ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ៖ ប្រភពពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ឲ្យដឹងថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានិងចិនចាំបាច់ត្រូវតែងាកទៅរកការចរចាដែលអាចនឹងបញ្ចប់ភាពចម្រោងចម្រាសនៃបញ្ហាទុយោបង្ហូរប្រេងឆ្លងកាត់មីយ៉ាន់ម៉ា ។
ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ៖ ប្រភពពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ឲ្យដឹងថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានិងចិនចាំបាច់ត្រូវតែងាកទៅរកការចរចាដែលអាចនឹងបញ្ចប់ភាពចម្រោងចម្រាសនៃបញ្ហាទុយោបង្ហូរប្រេងឆ្លងកាត់មីយ៉ាន់ម៉ា ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនោះបានប្រាប់កាសែតមីយ៉ាន់ម៉ាថែមស៍ថា ស្របពេលដែលបំពង់ទុយោបង្ហូរប្រេងឆៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEAOP) ត្រូវបានបញ្ចាប់ការតភ្ជាប់ជាចាំបាច់ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៥រួចមក ទុយោបង្ហូរឧស្ម័នធម្មជាតិបន្ទាប់បន្សំរបស់ខ្លួន ក៏កំពុងប្រតិបត្តិការរួចរាល់ដែរ ខណៈដែលវានៅតែមិនទាន់រកដំណោះស្រាយនៃជម្លោះលើការវិនិយោគនិងផ្នែកពន្ធដារបាននៅឡើយ ។
ទុយោបង្ហូរប្រេងដែលកំពុងមានវិវាទនេះផ្តល់ឲ្យនូវផ្លូវកាត់សម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឆៅរបស់មជ្ឈិមបូព៌៌ាដល់ប្រទេសចិន ជាជាងការដឹកជញ្ជូនតាមភាគខាងត្បូងប្រទេសសិង្ហបុរី ។ វាផ្គត់ផ្គង់ដល់ Made Island ក្នុងរដ្ឋ Rakhine និងបញ្ជូនតាមបំពង់ទុយោប្រវែង៧០០គីឡូម៉ែត្រឆ្លងកាត់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាទៅដល់បណ្តាញផ្លូវចុងបញ្ចប់របស់ខ្លួនក្នុងខេត្តយូណាន ប្រទេសចិន ។
ការវិនិច្ឆ័យនៃប្រតិបត្តិការនេះត្រូវបានគេចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការក្នុងអំឡុងខែមករា ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយនឹងអាជ្ញាធរកំពង់ផែមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឆៅនៅកោះ Made Island និងកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនជាមួយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មប្រេងជាតិរបស់ចិន (Chinaoil) តម្រូវឲ្យមានការចរចាកម្រិតថ្នាក់រដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាលបន្ថែមទៀត ។
ប្រភពផ្លូវការមួយពីសហគ្រាសប្រេងនិងឧស្ម័នមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យដឹងថា «បច្ចុប្បន្នវាស្ថិតនៅលើលទ្ធភាពរបស់យើងនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តលើការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្រាប់គម្រោងនេះដែលយើងកាន់កាប់ភាគហ៊ុន៤៩,១%ក្នុងគម្រោង » ។ លោកបានបដិសេធទៅនឹងភាពរឹងចចេស ខណៈដែលលោកមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មាន ។
កិច្ចព្រមព្រៀងក្នុងការសង់បំពង់ទុយោបង្ហូរប្រេងនេះ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០៨ ជាមួយនឹងការបិទបញ្ចប់ការសាងសង់ជាចាំបាច់នៅដើមឆ្នាំ២០១៥នេះ ។
ប្រភពឲ្យដឹងទៀតថា « ការចរចាជាមួយអាជ្ញាធរកំពង់ផែមីយ៉ាន់ម៉ានៅក្នុងការប្រើប្រាស់កំពង់ផែកោះ Made Island ត្រូវបានបញ្ចប់ដោយគ្មានលទ្ធផលអ្វីឡើយ »។ វាគឺស្ថិតលើកម្រិតក្នុងការចរចារបស់យើង ។
ភាពស្រដៀងគ្នានេះដែរ ចំពោះការចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រេងរបស់ចិន (CNPCឬChinaoil)លើភាគហ៊ុនដទៃទៀត និងប្រតិបត្តិករសំខាន់នៃទុយោប្រេងនេះ មិនគួរត្រូវបានបញ្ចប់ដោយសារតែក្តីបារម្ភលើការបង់ពន្ធ និងការគិតថ្លៃសេវាពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងនេះឡើយ ខណៈដែលវាត្រូវបានបិទបញ្ចប់កាលពីដើមឡើយ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការកាន់អំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាលមុនរួចមកហើយនោះ ។
មន្ត្រីផ្លូវការរបស់សហគ្រាសប្រេងនិងឧស្ម័នមីយ៉ាន់ម៉ាបានថ្លែងថា ក្នុងចំណោមអាយុកាលនៃកិច្ចព្រមព្រៀងខ្លះ គឺមិនអូសបន្លាយពេលយូរឡើយ ទាក់ទិននៅក្នុងការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា ខណៈដែលវានៅតែពុំមានការព្រមព្រៀងដដែលលើថ្លៃឈ្នួល និងការបង់ពន្ធផ្សេងៗ ។
ទុយោបង្ហូរប្រេងនេះមានទំហំទឹកប្រាក់២,៤៥ប៊ីលានដុល្លារនៅក្នុងកិច្ចសន្យាជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រេងចិនដែលកាន់កាប់ភាគហ៊ុន៥០,៩% ហើយនៅសេសសល់គឺកាន់កាប់ដោយមីយ៉ាន់ម៉ា ។ ម្យ៉ាងទៀត វាត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងការដឹកជញ្ជូនប្រេងឆៅប្រចាំឆ្នាំចំនួន២២លានតោនឯណោះ ។
យោងតាមរបាយការណ៍ពីរដ្ឋបាលព័ត៌មានថាមពលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យដឹងថា ចិនបានប្រែក្លាយជាអតិថិជនថាមពលធំជាងគេបំផុតលើពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ២០១១ ហើយក៏ជាអតិថិជនប្រេងធំជាងគេទី២លើសកលលោកដែរ បន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ចិនបាននាំចូលប្រេងឆៅជាមធ្យមជិត៦,២លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ កើនឡើង១០%ធៀបនឹងបរិមាណ៥,៦លានបារ៉ែលកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ។
ដោយឡែករបាយការណ៍មួយកាលពីខែឧសភាឆ្នាំ២០១៥នេះបង្ហាញថា បំពង់បង្ហូរប្រេងមីយ៉ាន់ម៉ា-ចិន ត្រូវបានគេព្យាករទុកថានឹងប្រែក្លាយជាបណ្តាញមួយក្នុងចំណោមបណ្តាញផ្លូវនាំចូលប្រេងដ៏សំខាន់របស់ចិន ។ ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មប្រេងចិនគ្រោងនឹងបញ្ជូនប្រេងឆៅពីបំពង់ទុយោនេះទៅបម្រើឲ្យរោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនៅខេត្តយូណាន ដែលនឹងត្រូវរៀបចំបើកដំណើរការនៅឆ្នាំ២០១៦ ក៏ដូចជារោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនៅChongqing ដែលនឹងចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការនៅឆ្នាំ២០១៧ផងដែរ ។
មន្ត្រីសហគ្រាសប្រេងនិងឧស្ម័នមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យដឹងថា រោងចក្រនៅយូណានគឺស្ថិតក្នុងការសាងសង់នៅឡើយ ។
លោកបានថ្លែងថា «រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនេះនឹងត្រូវបានចុះកិច្ចសន្យា ដែលវាស្ថិតក្នុងចំណោមរោងចក្រមួយដែលមានការពន្យារ គម្រោង ខណៈពេលនៃការធ្លាក់ចុះក្នុងតម្លៃប្រេងឆៅ » ។
ទោះជាយ៉ាងណា គម្រោងនេះនៅតែមានការចាប់អារម្មណ៍លើភាគហ៊ុនធំដែលមានការចម្រោងចម្រាសដដែល ។ វាគឺជាគម្រោងមួយដែលប្រសើរបំផុតនៅក្នុងការទាញយកប្រយោជន៍របស់ចិនក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយមានការទិសដៅផ្ទុយពីសាធារណៈ និងពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែរ ។
កាលពីឆ្នាំ២០១១ក្នុងចំណោមនៃសកម្មភាពដំបូងគេរបស់លោកប្រធានាធិបតីសេន ថេន គឺការពន្យារពេលនូវគម្រោងធំៗផ្សេងៗរបស់ចិនក្នុងរដ្ឋ Kachin ។ គម្រោងនោះកើតចេញពីក្រោមការវាយប្រហារពីក្តីបារម្ភលើផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គមរបស់ខ្លួន ។ ភាពស្រដៀងគ្នានេះដែរ គឺរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការចរចាឡើងវិញនៅគម្រោងរ៉ែស្ពាន់ឬទង់ដែងនៅ Letpadaung កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ។
ទុយោបង្ហូរប្រេងដែលមានប្រវែង៧៧១គីឡូម៉ែត្រនេះគឺជាអ្នកបង្កើតចំណូលមួយផ្នែកដល់មីយ៉ាន់ម៉ា ពោលគឺប្រទេសនេះនឹងទទួលបានដោយផ្ទាល់លើថ្លៃសេវាក្នុងផ្លូវត្រូវចំនួន១៣,៨១លានដុល្លារពីបំពង់ទុយោបង្ហូរប្រេងនិងឧស្ម័នក្នុងមួយឆ្នាំៗ ក៏ដូចជាថ្លៃដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់១ដុល្លារក្នុងមួយតោនដែរនៃប្រេងឆៅដែលបានដឹកឆ្លងកាត់មីយ៉ាន់ទៅកាន់ប្រទេសចិនក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងសម្បទាន៣០ឆ្នាំ ។
លោក Pyi Wa Tun មន្ត្រីប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុនថាមពល Parami Engergy បានលើកឡើងថា «គម្រោងមួយចំនួនដែលបានអនុម័តកាលពីមុនមានក្តីបារម្ភខ្លះៗពីការប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននិងសង្គម ។ ម្យ៉ាងទៀតចំពោះគម្រោងខ្លះយើងមិនច្បាស់ឡើយពីការផ្តល់គុណប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់មីយ៉ាន់ម៉ា» ។ លោកបានបន្ថែមថា ការផ្លាស់ប្តូរដែលអាចធ្វើទៅបានរបស់រដ្ឋាភិបាលអាចជាហានិភ័យសម្រាប់បណ្តាវិនិយោគិននិងអ្នកអភិវឌ្ឍន៍នានា ។
លោកបានឲ្យដឹងទៀតថា ហានិភ័យនោះអាចធ្វើឲ្យថយចុះក្នុងកម្រិតអប្បបរមាដែលរាប់បញ្ចូលសមាគមពហុភាគីដូចជា ធនាគារពិភពលោក សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្ថរជាតិ និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី គឺពួកអង្គការទាំងនេះអាចពាំនាំមកនូវការអនុវត្តដ៏ប្រសើរបំផុតពីជុំវិញពិភពលោកនៅក្នុងការកត់សម្គាល់នូវចូលរួមជាសហគមន៍ បញ្ហាបរិស្ថាន និងគុណប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា ។
យោងតាមព័ត៌មានមុននេះរបស់ SEAOP ឲ្យដឹងថា គម្រោងទុយោបង្ហូរប្រេងនេះបង្ហាញឲ្យឃើញពីសហប្រតិបត្តិការនៃកម្មវិធីនៃការទទួលខុសត្រូវចំពោះសង្គមចំនួនទឹកប្រាក់១៣,២៦លានដុល្លាររហូតមកដល់ពេលនេះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ