រាជិនីសំឡេងមាសរស់ សេរីសុទ្ធា ជាស្ត្រីទីមួយដែលមានភ័ព្វវាសនាខ្ពស់ក្នុងវិស័យសិល្បៈចម្រៀងនាសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម និងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នាងក៏ជាស្ត្រីតែម្នាក់គត់ក្នុងចំណោមស្ត្រីដែលបានបម្រើជនរួមជាតិខ្មែរក្នុងវិស័យសិល្បៈ ទទួលជោគជ័យក្នុងការសាកល្បងលោតឆត្រយោងក្នុងជួរទ័ពឆត្រយោងនៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ។ នាងទទួលបានការកោតសរសើរយ៉ាងក្រៃលែង មិនតែប៉ុណ្ណោះនាងក៏ជាស្ត្រីទីមួយដែលបានថតជាខ្សែភាពយន្តក្នុងរឿង«ជីវិតក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម» ។
នេះបើតាមផេកហ្វេសប៊ុកប៊ី សោភ័ណ បានពណ៌នា ។ ប្រភពដដែលបន្តថាក្រោយមកទើបលោកស៊ីន ស៊ីសាមុត បានឈានជើងចូលប្រឡូកក្នុងខ្សែភាពយន្តខ្មែរ ដោយរួមសហការនិងមិត្តសិល្បករដទៃទៀត បានបង្កើតផលិតកម្មភាពយន្តដោយខ្លួនលោកផ្ទាល់ នោះគឺរឿង «ចម្រៀងឥតព្រាងទុក» ការបញ្ចាំងនេះមិនសូវបានជោគជ័យប៉ុន្មានទេ ។
លោកស៊ីន ស៊ីសាមុត បានបង្កើតផលិតកម្មថតថាសចម្រៀង និងបានរៀបរៀងជាកាស្សែតចម្រៀងរបស់លោកបានច្រើនវ៉ុលដែរ តែហាក់ដូចជាមិនសូវបានទទួលជោគជ័យ ។ ផលិតកម្មមកុដពេជ្ររបស់លោកស៊ីន ស៊ីសាមុត តែបើលោកច្រៀងឲ្យផលិតកម្មគេផ្សេងវិញគឺជោគជ័យសម្បើមណាស់ នេះជារឿងពិតរបស់លោក ។
អ្នកស្រីរស់ សេរីសុទ្ធា ខ្ញុំទើបតែឮឈ្មោះ នៅក្នុង៣រាត្រីប្រឡងចម្រៀងដើម្បីកំដរបរិយាកាសសមាជជាតិ លើកទី២៤នេះទេដែលខ្ញុំបានឮដឹងយល់នាងរស ់សេរីសុទ្ធា អ្នកកំណើតខេត្តបាត់ដំបងជាប់ពានរង្វាន់លេខ១ នោះ ពីមុនមកមិនមានឈ្មោះគាត់ទេ មានតែនាងម៉ៅ សារ៉េត ,ឈុន វណ្ណា ,ឈួន ម៉ាឡៃ ,សូ សាវឿន នាងហួយ មាស គឺគាត់ជាអ្នកនាំ និងឧបត្ថម្ភ នាងរស់ សេរីសុទ្ធា ដោយរួមជាមួយលោកអុឹម សុងសឺង ផងដែរឲ្យបានមកបម្រើការក្នុងតន្ត្រីវិទ្យុជាតិនោះ បើពុំនោះទេនាងរស់ សេរីសុទ្ធា មិនអាចដាក់ជើងជាន់ដីរាជធានីបានឡើយ ។
នៅសម័យសាធារណរដ្ឋ ពេលដែលខ្ញុំធ្វើការនៅសេនាធិការយោធភូមិភាគទី១នោះ ក្រោយលោកឧត្តមសេនីយ៍មូល ខ្លេង ផ្លាស់ទៅកំពង់ស្ពឺ យោធភូមិភាគទី២នោះ លោកឧត្តមសេនីយ៍ត្រីស្រី យ៉ា មកជំនួសជាមេបញ្ជារការយ.ភ.ភ ផងនិងអភិបាលខេត្តផង ។
នៅក្នុងអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៣ មុននឹងខ្ញុំត្រូវផ្លាស់មកធ្វើការនៅអគ្គសេនាធិការក្នុងខែ១០នោះ ខ្ញុំត្រូវមានបេសកកម្មមកកាន់ក្រសួងការពារជាតិ ក្នុងក្របខណ្ឌក្រសួង ។ នៅពេលព្រឹកមុននឹងឡើងឧទ្ធម្ភចក្រមកភ.ព វិញ លោកឧត្តមសេនីយត្រីបានឲ្យគេទៅហៅខ្ញុំមកជួបនៅការិយាល័យ ហើយផ្តាំផ្ញើខ្ញុំឲ្យជិះរថយន្ត Jeep ទាហានទៅទទួលភ្ញៀវម្នាក់នៅសណ្ឋាគារទាហាន (centre d’accueil régional ) ដើម្បីទទួលភ្ញៀវម្នាក់ឲ្យទៅយន្តហោះជាមួយផង ។ ក្រោយពីឆ្លើយគោរពទទួលបញ្ជាហើយនោះលោកស្រី យ៉ា បានងក់ក្បាល ហើយបក់ដៃឲ្យខ្ញុំទៅកន្លែងសំណាក់ទាហានតាមឡានតូចដែលលោកបានបញ្ជារនោះ ។
ខ្ញុំឡើងឡានបើកឆ្ពោះទៅcentred’accueuil ដែលនៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីគេហដ្ឋានមេបញ្ជាការនោះទេ តែរថយន្តរត់កាត់ទីធ្លាសាលាខេត្តឆ្លងថ្នល់ចូលទៅកាន់ធ្លាផ្ទះសំណាក់។ នៅពេលរថយន្តបត់ចូលទៅជិតជណ្តើរនោះស្រាប់តែឃើញទាហានម្នាក់ពាក់ខោអាវប៉ារ៉ា និងពាក់មួកកាគីពណ៌ស្លែ ហាមធំ ស្ពាយបាល់ឡូ និងដៃយួរកន្ត្រកមួយធំដែរ តែខ្ញុំបានចុះពីឡានទៅជួយយួរ ។
ខ្ញុំបានសួរគេថានៅមានអ្វីទៀតទេ គាត់ឆ្លើយមកខ្ញុំវិញសំឡេងតូចឆ្មារស្រាល គឺជាសំឡេងមនុស្សស្រីធ្វើឲ្យខ្ញុំភ្ញាកព្រឺត តែនារីនោះសើចថាមានតែប៉ុណ្ណឹងទេលោក ដោយញញឹមឆ្លើយមកវិញនឹងខ្ញុំ ហើយនាងសួរថាតើយើងអាចចេញដំណើរទៅភ្នំពេញពេលណាដែរ ? ខ្ញុំឆ្លើយថាយើងត្រូវចេញដំណើរឥឡូវនេះហើយ អេលីកូនៅសាលាខេត្តចាំតែពួកយើងប៉ុណ្ណោះ ។
ទាហានប៉ារ៉ានេះជានារីភេទដែលលោកឧត្តមសេនីយ៍ស្រីយ៉ាឲ្យខ្ញុំមកទទួលនោះ តើគេជានរណាខ្ញុំហាក់ប្រហាក់ប្រហែលដែរ តែរកនឹកមិនទាន់ឃើញ ។ ខ្ញុំបានសួរគេថាតើបានស្រស់ស្រូបពេលព្រឹកហើយនៅ សូមទោស ? «ខ្ញុំញ៉ាំអាហារព្រឹកដែលគេបានរៀបចំឲ្យពីម៉ោង៧ ហើយចាស»។
រថយន្ត Jeep បាននាំពួកខ្ញុំទៅកាន់ទីលានសាលាខេត្តដែលអេលីកូចតនោះ ហើយពីឡុត បានសួរខ្ញុំថាអស់គ្នាហើយនៅ ពួកគេបញ្ឆេះម៉ាសុីនឲ្យពួកយើងឡើង ដោយខ្ញុំបានឲ្យទាហានម្នាក់ជួយលើកកន្ត្រក និងបាឡូឲ្យទាហានស្រីនោះដើរមកបានស្រួលឡើងលើយន្តហោះ ពួកយើងឡើងផុតកាលណារកកន្លែងអង្គុយ ក្រោយពីឡុតមានកៅអីតែពីរគឺសងខាងនឹងខ្ញុំ ។
អេលីកូចាប់ហោះឡើងខ្ពស់ក្រវែលក្រុង១ជុំទើបហោះសម្ដៅទិសខាងត្បូង នៅលើយន្តហោះយើងពុំមាននិយាយអ្វីទេគ្រាន់តែសម្លឹងគ្នា ម្តងៗដោយកង្ហារវិលឮខ្លាំងខ្ទ័រ ដោយពេលជាមួយគ្នានោះមានរថយន្តទាហានកៀក ខ្ញុំចេះតែឆ្ងល់ថាមុខមាត់ទាហានស្រីនេះហាក់ដូចធ្លាប់ឃើញនៅឯណាទៅ ត្រូវជាយ៉ាងម៉េចនឹងលោកស្រី យ៉ាដែរទៅបានជាលោកផ្តាំផ្ញើនាងនឹងខ្ញុំនោះ ។ នៅពេលជាង៤០នាទីពួកយើងបានទៅដល់ពោធិ៍ចិនតុង នៅពេលចុះពីយន្តហោះនោះហើយដែលខ្ញុំបានដឹងថានាងជាអ្នកណា ឈ្មោះអ្វី ។
នៅពេលចុះដល់ដីនោះមានរថយន្តឡង់រ៉ូវែរ របស់យ.ភ.ភ ទី១ ប្រចាំនៅភ.ព មកទទួលនាងទាហានប៉ារ៉ានោះ គឺពលបាលត្រីស៊ុយ អ៊ា ដែលខ្ញុំបានស្គាល់មកទទួលទាហានស្រីនោះ ។ សេហ្វអ៊ា គោរពខ្ញុំរួច សួរខ្ញុំថាលោកអញ្ជើញទៅណាដែរ ខ្ញុំប្រាប់គាត់ថាខ្ញុំមានការមកដេ អិន ចុះសេហ្វមកនេះដឹកនរណាទៅ ? សេហ្វអ៊ាចង្អុលទៅទាហានប៉ារ៉ាស្រីនោះ ដោយគេលើកដៃគោរពខ្ញុំ ហើយសូមបង្ហាញខ្លួនថា ព្រិន្ទបាលទោរស់ សេរីសុទ្ធា នៅកងវរសេនាតូចឆត្រយោងលេខ៤នៃកងពលតូចទី២ ។
ខ្ញុំហាក់ដូចជាធ្លាក់ពីលើធ្នើរណាមួយគួរឲ្យអស់សំណើច ដោយហេតុថាទាហានស្រីដែលជិះអេលីកូជិតមូយគ្នាជាង៤០នាទីជាអ្នកចម្រៀងឯកប្រចាំប្រទេសយើង ហើយក្លាយជាទាហានប៉ារ៉ាក្រោយ១៨ មីនា ១៩៧០សោះតែម្តង ហើយ បច្ចុប្បន្នជាភរិយាតូចលោកឧត្តមសេនីយ៍ត្រីស្រី យ៉ា ទៀតផង »។ នេះគឺជាកំណត់ហេតុលោក Hong Lam ។
ទោះជាយ៉ាណាក្ដីភាពយន្ត«ជីវិតក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម» មានអ្នកលើកឡើងថាបានមើលច្រើនដង ប៉ុន្តែដូចជាមិនមានរស់ សិរីសុទ្ធា ដើរតួទេ មានគីម ណូវ៉ា ,សោម វណ្ណដានី ឯតួប្រុសណុប ណែម នាយត្រង់ដឺ…។ លោកប៊ី សោភ័ណ បញ្ជាក់រឿងនេះថា រឿង«ជីវិតក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម» អ្នកស្រីរស់ សេរីសុទ្ធា ថត តែអត់បានបញ្ចាំងទេ តែមានចេញជារូបថត poster ក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ គឺលោកនៅចាំបែបនេះ ។ ពិសេសក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ លោកយកបានម្តងទៀត poster រឿង«ជីវិតក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម» តែមិនបានរក្សាទុកបានល្អ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ