ខេត្តតាកែវ ៖ មុខរបរត្បាញពិតាននាពេលបច្ចុប្បន្ន កំពុងតែប្រឈមនឹងការឈានទៅបាត់បង់បន្តិចម្តងៗហើយដោយសារគ្មានទីផ្សារតម្រូវការឡើយ ម្យ៉ាងវិញទៀតការត្បាញពិតានមានភាពស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់ ។ ហើយការត្បាញនេះ ទាល់តែអ្នកមានភាពឧស្សាហ៍ព្យាយាមនិងអំណត់ខ្លាំង ទើបអាចធ្វើទៅបាន ។…
ខេត្តតាកែវ ៖ មុខរបរត្បាញពិតាននាពេលបច្ចុប្បន្ន កំពុងតែប្រឈមនឹងការឈានទៅបាត់បង់បន្តិចម្តងៗហើយដោយសារគ្មានទីផ្សារតម្រូវការឡើយ ម្យ៉ាងវិញទៀតការត្បាញពិតានមានភាពស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់ ។ ហើយការត្បាញនេះ ទាល់តែអ្នកមានភាពឧស្សាហ៍ព្យាយាមនិងអំណត់ខ្លាំង ទើបអាចធ្វើទៅបាន ។
លោកយាយយឹម នាង អាយុ៦៥ឆ្នាំ រស់នៅឃុំកញ្ចាង ស្រុកសំរោង ខេត្តតាកែវ បានរៀបរាប់ប្រាប់កោះសន្តិភាពថា ៖ ការត្បាញពិតានពិតជាមានភាពស្មុគស្មាញខ្លាំងណាស់ ។ ការងារនេះទាល់តែអ្នកមានភាពអំណត់ខ្លាំងទើបអាចធ្វើទៅបាន ។ ការត្បាញមានភាពលំបាកមិនជាបញ្ហាប៉ុន្មានទេ សម្រាប់ស្ត្រីរស់នៅស្រុកសំរោង ខេត្តតាកែវ ដែលចេះជំនាញត្បាញពិតាននេះតពីដូនតា ប៉ុន្តែកត្តាទីផ្សារឯណេះវិញទេ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេអស់កម្លាំងចិត្តក្នុងការត្បាញបន្តនោះ ។
គាត់រៀបរាប់ថា ពិតានគឺគេត្បាញពីសរសៃសូត្រដោយមានចងគោម នេះជាភាសារសម្រាប់អ្នកត្បាញ និងភាសារធម្មតាគេហៅចងម៉ូដ ។ គេត្បាញពិតានពីរឿងពុទ្ធប្រវត្តិ ឬពីរូបអ្វីផ្សេងៗដែលគេចង់បាន ។ គាត់ថា ពីសម័យដើម ខ្មែរនិយមយកពិតានទៅចងនៅខាងក្រោយរូបព្រះពុទ្ធបដិមាក្នុងព្រះវិហារ ។ ការត្បាញពិតានពិតជាមានភាពស្មុគស្មាញខ្លាំងនៅគ្រប់ដំណាក់កាលទាំងអស់ ហើយក៏ត្រូវចាយកម្លាំងច្រើនណាស់ដែរ ។
លោកយាយរៀបរាប់បញ្ជាក់ថា ៖ អ្វីដែលលោកយាយកត់សម្គាល់ឃើញនាពេលសម័យរីកចម្រើននេះថា ក្មេងជំនាន់ក្រោយមិនសូវស្គាល់ពិតានទេ មកពីយើងមិនសូវបានបង្ហាញគាត់ ហើយប្រពៃណីត្បាញហូល មិនបានបន្តដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ។ ជំនាន់មុនគេត្បាញពិតានដើម្បីយកទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ ដូច្នេះក្មេងកាលពីមុនគេស្គាល់ទាំងអស់ ។ ឥឡូវនេះប្រែពីការត្បាញពិតានទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ ទៅជាគូររូបតាមពិតានព្រះវិហារទៅវិញ ដូច្នេះក្មេងជំនាន់ក្រោយ ស្គាល់តែគំនូរទេ » ។
អ្នកស្រីសូ និមល ស្ថិតក្នុងវ័យប្រមាណជាង៤០ឆ្នាំ បានលើកឡើងថា៖ ដោយសារស្រឡាញ់មុខរបរត្បាញពិតានដែលសល់ពីកេរ្តិ៍ដូនតា ទើបគាត់ចាប់យកមុខរបរនេះរហូតមកដល់ពេលនេះ បើទោះបីជាមិនសូវមានទីផ្សារក៏ដោយ ។ គាត់រៀបរាប់ថា ការត្បាញពិតាននេះគឺដំបូងយើងយកអំបោះមកអន្ទងឱ្យស្មើគ្នាឱ្យអស់បានយើងចាប់ផ្ដើមចងរូប ។ គាត់រៀបរាប់ចង្អុលថា នេះចងរូបព្រះចូលនិព្វាន ។ បើអ្នកមិនយល់ពិតជាថាគំនូរស្អាតជាង តែនេះរាប់សរសៃសូត្រឱ្យស្មើគ្នា ហើយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យចេញរូប» ។
ជាការពិតដំណើររឿងពុទ្ធប្រវត្តិមានទាំងរូបមនុស្ស រូបសត្វច្រើនប្រភេទ រូបព្រៃឈើគ្រប់សណ្ឋាន រូបទឹកជ្រោះ និងរូបសំណង់ប្រាសាទផ្សេងៗ ជាដើម ការត្បាញពិតានក៏ត្រូវត្បាញទៅតាមរូបទាំងនោះដែរ ។ វាមិនមែនជារឿងសាមញ្ញទេដើម្បីបានរូបផ្សេងៗគ្នា គេត្រូវរាប់សរសៃសូត្រម្ដងមួយសរសៃៗ ហើយចងទៅតាមរូបដែលគេត្រូវការ ។ គាត់ថា ក្នុងមួយក្បិននេះមានប៉ុន្មានពាន់ប៉ុន្មានម៉ឺនសរសៃ… ហើយគេរាប់សរសៃប៉ុនគ្នា បើមិនស្មើ ចាក់ទៅវាបាត់គោម បាត់គ្រាប់ ។ គ្រាន់តែការចងម៉ូដត្រូវចំណាយពេលរាប់ខែទម្រាំរួច ហើយបើម៉ូដណាស្អាតត្រូវការពេលកាន់តែយូរថែមទៀត៖ «ពិបាកមែនទែនគ្រាន់តែចងប្រើពេលរាប់ខែ» ។
អ្នកស្រីនិមល បាននិយាយបន្តទៀតថា៖ ចងមូ៉តរួចហើយត្រូវយកទៅជ្រលក់ពណ៌ផ្សេងៗគ្នាទៅតាមរូបនីមួយៗ បន្ទាប់មកទើបយកទៅ ត្បាញ ។ គាត់បានបញ្ចាក់ថា ក្នុងមួយថ្ងៃពិតានត្បាញបានត្រឹមតែពីរតឹកប៉ុណ្ណោះ៖ «ត្បាញសូត្រខ្មែរមួយថ្ងៃមិនចង់បានពីរតឹកទេ ។ អ្នកបញ្ជាទិញមិនសូវឱ្យធ្វើបួនម៉ែត្រទេ ច្រើនតែបញ្ជាទិញមួយប្លង់២ម៉ែត្រ ឬមួយម៉ែត្រជាង»។ ត្រូវការពេលយូរចាយកម្លាំងច្រើន លើការចងគោមហើយប្រឈមបញ្ហាប៉ះពាល់កែវភ្នែកផង ព្រោះត្រូវពិនិត្យគ្រប់សរសៃសូត្រមិនហ៊ានប្រហែសទេ ។ អ្នកត្បាញរូបនេះប្រាប់ពីតម្លៃទៅតាមទំហំនិងម៉ូដ ដូច្នេះ៖ «ពិតាន២ម៉ែត្រតម្លៃប្រាំរយ ឬជិតមួយពាន់ដុល្លារផងដែរ ។ ហើយមានមួយផ្ទាំងនោះ លក់បានតម្លៃមួយពាន់ដុល្លារដែរ ព្រោះត្បាញពីរឿងពុទ្ធប្រវត្តិ ហើយធ្វើផ្ទាំងធំមានខ្នាតច្រើន ។
លោកលាង សាលី ដែលប្រកបមុខរបរត្បាញហូល ជាពិសេសត្បាញពិដានប្រចាំស្រុកសំរោង បាននិយាយថា៖ លោកសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់លើពិតានខ្មែរឱ្យកាន់តែផុសផុលថែមទៀតផង៖ «បើសិនជានៅតែបន្តសភាពស្ងប់ស្ងាត់ផ្នែកវប្បធ៌មប្រពៃណីបែបនេះទៀត លោកព្រួយបារម្ភថា ថ្ងៃក្រោយអាចនឹងបាត់បង់តែម្ដង ។ ទាល់តែមានការចូលរួមរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីការពារនិងអភិរក្សវប្បធម៌នេះបន្តទៅទៀត ។ បើសិនជារាជរដ្ឋាភិបាលជួយផ្សព្វផ្សាយបន្ថែមទៀត ឱ្យគេយល់ពីតម្លៃពិតាន ឱ្យគេស្គាល់បន្តទៀតកុំឱ្យបាត់បង់» ។
សម័យដើម ប្រជាជនកម្ពុជាស្គាល់ពិតានយ៉ាងច្បាស់ ព្រោះគេធ្វើពិដានដើម្បីយកទៅប្រគេនព្រះសង្ឃទុកជាសម្បត្តិវត្ត ។ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន កុំថាឡើយតែក្មេង សូម្បីតែមនុស្សចាស់មួយចំនួនមិនស្គាលពិតាននេះថាជាអ្វីដែរ ។ ទាំងនេះមិនមែនមកពីពួកគេមិន ចាប់អារម្មណ៍នោះទេ ប៉ុន្តែមកពីសម័យសង្គ្រាមបានបំផ្លាញពិតាន រួមទាំងជីវិតអ្នកដែលចេះត្បាញពិតាននេះស្ទើរតែអស់ទៅហើយ ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ការផលិតនិងផ្សព្វផ្សាយពីពិតាន ក៏នៅមានកម្រិតទៀត ដូចនៅសង្ឃឹមតិចណាស់ ដែលអាចរក្សាបានតម្លៃពិតានដែលត្បាញដោយដៃ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ