រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បច្ចុប្បន្ន ដំណាំម្រេចត្រូវបានប្រជាកសិករនៅតាមតំបន់មួយចំនួនសម្រុកដាំដុះច្រើន ព្រោះតែកសិផលមួយនេះកំពុងមានទីផ្សារនៅឆាកអន្តរជាតិ ។ ទោះបីយ៉ាងណា ដំណាំនេះក្រៅពីទាមទារនូវបច្ចេកទេសដាំដុះនិងការថែទាំហើយ ក៏ត្រូវការពឹងផ្អែកលើអាកាសធាតុផងដែរសម្រាប់ការលូតលាស់របស់វា ប្រសិនបើអាកាសធាតុប្រែប្រួល វានឹងធ្វើឲ្យទិន្នផលធ្លាក់ចុះ ឬងាប់ដើមតែម្ដង ។ តួយ៉ាង ទិន្នផលម្រេចដារ មេមត់ដែលកសិករផលិតបានឆ្នាំនេះ គឺលក់បានថ្លៃជាងឆ្នាំមុនៗ តែការប្រមូលផលធ្លាក់ចុះប្រហែល១០% ដោយសារតែគ្រោះធម្មជាតិ និងកង្វះបច្ចេកទេសដាំដុះ ។
លោក ហុង សាន ប្រធានសហគមន៍អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មម្រេចដារ មេមត់ បានមានប្រសាសន៍ថា ឆ្នាំនេះការប្រមូលផលម្រេចរបស់សមាជិកសហគមន៍បានចំនួន៥ពាន់តោន បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន ធ្លាក់ចុះប្រហែល១០% ដោយសារតែឆ្នាំមុនទឹកភ្លៀងលិចជោកជាំខ្លាំងពេក ធ្វើដំណាំម្រេចរបស់កសិករ និងសមាជិកសហគមន៍ខូចខាត់អស់ប្រមាណ៥៥ហិកតា ក្នុងចំណោមផ្ទៃដីសរុប៣០០ហិកតា ។
លោកបញ្ជាក់ថា តម្លៃម្រេចនៅឆ្នាំនេះ លក់បានថ្លៃតាំងពីចាប់ផ្តើមប្រមូលផល តួយ៉ាងម្រេចខ្មៅថ្លៃជាង៤ម៉ឺនរៀលក្នុង១គីឡូក្រាម បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំមុនមានតម្លៃជាង៣ម៉ឺនរៀលក្នុង១គីឡូក្រាម ហើយម្រេចសឆ្នាំនេះមានតម្លៃលើសពី១៦ដុល្លារក្នុង១គីឡូក្រាម។ កសិផលទាំងអស់របស់សហគមន៍ ត្រូវបានអាជីវករ និងក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនទិញនាំចេញទៅលក់បន្តនៅក្រៅប្រទេស ហើយក៏មានឈ្មួញវៀតណាមចូលមកទិញដល់កន្លែងទៅលក់បន្តនៅប្រទេសគេផងដែរ ។ លោកថា តម្លៃម្រេចដារមេមត់ មិនអាចប្រៀបធៀបនឹងម្រេចកំពតបានទេ ប៉ុន្តែការដាំដុះ និងការប្រមូលផលមានចំនួនច្រើន ។
លោកបន្តថា ៖ « នៅក្នុងដំណាំកសិ-ឧស្សាហកម្មនេះ កន្លងមក រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួង ក៏ដូចជាមន្ទីរបានជួយជំរុញ និងនាំឈ្មួញពីក្រៅប្រទេសជាច្រើនមកទាក់ទងជាមួយយើង ជាពិសេសក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបាននាំឈ្មួញល្អៗមកពីអាមេរិក អាល្លឺម៉ង់ និងមកពីជប៉ុនជាដើម។ដំណាំម្រេចនៅក្នុងឃុំដារ និងស្រុកមេមត់នេះប្រជាកសិករចាប់ផ្តើមដាំតាំងពីឆ្នាំ១៩៩០មកម្ល៉េះ តែនៅពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ឃើញថាពួកគាត់សម្រុកដាំដុះច្រើន » ។
លោក ខាន់ សំបាន ប្រធាននាយកដ្ឋានដំណាំឧស្សាហកម្មនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មនៃក្រសួងកសិកម្មរុក្ខា ប្រមាញ់និងនេសាទ មានប្រសាសន៍ថា ពីរឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ក្រសួងកសិកម្មធ្លាប់បានទៅផ្សព្វផ្សាយពីវិធីដាំដុះម្រេចនៅខេត្តកំពត និងកំពង់ចាម ។ លោកថា ដំណាំម្រេចវាមិនងាយស្រួលដាំទេ តាំងពីដើមមក វាត្រូវការថែទាំសម្បើមណាស់ ហើយអ្នកដាំម្រេចនេះទាល់តែជាមនុស្សឧស្សាហ៍ ទើបអាចដាំបានព្រោះវាត្រូវការមើលថែជាប្រចាំ ខុសពីដំណាំផ្សេងៗ ។
លោកមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដំណាំម្រេចបើមើថែបានល្អ ដូចតាមឯកសារបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ វាអាចឲ្យផលបានពី៤០ទៅ៥០ឆ្នាំ ប៉ុន្តែកន្លងមក យើងមិនបានអនុវត្តឲ្យត្រឹមត្រូវទៅតាមបច្ចេកទេសទេ គឺដាំបាន៤ឬ១០ឆ្នាំអី ម្រេចគាត់ចាប់ផ្តើមងាប់ជាបណ្តើរៗ ហើយ ។ មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យម្រេចឆាប់ងាប់ដោយសារតែយើងរៀបចំដីមិនបានល្អ ការថែទាំ ការស្រោចទឹក ការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមី និងការប្រើជីខុសបច្ចេកទេសជាដើម » ។
ដើម្បីឲ្យការដាំម្រេចត្រូវទៅតាមបច្ចេកទេស លោកបានផ្ដល់ជាអនុសាសន៍ថា « ដំបូងកសិករត្រូវរៀចំដីឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ជ្រើសរើសពូជមើល ប្រភពទឹក ជាពិសេសការរៀបចំមុនពេលដាំ ព្រោះកន្លងមកប្រជាកសិករដាំមិនមានការបែងចែកជាផ្នែកៗទេ គឺគាត់ដាំពេញដីទាំងអស់ ធ្វើបែបនេះ ពិបាកក្នុងការបញ្ចេញបញ្ចូលទឹក ហើយការបញ្ចេញបញ្ចូលទឹកនេះ វាសំខាន់ណាស់នៅពេលខែភ្លៀង មិនបញ្ចេញទឹកអត់អស់ គឺម្រេចវានឹងងាប់ ។ ម្យ៉ាងទៀត ពេលរដូវប្រាំងការស្រោចស្រពទឹកមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ម្រេចនឹងងាប់ ។ លើសពីនេះ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំនិងជីខ្លាំងពេកក៏ធ្វើឲ្យម្រេចងាប់ដែរ វាខុសពីការដាំដំណាំផ្សេងៗ »។
លោកបន្ថែមថា កន្លងមកនៅតាមក្រុមហ៊ុន និងនៅតាមកសិដ្ឋានមួយចំនួន គាត់នៅមានចំណុចខ្វះខាត ដោយពួកគាត់អត់ដែលបានមកទាក់ទង សួរនាំពីខាងមន្ទីរកសិកម្មខេត្ត ឬមកតាមអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម ដើម្បីចង់ដឹងពីបច្ចេកទេសដាំដុះនេះទេ ដោយពួកគាត់អនុវត្តតាមរយៈការចេះតៗគ្នា សូម្បីតែមន្ទីរកសិកម្មនៅតាមបណ្តាខេត្តហ្នឹង ពួកគាត់ក៏មិនដែលបានប្រឹក្សាជាមួយមន្ត្រីជំនាញទាំងនោះដែរ ទាល់តែធ្វើ ហើយខុស និងមានបញ្ហា ទើបគាត់រត់រកមកខាងមន្ទីរឬក្រសួង ។
លោក ហុង សាន បន្តទៀតថា ៖ « បើនិយាយពីការដាំដុះម្រេច និងការព្យាបាលម្រេចនេះ មិនអាចយកអ្នកណាមកធ្វើជាគ្រូបានទេ គឺប្រជាកសិករចេះតៗគ្នា ព្រោះកន្លងមកខាងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមគេធ្លាប់មកបង្រៀនយើង នាំសុទ្ធតែវិស្វករជំនាញដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិកច្រើនឆ្នាំ តែបើនិយាយពីម្រេចងាប់ គេថា នៅវៀតណាមម្រេចងាប់ដូចនៅកម្ពុជាដែរ អត់មានវិធីសាស្ត្រណាទប់ស្កាត់បានទេ តែសម្រាប់វៀតណាម បើតំបន់ដាំម្រេចងាប់(ជំងឺ) គេទុកដីនៅកន្លែងនោះទំនេរចោល១ឬ២ឆ្នាំ ដោយប្តូរការដាំដុះនៅកន្លែងផ្សេង។ ឆ្នាំនេះដំណាំម្រេចអត់ងាប់ តែអត់សូវបានផល ព្រោះតែអាកាសធាតុមានភាពរាំងស្ងួតយូរពេក អីុចឹងបានថា ម្រេចមិនមែនចេះតែដាំកើត ទទួលបានផលគ្រប់គ្នានោះទេ ដូចនៅឃុំដារ ជាតំបន់មានការដាំម្រេចច្រើនជាងគេ តែឆ្នាំនេះទទួលបានផលម្រេចមានចំនួនតិច » ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ