ខេត្តមណ្ឌលគិរី ៖ តំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌«ភ្នំក្រោល» ស្ថិតនៅភូមិអូររយ៉េះ ឃុំស្រែសង្គម ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរី មានចម្ងាយផ្លូវ៣.០០០ម៉ែត្រ ពីទីរួមស្រុកកោះញែក និងមានចម្ងាយ១១១គីឡូម៉ែត្រ ពីទីរួមខេត្តមណ្ឌលគិរី ។ កាលពីដើមតំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោលមានឈ្មោះជាភាសាខ្មែរថា «ភ្នំក្រោលព័ទ្ធ» ។
តាមប្រសាសន៍របស់លោកតាធៀវ ហៃ ដែលជាចាស់ទុំនៅក្នុងភូមិរយ៉ឲ្យដឹងកាលពីពេល ថ្មីៗនេះថា តំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោលកាលពីដំបូងមានជនជាតិក្រោលមួយក្រុមរស់នៅដោយពួកគេគ្មានសម្លៀកបំពាក់ គ្មានផ្ទះសម្បែង ឯអាហារហូបចុកក៏ខ្វះខាត ។ ក្រោយមកមានព្រានព្រៃនាំគ្នានៅបរបាញ់សត្វនៅតំបន់នោះ ។ ពួកព្រានបានយកបាយកញ្ចប់ទៅព្យួរទុកលើមែកឈើ ហើយទើបចាកចេញទៅបរបាញ់សត្វនៅក្រុងព្រៃ ។ លុះពេលត្រឡប់មកវិញបាត់បាយកញ្ចប់នោះដោយមិនដឹងមូលហេតុ ។
ក្រោយមកទៀតដោយមានការសង្ស័យព្រានព្រៃយកបាយកញ្ចប់ទៅទុកនៅកន្លែងដដែល ហើយនាំគ្នាឃ្លាំចាំមើល ក៏ប្រទះឃើញមនុស្សមួយក្រុមមានស្រី មានប្រុសគ្មានសម្លៀកបំពាក់នៅនឹងខ្លួនចូលយកបាយនោះទៅហូប ។ ដឹងបែបនោះព្រានព្រៃរាយការណ៍ប្រាប់អ្នកគ្រប់គ្រងភូមិ ហើយអាជ្ញាធរបានរាយការណ៍បន្តទៅព្រះរាជា ។
ព្រះរាជាបាន ចាត់វិធានការឲ្យធ្វើក្រោលព័ទ្ធជុំវិញលើភ្នំ ហើយយកពាងស្ករទៅដាក់ចាប់ពីមាត់ក្រោលរហូតដល់ក្នុងក្រោលដើម្បីព័ទ្ធចាប់មនុស្សទាំងនោះ ។ នៅពេលហ៊ុមព័ទ្ធចាប់នោះស្ត្រីម្នាក់មានផ្ទៃពោះបានលោតចេញ ហើយគេចខ្លួនបាត់ទៅ ។ អ្នកស្រុកបានហៅកន្លែងនោះថា «យាយខ្លាំង»តែ ក្រោយៗមកហៅក្លាយ តៗគ្នាថា «យាយថ្លាងភ្នំក្រោល» ទៅវិញ ។
តាំងពីពេលនោះមកភ្នំក្រោលបានក្លាយទៅជាទីសក្ការៈរបស់អ្នកស្រុកកោះញែក ។
តំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោល ជាប្រភេទភ្នំដែលគ្របដណ្តប់ទៅដោយព្រៃឈើតាំងពីចង្កេះភ្នំរហូតដល់កំពូលភ្នំ ផ្តល់នូវភាពរីករាយសម្រាប់ការដើរកម្សាន្តព្រៃ និងជើងភ្នំជាមួយនឹងខ្យល់អាកាសត្រជាក់បរិសុទ្ធ ។ បច្ចុប្បន្នតំបន់ទេសចរណ៍វប្បធម៌ភ្នំក្រោលបានក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋានមួយទាក់ទាញអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ហើយចាត់ទុកជាកន្លែងកម្សាន្តដ៏សំខាន់មួយក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ