលែកព័តមាននេះ