រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រមាណ២០អង្គការ បានបង្ហាញសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ដែលសេចក្តីស្នើច្បាប់នេះនឹងដាក់ទៅក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងចរចាគ្នានៅឡើយនោះ ។ សេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប របស់សម្ព័ន្ធកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត (ERA) មាន៧ជំពូក និងចែកចេញជា៤២មាត្រា មានគោលបំណងផ្តល់ឯកសារជាក់លាក់មួយស្តីពីច្បាប់នៃការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប ដែលយកចិត្តទុកដាក់លើស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងក្រុមការងារចម្រុះរបស់គណបក្សនយោបាយទាំងពីរទាក់ទិននឹងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។
ការបង្កើត គ.ជ.ប មួយជាស្ថាបន័រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលសមាសភាពនៃគណៈកម្មាធិការនេះត្រូវបានជ្រើសរើស ដោយមានការចូលរួមពីគណបក្សនយោបាយដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភាជំនួសឱ្យការជ្រើសរើសបច្ចុប្បន្នដែលចេញពីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីក្រោមគណបក្សនយោបាយដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលតែមួយ។គ.ជ.ប ថ្មីមួយ នឹងត្រូវបានបង្កើតភ្លាមបន្ទាប់ពីរដ្ឋសភាអនុម័តវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។ នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំ និងមានថវិកាស្វយ័តសម្រាប់ដំណើរការ ។ សេចក្តីស្នើច្បាប់របស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលបង្ហាញពីការបង្កើតបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី ដើម្បីធានា និងការពារសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាជន ស្វ័យភាពក្នុងការរៀបចំមន្ត្រីបោះឆ្នោតថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងការការពារខាងផ្លូវច្បាប់ចំពោះការអនុវត្តតួនាទីរបស់សមាជិកគ.ជ.ប ដូចជាការពារផ្លូវច្បាប់ចំពោះសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ និងចៅក្រម… ។
សេចក្តីស្នើច្បាប់ដដែលបានអះអាងថា ដោយបានមើលឃើញជាច្រើនអាណត្តិនៃការបោះឆ្នោត និងចេញពីអនុសាសន៍របស់អ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យជាតិ-អន្តរជាតិ អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់មួយចំនួនដូចជា គណបក្សនយោបាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលឯករាជ្យ អនុសាសន៍ទាំងនេះក៏ត្រូវបានទទួលយកទៅពិភាក្សាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកឯកទេសបោះឆ្នោតជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងអ្នកច្បាប់មួយចំនួនផងដែរ ។ សំណើនេះត្រូវបានសិក្សាផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយគោលការណ៍ស្តីពីការរៀបចំ និងចាត់ចែងការបោះឆ្នោតមួយដែលសេរី យុត្តិធម៌ សុចរិតភាព និងតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ។ គោលការណ៍ និងអនុសាសន៍របស់អន្តរជាតិ និងអង្គការសហប្រជាជាតិសំខាន់ៗមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាជំពូកទី៣ ទី៤ និងទី៧ និងកតិកាសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយទាក់ទិនសេរីភាពខាងនយោបាយ និងសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងការបកស្រាយកតិកាសញ្ញានេះនៅក្នុងមាត្រា២៥ ទាក់ទិននឹងការបង្កើតស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោត «ឯករាជ្យ» ។
លោកគល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថាខុមហ្វ្រែល ឱ្យដឹងថា សំណើច្បាប់នេះអាចនឹងជួយពង្រឹងសមត្ថភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានមួយកម្រិត ប្រសើរជាងពេលបច្ចុប្បន្នដែលទទួលរងការរិះគន់នោះ។ លោកបញ្ជាក់ថា «ខ្ញុំគិតថា គណបក្សទាំងពីរនឹងពិចារណាសំណើរបស់យើង ពីព្រោះយើងធ្វើនេះដើម្បីឱ្យការងារបោះឆ្នោតរបស់ គ.ជ.ប នៅថ្ងៃមុខកាន់តែល្អប្រសើរជាងបច្ចុប្បន្ន ។ វាអាចមិនដល់ស្តង់ដាអតិបរមាសេរី និងយុត្តិធម៌ទេ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ ក៏កម្រិតបានអប្បបរមាមួយដែលអាចកែលម្អបានខ្លះ» ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលតាក់តែងដោយសម្ព័ន្ធដើម្បីកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត បានចែងយ៉ាងលម្អិតអំពីការផ្តន្ទាទោសដល់បុគ្គលិករៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានចេតនាមិនព្រមបញ្ចូលឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ឬក្នុងសៀវភៅបោះឆ្នោត មានចេតនាចុះឈ្មោះជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនទាន់គ្រប់អាយុ ឬមិនមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ ។ ចុះឈ្មោះឱ្យបុគ្គលដែលត្រូវដកហូតសិទ្ធិបោះឆ្នោត ឬមន្ត្រីរៀបចំការបោះឆ្នោតណាដែលរារាំងពលរដ្ឋមិនឱ្យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនឹងត្រូវទទួលរងការផ្តន្ទាទោស ។
លោកប៊ិន ឈិន ប្រធានក្រុមការងារពិភាក្សាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី១ កញ្ញាថា ចាប់តាំងពីក្រុមការងារគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរជជែកពិភាក្សាគ្នាមកដល់ពេលនេះសម្រេចបាន៤០% ហើយ ។ ពេលនេះក្រុមការងារទាំងពីរកំពុងខិតខំពន្លឿនការសរសេរច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប ឱ្យបានឆាប់រហ័ស ។ ប្រសិនបើគ្មានអ្វីប្រទាំងប្រទើសគ្នាទេ នឹងបញ្ចប់បន្ទាប់ពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។
លោកប៊ិន ឈិន ថ្លែងទៀតថា ការជ្រើសរើសសមាសភាព គ.ជ.ប អាចនឹងចេញជារូបរាងនៅក្នុងរង្វង់ចុងឆ្នាំ២០១៤ ឬដើមឆ្នាំ២០១៥ ។ ចំពោះសំណើសេចក្តីព្រាងច្បាប់របស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ឈិន មានប្រសាសន៍ថា នឹងយកសំណើនោះមកពិនិត្យពិភាក្សាថា គួរយកចំណុចណាសម្រាប់ដាក់បញ្ចូលក្នុងច្បាប់ដែលក្រុមការងារព្រមព្រៀងគ្នា ។
លោកគួយ ប៊ុនរឿន ប្រធានក្រុមការងារគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថ្លែងថា ក្រុមការងារនឹងពន្លឿនការសរសេរ ប៉ុន្តែអាស្រ័យដោយសារច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប ជាច្បាប់ថ្មី នោះយើងនឹងធ្វើការត្រួតពិនិត្យឱ្យបានល្អិតល្អន់ ។ ច្បាប់នេះនឹងត្រូវបញ្ចូលទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដូច្នេះច្បាប់នេះត្រូវស្របទៅតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដូចច្បាប់នានាដែរ ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី លោកប៊ិន ឈិន មិនបានអធិប្បាយជុំវិញច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃ គ.ជ.ប ដែលនឹងចូលជាធរមានថា មានឥទ្ធិពលទៅលើគណបក្សនយោបាយក្រោយថ្ងៃបោះឆ្នោត ឬយ៉ាងណានោះទេ។ លោកគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា «យើងឯកភាពគ្នាភាគច្រើនហើយ ដូច្នេះបញ្ហានៅមានភាគតិចណាស់ យើងសង្ឃឹមថានៅតិច ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃក្រោយទៀតយើងមិនអាចមើលឃើញ ។ ប៉ុន្តែបើឯកភាពគ្នាហើយគ្មានអ្វីជាបញ្ហាទៀតទេ» ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ