រាជធានីភ្នំពេញ ៖ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាយក្សសេដ្ឋកិច្ច ចិន និងអាមេរិក បាននិងកំពុងហុចផលមួយចំនួនដល់បណ្ដាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច ក៏ដូចជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍នានាក្នុងតំបន់អាស៊ី ជាពិសេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងជាប្រទេសដែលកំពុងមានសក្ដានុពលខ្ពស់ក្នុងការវិនិយោគ ។
ក្នុងនោះដែរកម្ពុជាក៏ត្រូវបានគេមើលឃើញថាក៏កំពុងទទួលបានប្រយោជន៍ពីសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះដែរ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពាក្យថាសង្គ្រាមគឺមិនល្អនោះទេ ត្រូវតែមានការប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់ ។
តាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក ចេញផ្សាយកាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៨កន្លងទៅនេះបានបង្ហាញថា ភាពតានតឹងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន បាននិងកំពុងធ្វើឲ្យមានបំលាស់ទីនៃការវិនិយោគ និងការកំណើននៃការនាំចេញក្នុងតំបន់ ។ ការសិក្សាក៏បានបង្ហាញផងដែរថា កម្ពុជាអាចទទួលបានកំណើនវិនិយោគក្នុងវិស័យកម្មន្តសាលនិងកសិកម្ម ដោយសារតែកម្ពុជា អាចផលិតនិងនាំចេញទំនិញមួយចំនួនក្នុងវិស័យទាំងនេះ ដែលមិនស្ថិតក្នុងគោលដៅ ដែលត្រូវដំឡើងពន្ធទាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសចិន ។
យោងតាមរបាយការណ៍នានាពីស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្ហាញថា ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា បានកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសផលិតផលកាត់ដេរ ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថាកើនឡើងដល់២៤,៧% ស្របពេលដែលការនាំចេញផលិតផលមួយចំនួនបានកើនឡើងក្នុងអត្រាពីរទៅបីខ្ទង់ ដូចជាការនាំចេញអង្ករកើនឡើង២៣% ទោចក្រយានកើនឡើង១២% និងគ្រឿងបន្លាស់យានយន្តកើន៣ដង ។
ទោះបីជាកម្ពុជា និងបណ្ដាប្រទេសនានាក្នុងតំបន់កំពុងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មនេះក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែប្រសិនបើសង្គ្រាមនេះអូសបន្លាយយូរ វានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសតូចតាចដែរ ។
បើតាមលោកលី សូដេត សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់នៃធនាគារពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជាបានលើកឡើងថា វាពិបាកនឹងនិយាយថា បានផលពីសង្គ្រាមណាស់ ព្រោះគ្មានអ្នកណាមួយបានផលពីសង្គ្រាមនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងចិន និងអាមេរិកនេះ បើសិនជាវាមានរយៈពេលខ្លីនោះ កម្ពុជានឹងទទួលបានមែន ហើយប្រទេសដទៃទៀតក៏នឹងទទួលដែរ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជាវាមានរយៈពេលវែង ផលប្រយោជន៍ពីសង្គ្រាមនេះពិបាកនឹងទទួលបានយកណាស់ ហើយមិនដឹងថាយកយ៉ាងម៉េចដែរ ។
លោកបន្តថា ភាពតានតឹងរវាងអាមេរិក និងចិន នឹងធ្វើឲ្យវិនិយោគិនដែលបោះទុនផលិតទំនិញ នៅក្នុងប្រទេសចិន ដើម្បីនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិន នឹងប្តូរទីតាំងពីការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសចិន ទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗទៀតដែលមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងពន្ធជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជានៅកម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជាទទួលបានវិនិយោគិនកាន់តែច្រើន បង្កើតការងារកាន់តែច្រើនដល់ពលរដ្ឋក្នុងស្រុក និងធ្វើឲ្យចំណូលក្នុងស្រុកក៏កាន់តែច្រើន ក៏ប៉ុន្តែក៏ត្រូវគិតផងដែរថា ប្រទេសចិនផ្ទាល់ក៏ត្រូវការរីកចម្រើនដែរ ហើយបើសិនជាសង្គ្រាមនោះ ធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិនធ្លាក់ចុះ នោះវិនិយោគិនចិនដែលមករកស៊ីនៅកម្ពុជា ក៏នឹងធ្លាក់ចុះជាងមុនដែរ ។ នេះហើយជាហានិភ័យមួយដែលកើតឡើងពីសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាង ចិន និងអាមេរិក ។
សេដ្ឋវិទូរូបនេះបន្ដថា ៖« ក្រៅពីវិនិយោគិន នៅមានកត្ដាផ្សេងទៀត ដែលនឹងធ្វើឲ្យយើងជួបបញ្ហាដូចជា ទេសចរចិន ដែលកំពុងឈរលំដាប់ទី១នៅកម្ពុជា នឹងធ្លាក់ចុះ ហើយចំណូលពីវិស័យនេះនឹងធ្លាក់វិញម្ដង បើសិនជាសេដ្ឋកិច្ចចិនធ្លាក់ ព្រោះតែសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសមហាយក្សទាំងពីរ ហើយជំនួយដែលប្រទេសធ្លាប់ជួយក្នុងមួយឆ្នាំៗជាច្រើននោះ ក៏នឹងត្រូវបាត់បង់ដែរ »។ លោកបញ្ជាក់ថា ជាការពិតណាស់ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសចិន និងអាមេរិក បើវាមានរយៈពេលខ្លី នឹងធ្វើឲ្យមានប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជា និងប្រទេសតូចៗផ្សេងទៀត ក៏ប៉ុន្តែគិតឲ្យមែនទែន សង្គ្រាមនេះនឹងមិនល្អទេ ហើយក៏មានផលប៉ះពាល់ដល់បណ្ដាប្រទេសនានាជាសម្ព័ន្ធរបស់ចិនក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងអាស៊ីផងដែរ ។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បានបន្តរីកចម្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់គួរជាទីមោទនៈ ក្នុងនោះស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានភាពរឹងមាំ ទោះបីជាបានប្រឈមនឹងហានិភ័យមួយចំនួនក្តី ដោយសារតែវិស័យកាត់ដេរ សំណង់ និងទេសចរណ៍ បន្តមានកំណើនក្នុងអត្រាពីរខ្ទង់ ក្នុងបរិកាសអំណោយផលនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងដោយមានការគាំទ្រពីគោលនយោបាយសារពើពន្ធវិត្ថារកម្ម គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ និងផ្លែផ្កានៃវឌ្ឍនភាពវិស័យធនាគារ និងវិស័យដទៃទៀត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ